Organisatie voor ongestoorde elektriciteitslevering op spanning Themadag: Vitale sectoren in Crisisbeheersing Gerard Maas TenneT TSO BV Arnhem 7 september

Elektriciteitsvoorziening in NL Hitte & Droogte Buitenlandse netten Producenten Im- en export Calamiteiten Handelaren Landelijk transportnet Regionale transportnetten Afnemers Distributie netten

TenneT TSO: een schets Bouw en beheer van landelijk transportnet (ringstructuur) Transporteren van de gewenste energie Balanshandhaven tussen vraag en aanbod Faciliteren van de markt

Wat kan er fout gaan? - technische storingen in transportnetten, 1 individuele storing net- element,ook tijdens onderhoud elders: geen probleem (N-1 veilig) automatische afschakeling van belasting door frequetierelais handmatige afschakeling door regionale netbeheerder ter voorkoming van erger (transportbeperkingen) handmatige afschakeling door regionale netbeheerder op verzoek van landelijke netbeheerder (overbelasting aankoppelpunt) handmatige afschakeling door regionale netbeheerders op verzoek TenneT als System operator bij landelijk gebrek aan elektriciteit

Wat is er o.a. allemaal nodig? afspraak nakomen door marktpartij en TenneT via realiseren eigen programma resp. landelijke balans beschikbaar hebben reservevermogen om afwijkingen op te vangen, verkeerde prognoses en storingen speciale afspraken met producenten en RWS tijdens warm weer en droogte I.v.m. hogere belasting (airco’s) en koelwaterproblemen goede voorbereiding om “à la minute” en adequaat te handelen, contigency plannen, draaiboeken en bevoegdheden afroepcontracten voor materieel, personeel en noodvoorzieningen

Crisisorganisatie bij calamiteiten instandhouden van vitale bedrijfsprocessen zoals transport en handhaven van energiebalans in NL inrichting volgens door netbedrijven geaccepteerde norm PREGO 23, kwaliteit via externe certificering organisatie bestaat uit: storingsdiensten, escalatiediensten, piketdienst en crisisteam, deze schaduworganisatie 24u x 7d beschikbaar en bevoegd om te handelen aansturing vitale bedrijfsprocessen is onafhankelijk van locatie Arnhem externe stakeholders: overheden (EZ, BZK, JUS), bestuur, producenten, regionale en buitenlandse netbeheerders

Taken en bevoegdheden Tennet via de E-wet ’98, technische codes en inter TSO multilateral agreement: wat betreft handelen ter voorkoming van erger coördinatie naar netbeheerders en producenten in Bescherm & Herstel plannen bij landelijke calamiteiten (black-out) coördinatie naar producenten en RWS bij koelwaterproblemen (code Rood zomer 2003 en fase 1,2 zomer 2006) coördinatie naar netbeheerders en producenten bij dreiging van terreur via Atb (vitale sector met A-locaties) Aanspreekpunt voor NCC, DCC (EZ), NCTb en AIVD NIET: coördinatie met lokale overheden, loopt via RNB’s WEL: als het eigen locaties betreft

Bevoegdheden bij “NIET NORMAAL” restrictie van de markt inkoop van vermogen uit het buitenland vorderen van productie eenheden (op/afregelen, starten, stoppen) inzet van koelwater reserve wijzigen im- exportprogramma’s afroepen calamiteitenvermogen belasting laten afschakelen bij regionale netbeheerders (verantwoording ACHTERAF i.v.m. voorkomen van erger)

Crisisfase in relatie tot derden Ramp bestrijdingstructuur overheden Crisismanagement TenneT Alerteringssysteem Terrorismebestrijding Routine Regulier overleg Routine Normaal Normaal Basisniveau Basisniveau politie, brandweer politie, brandweer ambulancedienst ambulancedienst Reguliere bedrijfsvoering Reguliere bedrijfsvoering met parate crisisorganisatie met parate crisisorganisatie Bronbestrijding Grip 1 Bronbestrijding Grip 1 CTPI + informeren CTPI + informeren RCC/Burgemeester RCC/Burgemeester Incident Incident Lichte dreiging Lichte dreiging Afdelingsoverschrijdende Afdelingsoverschrijdende incident met crisis dreiging Bron Bron - - en effect en effect incident met crisis dreiging Grip 2 Grip 2 bestrijding bestrijding COPI, ROT, GBT Crisisfase 1 Crisisfase 1 Matige dreiging Matige dreiging Ramp Grip 3 Ramp Grip 3 ROT, CORT, GBT ROT, CORT, GBT Beheersing (dreigende) Beheersing (dreigende) informeren PCC informeren PCC crisis zonder opschaling crisis zonder opschaling Ramp, meerdere Ramp, meerdere Grip 4 Grip 4 gemeenten Crisisfase 2 gemeenten Crisisfase 2 Hoge dreiging Hoge dreiging RBT+ROT,CORT,PCC, RBT+ROT,CORT,PCC, GBT+GOT, inform.NCC GBT+GOT, inform.NCC Crisis of crisisdreiging met Crisis of crisisdreiging met opschaling naar overheid opschaling naar overheid

Communicatie met derden tijdens crisis Overheden en bestuur (ev. via noodnet) DCC (EZ) NCC (BZK) NCTb (JUS) regionale/lokale overheden voor eigen lokaties Sectoriële stakeholders via eigen telecom voorzieningen (24 H) regionale besturingscentra productie coördinatiecentra buitenlandse besturingscentra Perswoordvoerder TenneT: media

Vragen ?

Lokale directies waterstaat Communicatielijnen Producenten TenneT Lokale directies waterstaat EZ Rijkswaterstaat Economische Zaken is steeds op de hoogte door deelname aan het operationeel koelwateroverleg tussen Tennet, EZ en LCW (Rijkswaterstaat)