Van tomatenstengel tot karton Michiel Adriaanse Ik ben MA; Programma coördinator Biorefinery voor de Nederlandse Papier en Karton Industrie De komende 10 minuten geef ik een inkijkje in de recente en succesvolle samenwerking tussen PKI en Tuinbouwsector Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van plant tot verpakking Deze realisatie bevat een aantal interessante geleerde lessen Maar daar wil ik het vandaag niet toe beperken Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Inhoud van de presentatie 1 PKI en Tuinbouw? 2 Biobased ambities PKI 3 Nieuwe vezels uit nieuwe bronnen 4 Overige kansen Geleerde lessen Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

De Nederlandse Papier- en Kartonindustrie Productie: 3.0 Mton Europa: 100 Mton, Wereldwijd 350 Mton Omzet: 1.800 M€ 4.300 werknemers 23 productielocaties Sinds 1428 PKI is de grootste non-food biobased industrie ter wereld 80 % gerecycled papier 20 % verse vezel Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Wat is ons punt op de horizon? Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Energie transitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: • Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per 2020; • Versterken van de concurrentiepositie; • Koploper blijven in de transitie naar duurzaamheid. Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Energie transitie Papierketen Vijf Programma’s: Your desire to change must be greater than your desire to stay the same. Twee thema’s binnen Biorefinery: Alternatieve vezelgrondstoffen Reststroomvalorisatie Energy Management – Mindset Energy Neutral Paper – Energy sources Supply Chain of the Future Biorefinery – Raw material efficiency Without water – Breakthrough technologies Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Papiermaken door de eeuwen heen Uphold our tradition, move with the times kijkend naar de papiergeschiedenis, zijn grondstoftransities niet nieuw. De transities in de afgelopen eeuwen veroorzaakt door een verandering in de beschikbaarheid, nieuwe technologische inzichten of in veranderende prijzen van grondstoffen. Eerst werd papier gemaakt uit lompen en touw. grondstof schaars, overgestapt op stro. Stro werd vervolgens ook schaars, omdat er minder graan werd geteeld. de overstap naar hout en gerecyclede vezels gemaakt. Nu staan we aan het begin van een nieuwe transitie.

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Van afgedragen tomatengewas tot snippers Bron: Frans Zwinkels Projecten en Techniek Bron: Wageningen UR Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Van stengelsnippers tot pulp Bron: Wageningen UR Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Van stengelsnippers tot pulp en …. sap Van stengelsnippers tot pulp Bron: Wageningen UR Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Na(ast) de vezels, resteren de uitdagingen…. Zonder in details te gaan….. maar in de Chemie, is alcohol een oplossing. Plantensappen zijn daarop geen uitzondering! Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Van plantensap tot …… Van plantensap tot …… Actieve verpakkingen Functionaliteiten toevoegen aan verpakkingen: Via oppervlaktebehandeling: actieve barrière coating. Tijdens de papier- en kartonproductie: chemisch, fysisch of biologisch. Actief handhaven of verbeteren van verpakkingsconditie door: - antimicrobiële stoffen, - zuurstofvangers, - kooldioxide absorberen, - purge control ... Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Van plantensap tot Van plantensap tot …… Natuurlijke biocides Van loof naar natuurlijke beschermingsmiddelen Planten zijn rijke bron van stoffen met biocide werking. Welke natuurlijke inhoudsstof met welke werking? Natuurlijke biocides voor: Gewasbescherming Slijmbestrijding “Engineering for end-of-life” Bron: Productschap Tuinbouw Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Van plantensap tot Van plantensap tot …… Bioplastics Plantsappen en ‘on’bruikbare vezels omzetten in chemische bouwstenen. Samen met de vetzuren die van nature in proceswater van papier-industrie aanwezig zijn, worden PHA bioplastics geproduceerd. PHA weer als verpakkings- materiaal, folie of laminaat in de papierketen toepassen. Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013 Geleerde lessen Kijk intersectoraal-breed en keten-lang Droom groot; deel en vier Ga op talencursus Denk niet te snel in kassa Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Naar integrale concepten Vezels Bioraffinage CZV Inhoudsstoffen Systemische en structurele veranderingen zijn in de industrie nodig. oprichten van locale systemen gebaseerde op meerdere gesloten loops (“waste is food” principe) -> see the example on the scheme The example of utilization of agricultural sidestreams: from them we can take fibres for papermaking, with some of the products being used by the agricultural industry itself (e.g. tomatendoos). From the remaining plant juices, the COD is utilised for the production of e.g. coating for paper or for film packaging that can be used also for agricultural products Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013

Michiel Adriaanse m.adriaanse@kcpk.nl +31 (0)6 470 470 24 Van tomatenstengel tot karton – Berlikum – 3 juni 2013