Conferentie Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Ignace Glorieux Ilse Laurijssen Vrije Universiteit Brussel Onderzoeksgroep TOR Schoolloopbanen van allochtone jongeren

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Situering –Steunpunt Studie en Schoolloopbanen (SSL) –Studiegroep van ONderwijs naar ARbeidsmarkt (SONAR) –Onderzoekslijn: Sociale ongelijkheid in schoolloopbanen en in de intrede op de arbeidsmarkt –Thema: verschillen naar etnische herkomst

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Wit krijt schrijft beter •Tweeledig doel: –In kaart brengen van schoolloopbaan allochtonen –Verklaring zoeken voor achterstand allochtonen •Secundair en hoger onderwijs •Verschillen naar geslacht en naar specifieke etnische afkomst allochtonen

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 SONAR-data •Totaal aantal : •Schoolverlaters : •Eerste baan : jarigen26-jarigen29-jarigen geb. 1976XXX geb. 1978XX- geb. 1980X-x

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Definitie “allochtoon” •Strenge definitie “autochtoon” (86%) –Belgische nationaliteit én –Geboren in België én –Grootmoeder : Belgische nationaliteit én –Grootmoeder : geboren in België én –Nederlands belangrijkste (of enige) thuistaal •Eén criterium voldoende “allochtoon” (14%) •4 groepen allochtonen naargelang regio van herkomst –Turks: 18% –Noord-Afrikaans (Marokko, Algerije): 18% –Zuid-Europees (Spanje, Portugal, Italië, Griekenland): 15% –Andere / overige: 49%

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Secundair onderwijs

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Secundair onderwijs Moeilijke intrede In % Auto.TurksN-Afr. Leeftijd intr LO >6 j Mannen1,59,712,5 Vrouwen1,311,311,0 Leeftijd intr SO >12 j Mannen11,136,646,5 Vrouwen9,051,741,9 B-stroom intr SO Mannen8,931,824,7 Vrouwen8,449,641,1 Bron: TOR/VUB tabel 2.1 p.18; 2.2 p.19; 2.3 p.20

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Secundair onderwijs Moeilijke doorstroom Auto.TurksN-Afr. Mannen37,756,155,4 Vrouwen23,832,542,0 Bron: TOR/VUB, tabel 2.4 p.22 minstens 1 keer blijven zitten (in %)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Secundair onderwijs Oververtegenwoordiging in BSO In % (3 e jaar)Auto.TurksN-Afr. Mannen ASO48,021,420,0 TSO/KSO32,628,238,8 BSO19,450,541,2 Vrouwen ASO56,214,024,4 TSO/KSO26,017,017,3 BSO17,869,058,3 Bron: TOR/VUB, tabel 2.5 p.23

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Secundair onderwijs Problematische uitstroom Auto.TurksN-Afr. Mannen 18,655,453,5 Vrouwen 10,152,643,8 Bron: TOR/VUB, tabel 2.8 p.29 geen diploma voltijds secundair onderwijs (in %)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Secundair onderwijs •De schoolloopbanen van allochtone jongeren in het secunair onderwijs is minder gunstig –Moeilijke intrede (leeftijd, onderwijsvorm) –Moeilijke doorstroom (zittenblijven, onderwijsvorm) –Gevolg: vaker school verlaten zonder diploma •Autochtone meisjes doen het meestal beter dan de jongens, bij allochtone meisjes is het beeld dubbel Conclusies

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Hoger Onderwijs

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Hoger onderwijs Lagere participatie Auto.TurksN-Afr. Alle jongeren Mannen56,915,721,2 Vrouwen70,716,932,3 Met diploma sec. ond. Mannen69,836,045,7 Vrouwen78,636,456,2 Bron: TOR/VUB, tabel 3.1 p.60, 3.2 p.61 ooit begonnen aan hoger onderwijs (in %)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Hoger onderwijs Lagere slaagkansen MannenVrouwen Auto.T/N-AAuto.T/N-A Geslaagd 46,725,655,038,7 Niet geslaagd 53,374,445,061,3 Alle examens29,220,522,727,4 Niet alle examens24,153,822,233,9 Bron: TOR/VUB, tabel 3.12 p.74 slaagkansen in eerste jaar (in %)

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Hoger onderwijs •Lagere participatie hoger onderwijs –Gedeeltelijk gevolg van vooropleiding •Turks/Noord-Afrikaans: lagere slaagkansen in eerste jaar –Hoge mate van afhaken vóór examens (vooral jongens) Conclusies

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Mogelijke verklaringen

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Mogelijke verklaringen: Integratie-hypothese (VS) •Basisargument: achterstandspositie is gevolg van aanpassing aan nieuwe cultuur en samenleving •Etnisch-culturele oriëntatie ouders –Traditionele opvoedingswaarden –Taal als indicator thuismilieu

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Mogelijke verklaringen: Achterstand-hypothese (EU) •Niet etniciteit maar sociaal-economisch milieu verklaart verschillen! (vooral Turkse en Noord-Afrikaanse jongeren) •Ouders van allochtone jongeren vaker lager opgeleid, vaker niet-werkend en vaker uit lagere beroepsklassen •Gevolg: minder stimulerend thuisklimaat en aanwezig cultureel kapitaal

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Achtergrondkenmerken allochtonen Uit kwetsbare milieus Gem. scoreAuto.TurksN-Afr. Vader geen diploma39,090,183,5 Vader is niet-werkend7,059,742,7 Bron: TOR/VUB tabel 1.4 p.14

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Mogelijke verklaringen: Andere factoren •Ondersteuning door omgeving Ouders, (oudere) broers/zussen, leeftijdsgenoten •Schoolkenmerken •Specifiek voor HO: –Leeftijd? –Dubbel isolement? –Correcte informatie over HO?

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Statistische analyses

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Statistische analyses 3 vragen: –Welke factoren beïnvloeden het al dan niet behalen van diploma secundair onderwijs? –Welke factoren beïnvloeden het al dan niet participeren aan hoger onderwijs? –Welke factoren beïnvloeden het al dan niet slagen in eerste jaar hoger onderwijs?

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Resultaten statistische analyses •Zowel ondersteuning voor achterstand-hypothese en integratie- hypothese: •Opleidingsniveau vader (sterkst!) •Thuistaal (enkel bij meisjes!) •Geboorteland •Belangrijke impact intrede secundair onderwijs (B-stroom, laattijdig) •Thuismilieu en intrede sec. onderwijs verklaren vrijwel volledig etnisch verschil in behalen van diploma voltijds secundair onderwijs! •Vooropleiding enorm belangrijk (ASO) voor toegang hoger onderwijs •Geen impact van achterstand- of integratie-indicatoren op slaagkansen hoger onderwijs diploma voltijds secundair onderwijs

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Algemene conclusie

Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee. Leuven, februari 2011 Algemene conclusies  Kansen op schools succes al verdeeld vóór de start in secundair onderwijs  Deze achterstandspositie kunnen ze niet goedmaken tijdens hun verblijf in het secundair onderwijs (onderwijssysteem)  Bij elke stap haken er meer allochtone jongeren af !

Meer informatie: Uitgeverij Garant -