Zijn Indonesiërs ongevoelig voor contrastaccenten onder het woordniveau? Vincent J. van Heuven Vera Faust Leiden University Centre for Linguistics

van Heuven & Faust2 Klemtoon in het Indonesisch  Traditionele analyse  Vaste klemtoon op de voorlaatste syllabe  Indonesiërs ongevoelig voor klemtoon  Varieert sterk in productie  Elk klemtoonpatroon lijkt perceptief OK  Contrastaccent onder het woordniveau zegt ze niets

van Heuven & Faust3 Contrast-accent in NL  Ik zie geen …  oude MAN maar een oude VROUW  *OUde man maar een OUde vrouw  OUde man maar een JONge man  *OUde man maar een OUde vrouw  Regel  Wat constant blijft is ongeaccentueerd (oud)  Wat varieert krijgt accent (nieuw, focus)  Accent komt op de beklemtoonde syllabe

van Heuven & Faust4 Contrast-accent (vervolg)  Accent op woordniveau  we eten geen koNIJN maar BIEFstuk  *we eten geen KOnijn maar BIEFstuk  Accent onder woordniveau  we eten geen KOnijn maar TOnijn  *we eten geen koNIJN maar toNIJN  Regel  Syllabe met het segmenteel contrast krijgt accent  ongeacht de positie van de woordklemtoon

van Heuven & Faust5 Contrast-accent in Indonesisch  Contrastaccent op woordniveau moeizaam  Ook al omdat alleen het laatste woord in een frase accent kan hebben  Contrastaccent onder het woord onbestaanbaar  Weten niet wat je van ze wilt

van Heuven & Faust6 Ebing (1997)  Ebing (1997) Form and function of pitch movements in Indonesian (diss. UL)  maksud saya CAri bukan CUri  bedoeling mijn zoeken niet stelen  maksud saya caRI bukan caTAT  bedoeling mijn zoeken niet noteren

van Heuven & Faust7 Ebing (1997)  Taak  spreek in en laat het verschil tussen de vet gedrukte woorden zo duidelijk mogelijk uitkomen  Observaties: de drie insprekers  gedroegen zich totaal verschillend  hadden geen idee wat we van ze wilden  geen of random variatie van accenten  geen hoorbaar verschil in target woorden

van Heuven & Faust8 Ebing (1997)  Perceptieproefje  maksud saya CAri … bukan CUri bedoeling mijn zoeken niet stelen  maksud saya caRI … bukan caTAT bedoeling mijn zoeken niet noteren  Taak 10 Indonesische luisteraars  Wat is de goede vs. foute voortzetting?

van Heuven & Faust9 Ebing (1997)  Resultaat  51.5% correcte beslissingen = random  Conclusie  Indonesisch markeert sub-woord contrasten niet (prosodisch noch segmenteel)  Oorzaak (interpretatie)  Indonesisch heeft geen klemtoon

van Heuven & Faust10 Vragen  Gegeven dat NL klemtoon heeft, hoe goed kunnen Nederlanders uit de voeten met sub- woord contrastaccenten?  Voorspelling: heel goed  Gegeven dat prosodie voor volwassen T2- leerders een struikelblok is, halen Indonesische NT2-sprekers enige informatie uit sub-woord contrastaccenten?  Voorspelling: zij hebben geen idee

van Heuven & Faust11 Methode  Basisprincipe als bij Ebing maar nu in NL  Kies welke voortzetting beter is  Paarsgewijs: 1 vs. 2; 3 vs. 4  ik bedoel riOOL … niet riVIER  ik bedoel RIool … niet VIool

van Heuven & Faust12 Methode  40 zinparen (20 correct, 20 incorrecte focus)  13 Nederlandse moedertaalluisteraars  13 Indonesische NT2 sprekers  5 met LOR van 3 weken (intensieve taalcursus)  4 met LOR tussen 1 en 4 jaar  4 met LOR tussen 5 en 27 jaar  Taak:  Beslis welke van twee uitingen in een paar beter is

van Heuven & Faust13 Resultaten  Presentatie 1  Hoe goed gebruiken Indonesiërs vs. Nederlanders de sub-woord contrastaccenten ?  Dus: % correct per taalgroep  Presentatie 2  Kunnen Indonesiërs bijleren?  Dus: % correct als functie van LOR

Correcte responsies. Max = 20; Kans = 10 Sommige Nederlanders kunnen het nietAndere zijn goed / perfect Geen enkele Indonesiër kan het

van Heuven & Faust15 Resultaten 1  Indonesiërs kunnen het niet  Allemaal op kansniveau  Nederlanders kunnen het wel  3 op kansniveau  10 significant boven kans  van wie 4 perfecte score

Effect van LOR (in maanden) op prestatie: Zelfs na 27 jaar geen scores boven kans, extreem flauwe leercurve (r = 0,426, p = 0,070, eenzijdig)

van Heuven & Faust18 Resultaten 2  Nauwelijks leereffect  Lichte tendens om bij langere verblijfsduur in NL beter gebruik te maken van sub-woord contrasten  Effect niet significant, trend at best

van Heuven & Faust19 Conclusies  Nederlanders zijn gevoelig voor sub- woord contrastaccent  Indonesiërs zijn dan vanuit hun eigen taal helemaal niet, en leren nauwelijks bij  Ondersteunt de gedachte dat Indonesisch geen klemtoon heeft