17 Het bovenste deel van de aardkorst Eric Goyvaerts François Verspagen 17.1 De bodem 17.2 Afzettingsbodems 17.3 Verweringsbodems 17.4 Bodemkaart België 17.5 De mens misbruikt de bodem 17 Het bovenste deel van de aardkorst

= bovenste deel van de aardkorst waarin de planten kunnen groeien 17.1 De bodem Meridiaan 1 Blz. 67 = bovenste deel van de aardkorst waarin de planten kunnen groeien bodem ondergrond

17.1 De bodem Meridiaan 1 Blz. 67 bovenste deel van de bodem is donker gekleurd. Dit is bodem HUMUS Ontstaat uit organische bestanddelen (dode planten en dieren) ondergrond Bevat voedingsstoffen voor de planten

Van ergens anders aangevoerd door: 17.2 Afzettingsbodems Meridiaan 1 Blz. 67 Van ergens anders aangevoerd door:  zee  rivier  wind

Het zijn of waren losse / vaste gesteenten 17.2 Afzettingsbodems Meridiaan 1 Blz. 67 Het zijn of waren losse / vaste gesteenten Ze liggen  in lagen

Afdrukken of versteende resten van planten en dieren: 17.2 Afzettingsbodems Meridiaan 1 Blz. 67 Afdrukken of versteende resten van planten en dieren:  fossielen

17.2 Afzettingsbodems Meridiaan 1 Blz. 67 Soort gelaagdheid? Kies uit: horizontaal, gebroken, geplooid Geplooid Horizontaal 17.4 17.5 Gebroken 17.6

17.2 Afzettingsbodems Zand Zandsteen Meridiaan 1 Blz. 67 Zand Zandsteen Losse gesteenten in een afzettingsbodem kunnen zo worden samengedrukt dat vaste gesteenten ontstaan.

17.2 Afzettingsbodems Zand Zandsteen Klei Kleischalie Meridiaan 1 Blz. 67 Zand Zandsteen Klei Kleischalie

17.2 Afzettingsbodems Ten noorden / zuiden van Samber en Maas Ronse Meridiaan 1 Blz. 67 Ten noorden / zuiden van Samber en Maas klei zand zandleem leem verweringsbodem Eeklo Ronse Boom BOOM ALS VOORBEELD Plaats Bodem Ronse Eeklo Boom Natte zandleem Droog zand / lemig zand Nat zand / lemig zand

 VERWERING van het moedergesteente 17.3 Verweringsbodems Meridiaan 1 Blz. 68 Ontstaan ter plaatse door  VERWERING van het moedergesteente VERWERING= Zand Zandsteen  afbreken van gesteenten onder invloed van het weer Klei Kleischalie

 stukken steen 17.3 Verweringsbodems Meridiaan 1 Blz. 68 Duid aan: verweringsbodem, moedergesteente verweringsbodem Onder een dikke / dunne bovenste laag zien we een laag met veel moedergesteente  stukken steen 17.7 Verweringsbodem

17.3 Verweringsbodems Meridiaan 1 Blz. 29 Een verweringsbodem is wel / niet geschikt voor landbouw omdat hij dun / dik is, los / stenig is en ook doorlatend / weinig doorlatend. Water en wind kunnen het verweerde materiaal elders afzetten.

temperatuur 17.3 Verweringsbodems Gesteenten kunnen verweren door: Meridiaan 1 Blz. 68 Gesteenten kunnen verweren door: temperatuur Gesteente barst en brokkelt af 17.9 Door hoge temperaturen zetten gesteenten uit Door lage temperaturen krimpen gesteenten in

Gesteenten kunnen verweren door: Schuurt zachtere gesteenten weg 17.3 Verweringsbodems Meridiaan 1 Blz. 68 Gesteenten kunnen verweren door: wind Schuurt zachtere gesteenten weg 17.10

