ZEDEN EN GEWOONTEN BIJ HET GEBRUIK VAN CACAO DOOR DE KUNA INDIANEN De spirituele wereld De materiële wereld
De cacaoboom
De cacaovrucht.
Het cultureel, spiritueel en voedingsbelang van cacao Cacao speelt een belangrijke rol tijdens plechtigheden en wordt ook op verschillende manieren gebruikt in het dagelijkse leven. Alle planten, dieren en voorwerpen zijn wezens waarmee ze samenleven in het heelal. Voor de Kuna indiaan is het heelal verdeeld in 2 delen : de spirituele wereld en de materiële wereld.
Het cultureel, spiritueel en voedingsbelang van cacao De vrucht van de cacaoboom is helemaal geïntegreerd in de kosmologie van de Kuna. Het was één van de eerste planten die de Schepper op aarde heeft gebracht. Hij heeft een enorme capaciteit en spirituele kracht, om het leven van de Kuna indiaan meer comfortabel te maken.
Het gebruik van cacao in de geneeskunde
Het gebruik van cacao in de geneeskunde Alle genezingspraktijken toegepast door de INADULED, een kruidendokter, bestaan uit aanroepingen aan de Goden waarbij gebruik wordt gemaakt van cacaobonen. Wanneer de INADULED zich bij een zieke bevindt gebruikt hij rook tijdens zijn gezangen over cacao (CIA-IGALA). Deze rook ontstaat door cacaobonen te roosteren in een keramische pot CIA-NALA genaamd
Een Kuna vrouw drinkt een cacaodrank vóór de bevalling
De cacaodrank dient om te zuiveren en de gezondheid van de boreling te vrijwaren.
Gebruik van cacao tijdens de zwangerschap en bij de geboorte Cacao speelt een belangrjke rol want hij vergemakkelijkt de bevalling en vermijdt complicaties. De toekomstige moeder drinkt de cacaodrank om vier uur ‘s morgens, naar het oosten gericht. De geboorte zal sneller en gemakkelijker gebeuren en het kind zal in goede gezondheid verkeren, want het heeft cacao in zijn bloed (CIAGUA).
Gebruik van cacao tijdens de puberteitsceremonie van de jonge Kuna meisjes.
Gebruik van cacao tijdens de puberteitsceremonie. De puberteitsceremonie van de jonge Kuna heeft plaats wanneer zij voor de eerste maal menstrueert. De ceremonie duurt 4 dagen. Na deze 4 dagen wordt het lichaam van het jonge meisje beschilderd, gebruik makend van een drank op basis van een cacaonoot, JAGUA genaamd, afkomstig van een boom die behandeld werd zoals hierna beschreven. De werkwijze voor het bekomen van de JAGUA bestaat uit heel wat rituelen: diegene die de JAGUA verzamelt brengt zijn CIANAR of ritueel recipiënt in keramiek mee, waarin hij 8 cacaobonen gaat verbranden dichtbij de cacaoboom die hij hierdoor omhult in rook. De rook van de cacaobonen zal de vrucht versterken
Het gebruik van cacao bij het haarknippen
Het gebruik van cacao bij de ceremonie van het haarknippen Het knippen van het haar van een jonge Kuna heeft plaats tijdens een belangrijke ceremonie die 3 dagen duurt. Tijdens deze 3 dagen wordt er een belangrijk feest gehouden, waarbij heel wat chicha wordt gedronken. Tijdens deze 3 dagen dient de rook die ontstaat bij het verbranden van de cacaobonen, als bescherming tegen gevaren, vervloekingen en onaangenaamheden.
Gebruik van cacao bij het zoeken naar KAMMU (fluit)
Het gebruik van cacao bij het zoeken naar KAMMU De traditionele fluit van de Kuna heeft de kracht om te communiceren met de oceaan en haar te bedaren, de aardschokken te dempen en andere geesten te verjagen. Om de bamboe te vinden die nodig is om deze fluit te maken moet men ver gaan, naar de enige site waar deze bamboe groeit. Wanneer diegene die de bamboe gaat afsnijden ter plaatse aankomt moet hij 8 cacaobonen verbranden, teneinde een goede kwaliteit van de stengel te bekomen.
Gebruik van cacao om ziektes te voorkomen
Het gebruik van cacao bij het begin van een epidemie of in geval van ziektes De beginfase van een ziekte of epidemie zal behandeld worden door een ABSOGUET (diegene die spreekt) gedurende een ceremonie die 8 dagen duurt. De ABSOGUET komt in trance en de houten beelden, die de goede geesten vertegenwoordigen, zullen hem naar de plaats brengen waar de duivel zich bevindt die verantwoordelijk is voor de epidemie. Met de rook van de cacao zal hij de duivel bedwelmen en trachten hem in zijn verblijfplaats op te sluiten om zodoende de epidemie uit te roeien.
Cacaoboter met achiote (rocou)
MADUN (cacao en rijpe bananen)
Het gebruik van cacao bij het overlijden
Het gebruik van cacao bij begrafenissen
Het gebruik van cacao bij het overlijden en de begrafenis Wanneer de Kuna geboren wordt dient de cacao om het kind nieuw leven in te blazen en wanneer de Kuna sterft wordt de cacao gebruikt om de geest van de overledene naar de hemel te doen opstijgen. Cacao wordt gebruikt bij het overlijden om de familie en de leden van de gemeenschap te beschermen tegen ziektes. Wanneer de verantwoordelijke van de begrafenissen van de heilige berg terugkeert verbrandt hij opnieuw cacaobonen, maar gemengd met look.