Jezus en de sabbat

Hij kwam ook in Nazaret, waar hij was opgegroeid, en volgens zijn gewoonte ging hij op sabbat naar de synagoge.(…)   ‘De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, om een genadejaar van de Heer uit te roepen.’ Lucas 4:16-19

niet zoals de schriftgeleerden. Ze waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want hij sprak hen toe als iemand met gezag, niet zoals de schriftgeleerden. ‘Wat is dit allemaal? Een nieuwe leer met groot gezag! Marcus 1:22,27 EXOUSIA – gezag: ‘los van’ De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws.’ – Mc 1:15

Sabbat, de dag bij uitstek voor een boodschap van bevrijding!? Waarom? Ervaar jij dat ook zo? En… bevrijding waarvan? Sabbat, de dag bij uitstek voor iets ‘nieuws’? Op sabbatavond sluiten vrome Joden de ogen en openen ze opnieuw wanneer de sabbatskaarsen zijn aangestoken… “Om te vergeten wat we altijd zien, en de ogen te openen voor het nieuwe en het frisse” - een nieuwe kijk… Ervaar je sabbat ook zo voor jezelf? En in de kerk? Jezus leerde… Sabbat, een dag om te leren? Wat leren? Hoe ervaar jij dat in de praktijk? Met gezag, maar niet zoals de schriftgeleerden… Wat was het verschil tussen Jezus’ gezag en dat van de schriftgeleerden? Jezus’ houding en leer waren ‘los van…’ Los waarvan? Wat als we dit overzetten naar ons vandaag? Kan dit ook betekenisvol zijn bij de beleving van de sabbat?

“Eens liep hij op een sabbat tussen de korenvelden door “Eens liep hij op een sabbat tussen de korenvelden door. Zijn leerlingen gingen de velden in en begon-nen aren te plukken. ‘Kijk eens!’ zeiden de farizeeën tegen hem. ‘Waarom doen ze iets dat op sabbat niet mag? (Marcus 2:23,24) “op de zevende dag moet je rust houden, ook in de ploegtijd en in de oogsttijd.” – Ex 34:21

Sabbat, een dag vooral van moeten en niet mogen? Hoe beleef jij de sabbat? En in de kerk? Het werkwoord ‘sabbatten’ betekent ‘ophouden’. De rabbijnen wijzen er op dat God ophield met nieuwe scheppingsbevelen te geven. Geen nieuwe orders meer. In de Tien Geboden staat het sabbatsgebod, in tegenstelling tot de meeste andere, positief geformuleerd (“Gedenk en heilig de sabbat”). Hoe komt het dan dat sabbat in de praktijk zo vaak een dag is vol taboes? Of komt dit niet meer voor? Hoe kun je dat vermijden? Vind je een lijstje met wat mag en niet mag op sabbat een goed idee? Waarom wel / niet?

Hebt u dan nooit gelezen wat David deed toen hij en zijn metgezellen gebrek leden en honger hadden? Hij ging het huis van God binnen – Abjatar was toen hogepriester – en at van de toonbroden, waarvan alleen de priesters mogen eten. En hij gaf ze ook aan zijn mannen te eten.’ En hij voegde eraan toe: ‘De sabbat is er voor de mens, en niet de mens voor de sabbat; en dus is de Mensenzoon ook heer en meester over de sabbat.’ (Mc 2:25-28) ‘BEN ADAM’ = mensenkind, mens

Ervaar jij de sabbat als een geschenk? Waarom wel / niet? Op welke manier kan de sabbat een hulp zijn om het goede goed te laten blijven (of: weer goed te maken)? Op welke manier kan de sabbat ‘bewaren’ en ‘welzijn bevorderen’? Deel met elkaar concrete ideeën om van de sabbat een dag te maken ‘voor de mens’. In het scheppingsverhaal is de sabbat de eerste volledige dag die Adam en Eva beleefden: wat zou jij in hun plaats gedaan hebben op die dag? Kunnen we hieruit iets leren i.v.m. sabbat vandaag? ‘Heer over de sabbat’: Wat betekent dat (niet)? Wat is de verantwoordelijkheid van een goede heer?

“Is het geoorloofd?” “Weer ging hij naar de synagoge. Daar was iemand met een verschrompelde hand. 2 Ze letten op hem om te zien of hij die op sabbat zou genezen, zodat ze hem zouden kunnen aanklagen. 3 Hij zei tegen de man met de verschrompelde hand: ‘Kom in het midden staan.’ 4 Aan de anderen vroeg hij: ‘Wat mag men op sabbat doen: goed of kwaad? Een leven redden of het vernietigen?’ Maar ze zwegen. 5 Hij keek hen boos aan, maar ook diepbedroefd vanwege hun hardleersheid, en toen zei hij tegen de man die in het midden stond: ‘Steek uw hand uit.’ Hij stak zijn hand uit en er kwam weer leven in. 6 De farizeeën verlieten de synagoge en gingen meteen met de herodianen overleggen hoe ze hem uit de weg zouden kunnen ruimen.” Marcus 3:1-6

Het verhaal lijkt te suggereren dat Het verhaal lijkt te suggereren dat ‘goed doen’ echt bij de sabbat hoort (zie ook Lucas 13:14-16). Een sterke sociale dimensie dus. Is dat ook zo in jouw beleving? En in je kerk? ‘Op adem komen’ – hoe kun je dat het beste doen op sabbat? Of zijn er meerdere manieren? Zou het kunnen dat sommige ideeën, tradities, gewoonten, houdingen… verbonden met de sabbat (ook in onze middens vandaag) Jezus tegen de borst zouden stuiten?

“Zes dagen lang mag je werken, maar op de zevende dag moet je rust houden; dan kunnen ook je rund en je ezel uitrusten en kunnen je slaven en de vreemdelingen die voor je werken op adem komen.” - Exodus 23:12

De sabbat – Exodus 20 en Deut. 5 Gedenken Onderhouden (bewaren) Heiligen (apart + toewijden) ‘Sabbatten’ (ophouden) Al uw werk verricht hebben Rusten (tot rust komen) Zegenen (vruchtbaar) Vieren (maken) De sabbat – Exodus 20 en Deut. 5