Gesteenten kunnen verweren door: 17.3 Verweringsbodems Meridiaan 1 Blz. 68 Gesteenten kunnen verweren door: plantengroei Wortels dringen in barsten en duwen die open terwijl ze in de breedte groeien 17.11

Ten noorden / zuiden van Samber en Maas 17.3 Verweringsbodems Meridiaan 1 Blz. 68 Ten noorden / zuiden van Samber en Maas klei zand zandleem leem verweringsbodem Voorbeelden: stenig leemgronden met bijmenging van kleisteen en zandsteen of kalksteen

OPDRACHT 17.1 2 C 1 A E 3 B 4 5 D Blz. 69 klei zand zandleem leem Meridiaan 1 Blz. 69 2 C 1 A E 3 B 4 5 D klei zand zandleem leem verweringsbodem o

Vergelijk de bodemkaart met de kaart van de ondergrond. OPDRACHT 17.1 Meridiaan 1 Blz. 69 Vergelijk de bodemkaart met de kaart van de ondergrond. De bodem wordt duidelijk gevormd of beïnvloed door de gesteenten in de ondergrond.

17.5. De mens misbruikt de bodem De bodem wordt blootgelegd door Meridiaan 1 Blz. 70 De bodem wordt blootgelegd door Overbegrazing, Kenya Samburu NP (FV) 18.1

17.5. De mens misbruikt de bodem De bodem wordt blootgelegd door Meridiaan 1 Blz. 70 De bodem wordt blootgelegd door Overbegrazing, brandbouw (ontbossing) Kenya Samburu NP (FV) 18.1 18.2

17.5. De mens misbruikt de bodem De bodem wordt blootgelegd door Meridiaan 1 Blz. 70 De bodem wordt blootgelegd door wind  winderosie Kenya Samburu NP (FV) 144

17.5. De mens misbruikt de bodem De bodem wordt weggespoeld door Meridiaan 1 Blz. 70 De bodem wordt weggespoeld door Tibet (AV)  regenwater

17.5. De mens misbruikt de bodem  ¾ van alle landbouwgronden Meridiaan 1 Blz. 70 Zon, regen en wind zorgen ervoor dat de bodem verstuift en wegspoelt.  BODEMEROSIE Tibet (AV)  Wereldwijd probleem  ¾ van alle landbouwgronden

Er is van boven naar beneden geploegd. 17.5. De mens misbruikt de bodem Meridiaan 1 Blz. 70 Hoe geploegd? Er is van boven naar beneden geploegd. Tibet (AV) Regenwater stroomt traag /snel omlaag. Wat gebeurt er met de bodem?  Die wordt weggespoeld

17.5. De mens misbruikt de bodem ploegen met de hoogtelijnen mee. Meridiaan 1 Blz. 70 Oplossing: Contourploegen = ploegen met de hoogtelijnen mee. Tibet (AV)

17.5. De mens misbruikt de bodem Landbouw op steile hellingen door: Meridiaan 1 Blz. 70 Landbouw op steile hellingen door:  terrasbouw  contouraanplanting Tibet (AV)

Bovenste deel van de aardkorst 17 De bodem is het bovenste deel van de aardkorst waarin de planten kunnen groeien. 2. Afzettingsbodems bestaan uit gesteenten die door wind, zee of rivieren zijn aangevoerd. Deze bodems zijn gelaagd. 3. We vinden afzettingsbodems met losse gesteenten ten noorden van Samber en Maas. 4. Vaste gesteenten kunnen verbrokkelen onder invloed van weerelementen (zon, regen, wind en vorst). Dit noemen we verwering. 28 28

Bovenste deel van de aardkorst 17 5. Verweringsbodems zijn dun, stenig en weinig geschikt voor de landbouw. 6. We vinden verweringsbodems ten zuiden van Samber en Maas. 7. Bodemerosie is het wegspoelen of verstuiven van de vruchtbare bodemlaag, wordt veroorzaakt door ontbossing, overbegrazing of verkeerd ploegen. 29 29