Basisstof 7: Onderzoeksmethoden Fossielen Vergelijken van bouw van organismen Biochemisch

Fossielen Wat zijn het en hoe ontstaan ze?

Dit is een paleontoloog Dit is een paleontoloog. Dat is een onderzoeker van organismen uit het verleden, waarbij hij fossielen bestudeert.

Vandaag heeft hij een trilobiet gevonden

Deze trilobiet leefde ongeveer 457 miljoen Jaar geleden in de oceanen

Toen het stierf belandde zijn dode lichaam op de bodem van de oceaan

Na zijn dood rotten de zachte delen snel weg, de harde delen worden vele malen langzamer verteerd door allerlei micro-organismen

Gedurende vele jaren worden er allerlei sedimenten afgezet bovenop het dode dier. Sedimenten zijn slib, zand en klei deeltjes. Hierdoor komt er weinig zuurstof bij het dier, wat micro-organismen nodig hebben voor de vertering

De sedimentlagen worden steeds dikker De sedimentlagen worden steeds dikker. Hierdoor verandert ook de druk en de temperatuur

Onder de juiste omstandigheden kan er een chemisch proces optreden, namelijk fossilisatie

De eerste vorm van fossilisatie is dat door chemische reacties het harde overblijfsel van het dode dier wordt omgezet in steen. De fossiel is dan een exacte kopie van het originele dode dier

De tweede optie is dat er een afdruk van het organisme ontstaat.

Ook is het mogelijk dat het fossiel eerst geheel oplost door omstandigheden in de afzetting. Deze holte kan vervolgens wel weer worden opgevuld door andere mineralen, maar je vindt dan alleen een "afdruk". De interne structuur van het fossiel gaat hierbij verloren.

Allerlei geologische verschijnselen kunnen er voor zorgen dat het fossiel weer aan het oppervlakte komt

Bijvoorbeeld vanwege erosie door regenwater

Het fossiel kan zo aan het oppervlakte terecht komen

En we zijn weer terug bij af op het moment waar de paleontoloog het fossiel vindt

Voor het ontstaan van fossielen is het dus belangrijk dat er snel een zuurstofloze omgeving onstaat, zodat micro-organismen niet aan de vertering kunnen beginnen. Ideale omstandigheden: Bodem van de zee Organisme bedolven door lava van vulkaan Aardverschuiving Extreme kou

Grand canyon: ideale vindplaats voor fossielen uit oude aardlagen Grand canyon: ideale vindplaats voor fossielen uit oude aardlagen. In de kloof, ontstaan door een rivier, tref je fossielen aan van meer dan 600 miljoen jaar geleden.

Fossiel: afdruk van een plant

Fossiel: afdruk van een poot

Fossiel: zo werden zelfs complete voetsporen van dinosauriers gevonden

Barnsteen: Hoe kom je dan aan fossielen van insecten die snel verteerd worden? Naaldbomen maken hars. Wanneer dit onder de juiste omstandigheden versteend krijg je dit soort mooie fossielen in barnsteen…..

Fossiel: maar ook extreme kou kan er voor zorgen dat micro-organismen geen vertering Kunnen uitvoeren. Zo worden er nog fossielen van mammoeten gevonden

Als laatste voorbeeld van gunstige omstandigheden zijn de “La Brea-teerputten”, waar een soort asfalt / teer uit de grond komt zetten La Brea teerputten

“La Brea-teerputten”

“La Brea-teerputten”: fossielen in teer

Samengevat: Fossielen = Alle resten en sporen van planten en dieren die bewaard zijn gebleven in gesteente

Oudersomsbepaling fossiel Koolstof-isotopen methode (C14  C12) en halfwaardetijd van andere isotopen - Gidsfossielen - Geologische tijdsbepaling

Bewijs: Continenten bewegen nog steeds Bestudering fossielen Bestudering geologie

Rudimentaire organen Hond Mens Tepels bij de man? Verstandskies? Door aanpassingen aan verschillende milieu`s hebben organen van de oorspronkelijke voorouders hun functie verloren. Hond Mens Tepels bij de man? Verstandskies? Schaap Mens M.plantaris

Heupbeen Dijbeen Heupbeen en dijbeen

Overeenkomst in bouw DNA - Tussen 2 mensen slechts 0,5% DNA verschil - Chimpansees: 96% - 98% overeenkomst - Kat: 90% overeenkomst - Koe: 80% overeenkomst - Muis: 75% overeenkomst - Fruitvlieg en kip: 60 % overeenkomst

Overeenkomst in bouw eiwitten