Congrescentrum De Montil, Affligem. Non-IVF fertiliteitsbehandelingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid VWRG - VVOG Vrijdag 23.04.2004 Congrescentrum De Montil, Affligem. Dr. Marc MOENS Voorzitter BVAS Secretaris-generaal VBS

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (1) Vergelijking van de groei van de uitgaven van de ZIV, van het BBP en van de norm Bron: “Gezondheidszorg in België. Analyse en voorstellen van het VBO voor een nieuw beleid” 18.09.2003 Figuur 1 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (2) Vergelijking van de groei van de uitgaven (exclusief inflatie) en van de norm tijdens de verschillende regeerperiodes Bron: “Gezondheidszorg in België. Analyse en voorstellen van het VBO voor een nieuw beleid” 18.09.2003. Figuur 2 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Quaden waarschuwt voor kosten gezondheidszorg SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (3) Quaden waarschuwt voor kosten gezondheidszorg NBB-gouverneur roept op tot strikte budgettaire discipline « De kostenexpansie van de gezondheidszorg is op langere termijn niet vol te houden zonder de noodzakelijke consolidatie van de overheidsfinanciën in het gevaar te brengen. » Dat is de mening van de NBB-gouverneur, Guy Quaden. Hij roept de regering op tot strikte budgettaire discipline. De overheidsuitgaven moeten volgens hem minder snel groeien dan in de voorbije tien jaar. De Tijd. 18.02.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (4) « ZELF BESPAREN, IS BETER » MARC JUSTAERT (CM) VINDT 4,5 PROCENT GROEI GEZONDHEIDSZORG « ABSOLUUT MINIMUM » « ZELF BESPAREN, IS BETER » « Met minder dan 4,5 procent stevenen we af op de schrapping van essentiële zorgen en dus op een privatisering van de ziekteverzekering. En die wijzen we radicaal af ». De Standaard. 18.03.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

« Draai de geldkraan voor 85-plussers dicht » SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (5) « Draai de geldkraan voor 85-plussers dicht » Professor emeritus Hugo Kesteloot over kostenexplosie in gezondheidszorg (tijd) - « De ziekteverzekering draagt nu zorg voor ons van de wieg tot het graf ». Dat moet worden : « van de wieg tot 85 jaar ». Want elke behandeling boven 85 jaar is uitermate inefficiënt : ze kost handenvol geld en draagt nauwelijks bij tot een langere levensduur. In het licht van de toenemende vergrijzing is dat onhoudbaar ». Dat zegt professor emeritus in de cardiologie en epidemiologie, Hugo Kesteloot, zelf 76 lentes jong en nog steeds actief. « Mijn productiefste jaren zijn die na mijn vijfenzestigste ». De Tijd. 08.04.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

« Stop medische terugbetaling aan 85-plussers » SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (6) « Stop medische terugbetaling aan 85-plussers » Professor Hugo Kesteloot wil inefficiënte ingrepen terugdringen LEUVEN – Stop de onbeperkte terugbetaling van medische kosten aan 85-plussers, laat vrouwen eerst moederen en pas vanaf hun 40ste in het arbeidscircuit stappen en geef rokers geen prioriteit bij hartoperaties. Het zijn enkele opmerkelijke voorstellen van Hugo Kesteloot (76), professor emeritus in de cardiologie en epidemiologie om de toename van de gezondheidskosten aan te pakken. « Ik zal niet beweren dat geld voor 85-plussers weggesmeten geld is, maar het is geen efficiënte besteding van de beperkte middelen ». Gazet van Antwerpen. 09.04.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

