'Lessen uit onderzoek' Wat nieuwsgierig Aagje voor de school kan betekenen... de (leer)kracht van onderzoek Dr.ir. Q.H. Kools Lector Educatieve Federatie Interactum Associate lector Fontys Lerarenopleiding Tilburg

'Lessen uit onderzoek' Waar ga ik het over hebben?  Onderzoek ver weg of dichtbij  Onderzoek door leraren  Wat is praktijkonderzoek?  Wat levert het op?  Wat kan je onderzoeken?  Methodiek voor onderzoek in de school  Voorbeelden

'Lessen uit onderzoek' Onderzoek, waar denk je aan?  wetenschap, universiteit  Research en development, bv Philips  Maurice de Hond  Uit onderzoek is gebleken... Dit onderzoek is meestal ‘ver weg’

'Lessen uit onderzoek' Onderzoek in de school  Leerlingen die onderzoek doen:  ontdekkend leren (po, vo)  profielwerkstuk (vo)  Toetsen, examens  Kwaliteitszorg, leerlingvolgsysteem  Evaluatie van lesmethoden Dit onderzoek is dichtbij

'Lessen uit onderzoek' Wat is praktijkonderzoek? Aanleiding Onderzoeksvraag Uitkomst Praktijkprobleem Zorg vraagstuk Onzekerheid Hoe zit het met… ? Hoe komt het dat…? Hoe kan…? Situatiegebonden: deze school, deze leerlingen etc. Handelen veranderen/ verbeteren; Keuze maken; Beleid aanpassen of formuleren etc.

'Lessen uit onderzoek' Kenmerken van praktijkonderzoek  Begin- en eindpunt bij probleem uit de praktijk  Systematisch te werk gaan  Wat wil ik weten?  Welke informatie heb ik nodig?  Hoe/bij wie kan ik die informatie verzamelen?  Informatie analyseren  Conclusie trekken  praktijkvraag beantwoorden  Verantwoording afleggen over gevolgde werkwijze, transparant

'Lessen uit onderzoek' Wetenschappelijk onderzoek Praktijkonderzoek Kennis om de kennisKennis om te handelen Generieke kennisContextgebonden kennis Validiteit en betrouwbaarheid Relevantie en bruikbaarheid Objectief, afstand tot ‘onderzochten’ Objectief, nabijheid Systematische en transparante werkwijze

'Lessen uit onderzoek' nieuwsgierig Aagje....wil iets weten

'Lessen uit onderzoek' Wat wil Aagje weten?  Hoe waarderen onze leerlingen de studievoorlichting?  Hoe ziet ons zorgsysteem er uit?  Wat zijn ervaringen van leerlingen met het leren op het leerplein?  Hoe kan ik omgaan met een leerling met PDD-NOS?  Enz enz enz

'Lessen uit onderzoek' Wat levert het Aagje (en de school) op?  Professionalisering: onderzoekend nieuwe kennis opdoen  Inzicht in praktijkproblemen  Verbetering van onderwijs  ‘empowerment’:eigen (kennis)ontwikkeling  leer-kracht

'Lessen uit onderzoek' Janneke, lerares vmbo ‘Als docent ben je gewoon aan het lesgeven (ik geef al 20 jaar les) en het is fijn dat je met iets anders bezig kunt zijn. Stagiaires komen binnen met nieuwe methodes en ideeën en zelf blijf je steken. Ik ben nu op een andere manier met mijn werk bezig en ik hoop dat er iets uitkomt waar veel kinderen iets aan hebben. Ik doe het niet voor mezelf, ik doe het voor de leerlingen. Leraren van academische scholen

'Lessen uit onderzoek' Leraren die onderzoeken?  Het kan alleen, in eigen les, klas of vak  Maar het kan ook heel goed samen: met collega, in team of vaksectie

