PLEIDOOI VOOR EEN INTEGRALE VLAAMSE GEZONDHEIDSZORG Eric Ponette, 7 maart 2009 ------------------------------------------------------------------------------- “A health-care system based on primary health care will organise integrated and seamless care, linking prevention, acute care and chronic care across all components of the health system.” Lee Jong-wook, Director-general of WHO: The Lancet, vol. 362, dec. 20/27, 2003

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1. Juridische en politieke 2. Eigen klemtonen 3. Efficiëntie 4. Responsabilisering

JURIDISCHE EN POLITIEKE ARGUMENTEN ° De Grondwet ° Bijzondere wet 8 augustus 1980 ° Arbitragehof (1997, 2000) ° Resoluties Vl. Parlement 3 maart 1999 ° Vlaams Regeerakkoord juli 1999 ° Vlaamse Regeringsverklaring juli 2004

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1 Juridische en politieke 2 Eigen klemtonen 3 Efficiëntie 4 Responsabilisering

EIGEN KLEMTONEN Medisch onderwijs “Numerus clausus” / artsendensiteit Preventie Echelonnering Curatieve voorkeursectoren Huisartsennavorming Varia: daghospitalisatie, …

Prof. Dr. Boudewijn van Houdenhove “Walloons are more oriented – culturally as well as scientifically – to France, whereas Flemish people are on the same wavelength as countries with Anglo-Saxon culture and science.” Bron: The Lancet, 357 : 1889, 2001

ARTSENDENSITEIT op 1 aug. 2008 N artsen * N artsen/ 100.000 inw. Bij Vl. = 100 Vlaamse Gemeenschap 23.108 363 100 Franse Gemeenschap 19.680 458 126 Rijk 42.788 401 110 * Antwoord minister L. Onkelinx op parlementaire vraag van B. Laeremans

“NUMERUS CLAUSUS” “Kijk maar naar de numerus clausus in de geneeskunde waar je in Wallonië een heel andere aanpak ziet.”

PREVENTIE IN VLAANDEREN Structuren - Vlaams Ministerie van Welzijn en Gezondheid - Vlaamse Gezondheidsraad - LOGO’S - Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie Opties - Gezondheidsdoelstellingen - Kaderdecreet preventief gezondheidsbeleid (21.10.2003) Projecten - Vaccinatie hepatitis B bij kinderen - Vaccinatie meningitis C - Vaccinatie HPV bij tienermeisjes - Borstkankerscreening

ECHELONNERING 112 86 75 92 108 121 131 55 60 145 35 41 Vlaanderen Wallonië Brussel Uitgaven Raadplegingen Huisarts, 2007 * 112 86 75 Specialist, 2007 * 92 108 121 Globaal Medisch Dossier, 2006 * 131 55 60 Diabetespas 2006, * 145 35 41 * Bij gemiddelde = 100 Bron: RIZIV op vraag van L. Ide ; publicatie: DS 09.06.08 en Periodiek okt. 2008 (www.vgv.be)

Kaart België GMD CM leden met GMD

Klinische biologie * + 13 % Genetische onderzoeken * + 38 % WAALSE CURATIEVE VOORKEURSECTOREN op basis van uitgaven/inw. (+ % t.o.v. Vl) Beeldvorming * + 20 % Klinische biologie * + 13 % Genetische onderzoeken * + 38 % Radiotherapie + nucleaire gen. ** + 39 % Farmaca publ. officina * + 15 % Kinesitherapie * + 10 % * Jaar 2007; bron: RIZIV op vraag van L. Ide; publ.: DS 09.06.08 en Periodiek okt. 2008 (www.vgv.be) ** Jaar 2003; bron: CM studie; publ.: juni 2005

Thuisverpleging * + 22 % Verpleegdagen PVT + Beschut wonen A * + 60 % VLAAMSE CURATIEVE VOORKEURSECTOREN op basis van uitgaven/inw. (+% t.o.v. W) Thuisverpleging * + 22 % Verpleegdagen PVT + Beschut wonen A * + 60 % * Jaar 2003; bron: CM studie; publ.: juni 2005

VL-W KLEMTOONVERSCHILLEN : VARIA Pre-operatieve onderzoeken (n geteste pers.)(1) W>Vl + 50% Preventieve tandzorg (prev./ conserverende)(2) Vl>0.8331>W Daghospitalisatie (3) Vl>W + 69% Uitkeringen ziekteverlof (4) W>Vl + 11% Invaliden (aantal) (5) W>Vl + 18% Beroepszieken (aantal) (5) W>Vl +151% Jaar 2003; bron: IMA; publ.: GVA 27.10.04 Jaar 2007; bron: L. Ide; publ.: Periodiek april 2008 (www.vgv.be) Bron: D. Dewolf; publ.: Periodiek Nieuwsbrief sept. 2002 (www.vgv.be) Jaar 2002, bron: antwoord min. R. Demotte op parlem. vraag F. Vanhecke Jaar 2007, bron: antwoord min. L. Onkelinx op parlem. vraag Y. Buysse

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1 Juridische en politieke 2 Eigen klemtonen 3 Efficiëntie 4 Responsabilisering

EFFICIËNTIE Verstoring continuüm preventie (=gemeenschap) – curatie (=federaal) – zorg (=gemeenschap) > mist samenhang Scheiding preventie – curatie > onevenwichtige financiering > schadelijk voor volksgezondheid Gemengd federaal – deelstatelijk ziekenhuizenbeleid Plethora van overheden (9 ministeriële instanties) > trage besluitvorming, compromissen, administratieve rompslomp > Gemeenschapsniveau is meest efficiënt wegens ° klemtoonverschillen preventie – curatie * ° onmogelijkheid om “zorg” te herfederaliseren * L. Ide: Lof der Gezondheid, Roularta Books 2006 / * G. D’Haens: Gezond en Wel, Periodiek jan. 2009(www.vgv.be)

UITGAVEN CURATIEVE / PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG IN VLAANDEREN Aandeel Vlaams Gewest in uitgaven voor 57,25%* van Curatieve gezondheidszorg 15.342.000.000 Euro** 103 ______________________ = _________________ = ___ Uitgaven Vlaamse overheid 85.294.000 Euro** 1 voor Preventieve gezondheidszorg * Verdeelsleutel R. Demotte jaar 2002 ** J. Remans: De hemel op aarde, Acco Leuven, 2003

Levensverwachting Levensverwachting mannen en vrouwen 1987 – 1998 Chris Vandenbroeke: Periodiek Nieuwsbrief, mei 2001 (www.vgv.be)

Sterfterisico’s per leeftijd Chris Vandenbroeke: Periodiek Nieuwsbrief, mei 2001 (www.vgv.be) Bemerk de piek tussen 30 en 55 jaar

Verband cardiovasculaire mortaliteit en voeding J.V. Joossens, J. Geboers, H. Kesteloot: Acta Cardiol. 1989; 44(2): 157-82

MINISTERS / INSTANTIES BEVOEGD VOOR GEZONDHEIDSZORG IN BELGIE Federale minister van Volksgezondheid Federale minister van Sociale Zaken Vlaams minister bevoegd voor Gezondheid Minister van de Franse Gemeenschapsregering, bevoegd voor Gezondheid Minister van de Duitstalige Gemeenschapsregering, bevoegd voor Gezondheid Minister van het Waalse Gewest, bevoegd voor Gezondheid Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie voor de bicommunautaire gezondheidsaspecten in Brussel Franstalige Gemeenschapscommissie voor de unicommunautaire aspecten van het gezondheidsbeleid voor de Franstalige Brusselaars Staatssecretaris voor Dringende Medische Hulp in de Brusselse Hoofdstedelijke Regering Bron: D. Dewolf: Periodiek Nieuwsbrief sept. 2002 (www.vgv.be)

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN Juridische en politieke Eigen klemtonen Efficiëntie Responsabilisering

Bevolkingspiramide Europa 2000/2050 Bron: Eurostat; publ.: Intervisie (SM) nr. 4, 2003

RESPONSABILISERING noodzakelijk wegens vergrijzing, ontgroening en toenemende medische mogelijkheden bijkomende factor: stijgend % kosten betaald door patiënt: 28 % (OESO) – 33 % (WHO) gemakkelijker op niveau gemeenschappen dan federaal minimum: beide gemeenschappen responsabiliseren voor bepaald budget (“bestedingsautonomie”) best: beide gemeenschappen responsabiliseren voor verwerving inkomsten (“financieringsautonomie”) overgangsfase: onderhandeld financieel hulpplan Vl – W Terzijde: ° Vl – W uitgavenkloof ° Vl – W bijdragenkloof ° Vl – W geldtransfers

VLAAMS - WAALSE UITGAVENKLOOF ZIEKTEKOSTENVERZEKERING Meeruitgaven in W versus Vl Jaartal RIZIV (1) (100 % verzekerden) CM (44,05 % verzekerden) NZ (4,1 % verzekerden) 1999 + 5 % 2000 + 4 % 2001 + 6,9 % (2) 2002 2003 + 2 % + 6,0 % (3) 2004 + 3 % 2005 2006 + 8,3 % (4) : publ. : april 2007 (Alg. reg. + zelfst.) : publ. : 2003 (Alg. reg.) : publ. : 2005 (Alg. reg.) : publ. : mei 2007 (Alg. reg. + zelfst.)

VLAAMS - WAALSE BIJDRAGENKLOOF ZIEKTEKOSTENVERZEKERING Meerbijdragen in Vl versus W Jaartal AK-VSZ * 1999 + 17,9 % 2000 + 19,1 % 2001 + 19,8 % 2002 + 20,1 % 2003 + 20,3 % 2004 2005 * Op basis van RIZIV (uitgaven) + ABAFIM (bijdragen)

VERGELIJKING Vl - W INZAKE EVOLUTIE UITGAVEN EN BIJDRAGEN (Bron : AK-VSZ; publ.: H. Deweerdt, Periodiek juli 2007, www.vgv.be)

RESULTERENDE GELDTRANSFERS UIT VL → W en BRU (Bron : AK-VSZ; publ. : H RESULTERENDE GELDTRANSFERS UIT VL → W en BRU (Bron : AK-VSZ; publ.: H. Deweerdt, Periodiek juli 2007, www.vgv.be)

BESLUITEN Voldoende argumenten voor communautarisering gezondheidszorg (+ ziektekosten- en invaliditeitsverzekering) Stevig Vlaams politiek front nodig voor realisatie Financieringsautonomie beter dan bestedingsautonomie Financiering uit algemene middelen logischer dan uit arbeid Vlaamse solidariteit met Wallonië, Europa, wereld