1991 « Een slimme meid heeft haar zwangerschap op tijd » * SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (7) 1991 « Een slimme meid heeft haar zwangerschap op tijd » * Prof. Dr. Egbert TE VELDE Universitair Medisch Centrum Utrecht * Uit « Zwanger worden in de 21ste eeuw : steeds later, steeds kunstmatiger ». Oratie. Rijksuniversiteit Utrecht 1991. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING (8) Desalniettemin steeg de gemiddelde leeftijd waarop een Nederlandse vrouw haar eerste kind baart tussen 1990 en 2000 van 27,5 tot 29,1 jaar. Sindsdien blijft het Nederlandse gemiddelde stabiel. * * Uit « Artsen met grenzen. » Prof. Dr. D.D.M. BRAAT, hoogleraar voortplantingsgeneeskunde. Oratie. 08.05.2002. Katholieke Universiteit Nijmegen Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN (1) Drie financieringsstromen m.b.t. IVF/ICSI en non-IVF patiënt : remgelden, niet RIZIV-verstrekkingen RIZIV via de mutualiteiten (terugbetaalbare RIZIV- verstrekkingen) Overheid via B4 gedeelte van het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen met een erkend zorgprogramma reproductieve geneeskunde B (sinds 01.07.2003). Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV-UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (1) GYNECOLOGIE/VERLOSKUNDE in de RIZIV-GEZONDHEIDSUITGAVEN (in miljoen EURO)   1990 1995 2000 2001 2002 2003 Algemeen totaal Artsenhonoraria Gynecologie-verloskunde (waarvan verloskunde door gynecologen) Klinische biologie Farmaceutische verstrekkingen 7.070,9 2.944,6 41,6 (22,6) 681,7 1.150,7 9.938,2 3.349,5 46,9 (25,5) 606,4 1.703,9 12.820,1 4.102,3 56,4 (31,6) 736,3 2.439,7 13.774,4 4.344,0 62,1 (35,5) 785,3 2.601,6 14.157,0 4.291,5 60,2 (34,7) 759,9 2.724,3 15.383,7 4.623,6 63,6 (36,7) 815,9 2.954,9 Bron : RIZIV-jaarverslagen, N-documenten en nota C.G.V. 2004/67 dd. 15.04. 2004 Tabel 1 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

EVOLUTIE VAN SOMMIGE RIZIV-UITGAVEN (refertejaar 1990 = 100) AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (2) EVOLUTIE VAN SOMMIGE RIZIV-UITGAVEN (refertejaar 1990 = 100)   1990 1995 2000 2001 2002 2003 Algemeen totaal Artsenhonoraria Gynecologie-verloskunde (waarvan verloskunde door gynecologen) Klinische biologie Farmaceutische verstrekkingen 100,00 (100,00) 140,6 113,8 112,7 (112,8) 88,9 148,1 181,3 139,3 135,6 (139,8) 108,0 212,0 194,8 147,5 149,3 (157,1) 115,2 226,1 200,2 145,7 144,7 (153,5) 111,5 236,8 217,6 157,0 152,9 (162,4) 119,7 256,8 Bron : RIZIV-jaarverslagen, N-documenten en nota C.G.V. 2004/67 dd. 15.04. 2004 Tabel 2 Berekeningen M. MOENS Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

AANDEEL GYNECOLOGIE/VERLOSKUNDE in de RIZIV-GEZONDHEIDSUITGAVEN (algemeen totaal = 100) (3)   1990 1995 2000 2001 2002 2003 Algemeen totaal Artsenhonoraria Gynecologie-verloskunde (waarvan verloskunde door gynecologen) Klinische biologie Farmaceutische verstrekkingen 100,00 41,64 0,59 0,32 9,64 16,27 33,70 0,47 0,26 6,10 17,14 32,00 0,44 0,25 5,74 19,03 31,54 0,45 5,70 18,89 30,31 0,43 5,37 19,24 30,01 0,41 0,24 5,30 19,21 Bron : RIZIV-jaarverslagen, N-documenten en nota C.G.V. 200467 dd. 15.04. 2004 Tabel 3 Berekeningen M. MOENS Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

IVF en gebruik van enkele nomenclatuurcodenummers AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (4) IVF en gebruik van enkele nomenclatuurcodenummers   432434/445 432714/725 Aantal Uitgaven (€) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 6.400 6.825 6.482 6.971 7.216 7.423 8.374 8.443 9.091 763.976 832.404 765.568 853.702 905.272 904.922 1.077.712 1.098.880 1.221.062 1.995 8.297 9.301 9.464 10.534 238.834 1.000.683 1.137.761 1.172.381 1.345.641 Bron : RIZIV document N 11 (21.04.2004) Tabel 4 432434/445 Follikelaspiratie door punctie onder echografische controle of door laparascopie … K 120 (K.B. 23.10.1989; in voege sinds 01.01.1990) 432714/725 Plaatsen van een embryo na in vitro fertilisatie … K 90 (K.B. 29.04.1999; in voege sinds 01.07.1999) Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (5) Creatie nomenclatuurcodenummer 203416/203420 « Paracervicale anesthesie tijdens een follikelaspiratie met het oog op een in vitro fertilisatie … K20  » K.B. 27.03.2003; in voege sinds 01.04.2003 3 trimesters bekend (01.04 - 31.12.2003) Aantal : 1.759 (of 2.345 op 12 m.) Uitgaven : € 56.448 (of 75.264 op 12 m.) Bron : RIZIV document N 14 (21.04.2004) Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (6) Voor non-IVF fertiliteitsbehandelingen ontbreekt o.m. in de nomenclatuur der geneeskundige verstrekkingen : art. 14 g) (gynecologie) code voor intra-uteriene inseminatie art. 24 (klinische biologie) code voor spermacapacitatie * * WIV-LP organiseert een kwaliteitscontroleprogramma voor telling en mobiliteit van spermatozoa (550012/550023) en voor morfologisch onderzoek van sperma na kleuring (550034/550045) Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN (7) art. 14 g) gynecologie en verloskunde 24.06.2003 INTERPRETATIEREGEL 10 (in voege vanaf 24/06/2003 – B.S. 24/06/2003) VRAAG Kan de intra-uteriene kunstmatige inseminatie vergoed worden via nr. 431410-431421 Kymografische insufflatie der eileiders en/of inspuiting van contrastmiddel voor hysterosalpingografie en/of intratubaire inspuiting van therapeutisch product? ANTWOORD Neen. De intra-uteriene kunstmatige inseminatie beantwoordt aan geen enkel element van de omschrijving van de verstrekking 431410-431421. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET(1) K.B. 04.06.2003 (B.S. 16.06.2003) voegt artikel 76bis toe aan het K.B. van 25.04.2002 betreffende de vaststelling en de vereffening van het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen. Art. 76bis verhoogt het budget van de ziekenhuizen met erkend zorgprogramma B met € 1.182 per cyclus indien leeftijd vrouw max. 42 jaar max. 6 cycli per vrouw Dekt forfaitair de laboratoriumkosten inherent aan de reproductieve geneeskunde. Tot 01.07.2003 waren deze kosten ten laste van de patiënten. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET(2) Nomenclatuur <-> B4 ziekenhuisbudget Financiering verzekerd <-> Probleem van de indien opgenomen in structurele onder- de nomenclatuur, na financiering van goedkeuring door alle +/- 325,5 miljoen EURO RIZIV-instanties Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (3) Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen, Afdeling financiering, « Commissie T ASIAUX » * Definitief verslag september 2003 : de bijkomende financiële middelen nodig om te voldoen aan de door de Overheid opgelegde normen bedraagt 325.474.708 €. In detail : Barema-anciënniteit 150.545.820 € Gesubsidieerde contractuelen 73.180.932 € Afschrijvingen medisch en niet-medisch materiaal 72.272.000 € Garantie basisbudget 18.233.985 € Verwarming 11.241.971 € 325.474.705 € * Michel TASIAUX is adviseur-generaal bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (4) Voorlopig, na 10 maand, zijn de effecten van de IVF-maatregelen moeilijk in te schatten uitgaven via nomenclatuur ? uitgaven via voorlopige bedragen (gebaseerd op laatste bekend dienstjaar) via B4 van de ziekenhuisfinanciering ? aantal meerlingen ? Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (5) Het Volk 06.01.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

EVOLUTIE van het aantal IU gonadotrofines FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET (6) EVOLUTIE van het aantal IU gonadotrofines   Aantal IU (miljoen) 2000 = 100 2000 2001 2002 2003 24,6 27,4 32,5 42,6 100,0 113,4 132,1 173,2 Bron : Source, april 2004 Tabel 5 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (1) Preambule : zijn alle IVF-procedures nodig en verantwoord ? quid met oplossingen voor de socio-economische context ? Argumenten pro gebruik en terugbetaling bij non-IVF fertiliteitsbehandelingen. - EBM succesvol vb. bij milde mannelijke subfertiliteit. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (2) De Morgen 09.04.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (3) VEILIGHEID BETER ? cf. waarschuwingen in algemene pers o.m. Prof. em. Ivo BROSENS De Standaard 18.04.2002 en 25.06.2003 wetenschappelijke pers BMJ 31.01.2004 Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Is dat úw reageerbuisbaby wel ? Hoe zit het met medische fouten bij in-vitro ? Prof. em. Ivo Brosens De Standaard, 25.06.2003

BMJ 2004; 328:261 (31 January) Paper Perinatal outcome of singletons and twins after assisted conception : a systematic review of controlled studies Frans M Helmerhorst, associated professor, Denise A M Perquin, registrar, Diane Donker, medical officer, Marc J N C Keirse, professor Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF (4) Preventie van meerlingenzwangerschappen is mogelijk meer succesvol Vermijden ICSI overerfbare steriliteit ? Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

met haar proefbuis-tweeling, Antonia en Henry Louise Brown, °26.07.1978 met haar proefbuis-tweeling, Antonia en Henry

Non-IVF fertiliteitsbehandellingen in het perspectief van een evenwichtig gezondheidsbeleid 1. INLEIDING 2. SOCIO-ECONOMISCHE SITUERING GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE GEZONDHEIDSZORGUITGAVEN 3.1. AANDEEL GYNECOLOGIE/OBSTETRIE IN DE RIZIV- UITGAVEN 3.2. FINANCIERING VIA HET ZIEKENHUISBUDGET 4. GEBRUIK EN TERUGBETALING VAN GONADOTROFINES BIJ NON-IVF 5. BESLUITEN Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

BESLUITEN (1) Er zijn nieuwe inzichten die aantonen dat non-IVF fertiliteitsbehandelingen kunnen bijdragen tot een evenwichtiger gezondheidsbeleid en dat ze sommige risico’s kunnen beperken. Veel patiënten zijn lang niet altijd bereid om onmiddellijk over te gaan tot IVF. Als ze de kans krijgen om met goede slaagkansen te starten met non-IVF zullen ze daar heel dikwijls voor kiezen. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

Non-IVF procedures dienen geregistreerd en opgevolgd te worden. BESLUITEN (2) Om deze medische en economisch verantwoorde aanpak te concretiseren dienen er evenwel een aantal randvoorwaarden te worden vervuld. De gonadotrofines moeten evident ook terugbetaalbaar zijn voor non-IVF procedures, zoniet zullen vele patiënten onder economische druk, maar medisch onverantwoord, onmiddellijk naar IVF stappen. Via de nomenclatuur voor geneeskundige verstrekkingen moeten er codes worden gecreëerd voor ondermeer IUI (artikel 14g) en spermacapacitatie (artikel 24) Laboratoria voor klinische biologie die spermacapacitatie uitvoeren dienen verplicht deel te nemen aan de kwaliteitsevaluatie door het WIV-LP. Non-IVF procedures dienen geregistreerd en opgevolgd te worden. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004

BESLUITEN (3) De keuze van de patiënt moet gerespecteerd worden en mag niet worden beïnvloed door financiële consideraties De keuzevrijheid van de gynaecoloog moet worden gerespecteerd mits kwaliteitsgaranties Deze medische verstrekkingen dienen te worden gehonoreerd als andere medische handelingen, dit wil zeggen via een honorarium en niet via een onzekere omweg langs het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen. Het is aan de beroepsgroep om deze randvoorwaarden in overleg waar te maken. Het is aan ons als medisch syndicaat om dit opzet via de geëigende instanties te doen slagen. Dr. M. MOENS VWRG-VVOG; 23.04.2004