'Lessen uit onderzoek' Voorbeeld: Het Hooghuis (Oss)  Het Hooghuis (vmbo) in Oss doet een innovatief project  werkt het ook?  8 docenten evalueren de activiteiten  Wat houdt de activiteit in, wat is het doel?  Wat zijn ervaringen van betrokkenen?  Welke effecten zijn er merkbaar?  Werkt het/is het doel bereikt?  Zelf ontdekte kennis is krachtiger dan van buiten aangevoerd bewijs

'Lessen uit onderzoek' Samen onderzoeken  Lectoraat Kantelende Kennis  Educatieve federatie Interactum: Hogeschool Domstad, Marnix Academie, Katholieke pabo Zwolle, De Kempel, Ipabo  Kernpunten:  Collectief leren (samen!)  Leerling/student een stem geven

'Lessen uit onderzoek' Stem van de leerling? ‘ Somehow educators have forgotten the important connection between teachers and students. We listen to outside experts to inform us and, consequently, we overlook the treasure in our back yards: our students.’ Suzanne SooHoo (1993)

'Lessen uit onderzoek' Methodiek voor collectief leren  Onderzoeken = leren  Methodiek is universeel bruikbaar  Basisonderwijs  Voortgezet onderwijs  lerarenopleiding

Cyclus voor team of groep/klas

'Lessen uit onderzoek' Voorbeeld (1) basisschool-team  Collectieve ambitie: dagopening verbeteren  Informatie verzamelen:logboeken, interviews met kinderen  Informatie interpreteren: iedereen doet het anders, verschillende functie dagopening

(1) Vervolg basisschool-team  Consequenties verbinden: meer gelijkheid in dagopeningen  Acties uitvoeren: bij elkaar kijken, structuur aanbrengen  Proces en product evalueren: leerlingen bevragen en als team terugkijken 'Lessen uit onderzoek'

'Lessen uit onderzoek' Voorbeeld (2) Juf Maartje groep 5  Collectieve ambitie: sfeer in de klas verbeteren  Informatie verzamelen: anonieme vragenlijst  Informatie interpreteren: samen met de leerlingen kijken waar zitten de knelpunten?

De kinderen over het proces  We hebben in het begin van het schooljaar een vragenlijst gekregen. Het waren vragen over de klas, je moest je eigen mening geven. Je hoefde je naam er dan ook niet op te schrijven. Het was een vragenlijst over hoe de kinderen het vinden in de klas. En iedereen mag zelf kiezen wat hij of zij wil zeggen. En de juf weet niet wat de kinderen hebben opgeschreven. 'Lessen uit onderzoek'

Vervolg juf Maartje  Consequenties verbinden: kinderen bedenken samen oplossing: ‘regels’  Acties uitvoeren: de regels worden 6 weken toegepast  Proces en product evalueren: zijn acties succesvol, waar merken we dat aan? Hoe is proces verlopen, hoe hebben we als groep gewerkt? 'Lessen uit onderzoek'

De kinderen over het proces (2)  We kregen een paar weken later lessen over hoe je met iemand kon omgaan. Daarna gingen we bespreken wat we met de lessen hadden geleerd. Door die lessen is dat allemaal veranderd en goed gekomen. Deveny, Dhesselina, Anne en Anouk 'Lessen uit onderzoek'

'Lessen uit onderzoek' Werkt dit ook?  De 5 pabo’s van ons lectoraat passen het toe in de eigen opleiding  Lerarenopleiders doen dit type onderzoek met de studenten  Pabo-studenten doen hun actie- onderzoek met deze cyclus  15 pilotscholen werken er mee 

'Lessen uit onderzoek' Praktijkonderzoek leidt tot....  Maatwerk: antwoord op vragen van de leraar/school  Kennisontwikkeling in de school....Misschien geen spectaculaire (en algemeen geldende) uitkomsten  maar WEL voor deze school werkbare inzichten

'Lessen uit onderzoek' Word ook een nieuwsgierig aagje.... Komt hier uw foto?

'Lessen uit onderzoek' Meer weten?  (kennisbank lectoraat)  (filmpje over onderzoek) Contact: