VDAB aanbod voor wz met een grote afstand tot de arbeidsmarkt wegens multipele problemen Licht toe: wat is een grote afstand tot de arbeidsmarkt? = niet klaar om te werken, te complexe problemen die eerst moeten aangepakt worden.

PROGRAMMA Doelgroep MMPP Visie doelgroep MMPP Acties: Tender activeringszorg Tender werk-welzijnstrajecten voor wz in armoede Arbeidszorg Arbeidszorg doorstroom

Doelgroep MMPP een groep mensen met medische, mentale, psychische of psychiatrische beperkingen reeds lang in de werkloosheid grote afstand tot de arbeidsmarkt geen aangepast aanbod nood aan een geïntegreerde aanpak geen parkeerbeleid wel een activeerbeleid op maat Geen gepast aanbod = eisen van de arbeidsmarkt ( zowel normaal als beschermd circuit) zijn te hoog voor deze DG. Geïntegreerde aanpas: zowel zorg als werk. Zorg kan medische, maar ook psychische ondersteuning zijn. Vanuit RVA wordt niet aanvaard dat er geen acties worden ondernomen.

Doelgroep MMPP Enkele kenmerken: code 00 (uitk.ger.WL), 02 (WZ in wacht), 03 (NW vrij ingeschr. WZ), 14 (uitk. uitgesl.oten WZ), 05 (WZ ten laste van OCMW, enkel proeftuin) Multiple problematiek Traject naar (gelijk welke vorm van) werk is momenteel niet mogelijk Geen duidelijkheid over een startpunt in het traject Begeleiding naar werk verloopt moeizaam en geeft niet de gehoopte resultaten Bijkomende problemen: mobiliteit, gezinslast, … … Multiple problematiek: niet alleen probleem op vlak van solliciteren?

Doelgroep MMPP: MMPP? Psychisch Fysisch Mentaal Angst Rugklachten Zwakbegaafd Depressie Nekklachten Licht mentaal Psychose / schizofrenie Bovenste ledematen Matig mentaal Verslaving Onderste ledematen Persoonlijkheids-problematiek Adem- longklachten Gedragsstoornis Maag- darmklachten Psychosociaal Hartklachten / bloeddruk Vage psychische klachten migraine Ontwikkelingsstoornis / ASS Niet alle problematieken overlopen, verwijzen naar afdruk. MMPP: medisch: verslaving, fysieke problemen, … mentaal: concentratiestoornissen, laag iq, dyslectie, …, d psysich / psychiatrisch: psychologische problemen en alle ziektebeelden binnen de DSM 4 + randvoorwaarden Fibromyalgie Auditief CVS visueel Vage somatische klachten

Visie t.a.v. doelgroep MMPP ‘Alle’ werkzoekenden kansen geven (ook MMPP), alle talenten benutten Doelgroep afbakening door screening (GA of VDAB psy) Inzetten op meer dan enkel betaald werk: NEC, BW, SW, AZ, niet toeleidbaar VDAB: klant activeren om te werken aan gezondheid ‘voortraject’ naar werk en naar zorg (binnen de activeringsbegeleiding) ten voordele van mogelijke groei van de klant ‘rust’ voor klanten die ‘niet-toeleidbaar’ zijn, focus op ‘herstel’ Screening: verslag wordt opgemaakt. Werking GA en VDAB psy toelichten. AZ wordt later toegelicht N-T: max. 2 jaar, wordt telkens geëvalueerd. Acties om situatie te verbeteren worden meegegeven (verwijzing), zonder ondersteuning. Dit is er voor klanten die geen recht hebben op RIZIV, OCMW of FODSZ uitkering.

Werk met ondersteuning NWWZ met niet arbeidsmarktgerelateerde problematiek Bemiddelingstrajecten SLUITEND MAATPAK Knipperlichten, randvoorwaarden Begeleidingstrajecten Begeleidingstrajecten met specifieke ondersteuning Oriëntering, competentieversterking, IBO, W² armoede Trajecten, GTB, … vermoeden, indicering, Betaald werk MAATWERK Werk met ondersteuning Opleiding, begeleiding op de werkvloer, Loonpremie, arbeidspost aanpasssing Maatwerk Beschermde tewerkstelling: SW/BW Waar situeert DG MMPP zich op participatieladder? OPGELET: uitgangspunt = REGULIER waar mogelijk, GESPECIALISEERD waar nodig dit trechtermodel toont de beslissingsprocessen van de consulent in het kader van de begeleiding OP MAAT van de noden van de werkzoekende, dit trechtermodel wil niet zeggen dat de werkzoekende elke stap in dalende volgorde met faalervaringen moet doormaken! Voortrajecten Werk-welzijn activerende voortrajecten Activeringsbegeleiding, arbeidszorg, …

Afbakening/indicering doelgroep Personen met gezondheidsproblemen/niet-arbeidsmarktgerelateerde problemen = zeer ruime groep van personen met een gezondheidsproblematiek die afhankelijk van de ondersteuningsnood kan opgedeeld worden. Bemiddelingstrajecten Een deelgroep van personen met gezondheidsproblemen heeft geen specifieke ondersteuningsnood en kan gewoon bemiddeld worden. Begeleidingstrajecten Personen met gezondheidsproblemen hebben nood aan begeleiding en kunnen begeleid worden naar het NEC. Zij hebben geen nood aan bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen (BTOM). BTOM: VOP, …

Afbakening/indicering doelgroep Begeleidingstrajecten MET specifieke ondersteuningsnood Personen met arbeidshandicap (PmAH) = personen met gezondheidsproblemen met overbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt = personen waarvoor een begeleidingstraject naar betaalde arbeid mogelijk is (mogelijks mits inzet van gespecialiseerde begeleiding of bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen) Personen met MMPP-profiel = personen met gezondheidsproblemen met een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt = personen waar de impact van deze gezondheidsproblemen te groot is waardoor een begeleidingstraject naar betaalde arbeid niet mogelijk is (teveel drempels) = personen waarvoor een geïntegreerd werk+zorg voortraject noodzakelijk is = een tijdelijk profiel totdat een begeleidingstraject naar betaalde arbeid mogelijk wordt (verschuiving naar doelgroep arbeidshandicap) OF = een tijdelijk profiel totdat blijkt dat de persoon definitief niet-inzetbaar is (verschuiving naar ander statuut, geen arbeidsmarktgerelateerde doelgroep meer, volledig ZORG-traject)

Doelgroep MMPP: VDAB aanbod Tijdelijke activerende werk-welzijnstrajecten Activeringszorg Arbeidszorg Arbeidszorg doorstroom Indien te zware problematiek: advies niet-toeleidbaar

ACTIVERINGSZORG

Tender activeringszorg begeleiding van deze niet-arbeidsmarkt-gerelateerde (MMPP) problemen Via tender aan provinciale partnerschappen Met organisaties uit de welzijnssector én uit de sector werk Tender = uitbesteding van VDAB aan externe partners.

Activeringszorg: doel Verhogen werkzaamheidsgraad kansengroepen Drempels wegwerken i.f.v. vervolgtraject: Remediëren van medische, mentale, psychische, psychiatrische problemen =behandeling, zorg Ombuigen van sociaal-economische, sociale en/of psychosociale drempels op weg naar werk =empowerment

Activeringszorg: doelgroep Werkzoekenden: die kampen met één of meerdere acute of chronische zware medische, mentale, psychische en/of psychiatrische (MMPP) problemen, al dan niet gecombineerd met sociale problemen, die prominent aanwezig zijn en onvoldoende onder controle zijn; Klanten die niet het ‘minimale arbeidszorgniveau’ aankunnen; waarvan ingeschat wordt dat zij mits de minimale stappen voorzien in een zorgbegeleiding in een periode maximaal 18 maanden kunnen doorstromen naar een traject naar duurzame tewerkstelling in het NEC, het beschermde circuit of minimaal naar arbeidszorg. die een trajectovereenkomst afgesloten hebben waarin ze zich bovendien engageren om door actieve medewerking aan een activeringsbegeleiding de MMPP-problematieken aan te pakken in functie van tewerkstelling. MMPP: medisch: verslaving, fysieke problemen, … mentaal: concentratiestoornissen, laag iq, dyslectie, … psysich / psychiatrisch: psychologische problemen en alle ziektebeelden binnen de DSM 4 + randvoorwaarden

Activeringszorg: het aanbod Toeleiding door VDAB/GTB Trajectbegeleiding door GTB Geïntegreerd groepsaanbod werk-welzijn Opmaak geïntegreerd actieplan werk-welzijn Zorgbehandeling Empowerment Activeringsstage Eindverslag met advies naar vervolgtraject Geïntegreerd groepsaanbod: voorstelling van de begeleiding door de verschillende partners (wie doet wat) + denkoefening: welke hulp heb ik nodig? Wat loopt er moeilijk in mijn leven? Na opmaak actieplan is er blijvend overleg tussen de partners, advies wordt samen bepaald.

Activeringszorg: aantallen/jaar Perceel Gebiedsomschrijving Penhouder Perceels-grootte Perceel 1 Antwerpen WEB 280 Perceel 2 Vlaams-Brabant UPC-KUL Kortenberg 160 Perceel 3 West-Vlaanderen Sint-Amandus Perceel 4 Oost-Vlaanderen PopovGGZ 260 Perceel 5 Limburg LITP 240 TOTAAL   1100

Activeringszorg: groepsaanbod Modules in groep in functie van het uitdiepen en verkennen van de eigen hulpvraag door de deelnemers: Sociale kaart empowerment en zorg motivatie voor de begeleiding mobiliteitsdrempels modules rond andere randvoorwaarden die de deelname aan de zorgbegeleiding kunnen hinderen verwachtingen van werkgevers en aangewezen basisvaardigheden, in functie van zelfinzicht in eigen vaardigheden, doelen en werkpunten leren herkennen, erkennen van, en omgaan met stressfactoren, omgaan met pijn omgaan met verandering gezondheidsthema’s: vb. dag-nachtritme, eetgewoonten, ergonomie leren omgaan met taken in het algemeen dagelijks leven, levensrollen en engagementen, doelen formuleren maatschappelijke context van uitkeringen, rechten, plichten, ondersteuningsmogelijkheden, aangepaste werkvloeren, enz Op basis van deze oefeningen en inzichten: opmaak actieplan Verwijzen naar PPT, traject op maat van de klant.

Activeringszorg: zorgbehandeling MOGELIJKE ACTIES ‘herstelgerichte zorg’ door partner zorg: Diagnose van de aanwezige MMPP-problematiek en activeringsmogelijkheden Afstemming met de huisarts, adviserend geneesheer of therapeut Verwijzing naar de passende zorgbehandeling in eigen aanbod of in de reguliere hulpverlening Opsporen van disfunctionele gedachten, acties en lichamelijke reacties Ondersteuning bij nemen van beslissingen Leren omgaan met cognitieve beperkingen Leren omgaan met taken in het algemeen dagelijks leven, levensrollen en engagementen Leren omgaan met de MMPP-problematiek Verhogen van psychische draagkracht Zicht en greep krijgen op kwetsbaarheden Begeleiding bij het omgaan met stigma en ‘disclosure’ (vertellen van de problemen aan werkgever, opleider, collega’s, medestudenten, e.d.) Het creëren van een ondersteunend zorgnetwerk Verwijzen naar PPT, mogelijke acties. Praktijkvoorbeeld

Activeringszorg: empowerment MOGELIJKE ACTIES ‘empowerment’ door partner empowerment: Randvoorwaarden: Gezinssituatie: het uitklaren van de spanning tussen de activering naar werk en de verantwoordelijkheden in het gezin. Huisvesting: het zichtbaar maken en verlagen van de drempels m.b.t. huisvesting. Inkomen: het zichtbaar en beheerbaar maken van de financiële situatie van de deelnemer en waar nodig doorverwijzen naar een bevoegde instantie (OCMW, curator, schuldbemiddeling…). Administratie: modellen aanreiken en inoefenen om de persoonlijke administratie op te volgen en beheren. Mobiliteit: de mobiliteitsproblemen van de deelnemer in kaart brengen en samen oplossingen uitwerken. Basisvaardigheden: Assertiviteit: Communicatie, Conflictbeheersing Hygiëne Leren omgaan met faalervaringen Motivatie: motivatie naar arbeid bespreekbaar maken en stimuleren. Verhaal van klant

Activeringszorg: activeringsstage Is een verplicht onderdeel Doelen: Motiveren van de cliënt voor de begeleiding: goesting krijgen voor… Omzetten van aangeleerde vaardigheden in de praktijk Nagaan welk advies in het activeringsverslag kan gegeven worden Perspectief bieden Noodzakelijke arbeidstempo, het vereiste aantal uren, enz. opbouwen Is een stage waarbij, onder toezicht en begeleiding, arbeidsmatige prestaties verricht worden op een werkvloer die plaats vindt bij: een werkgever uit het NEC, het beschermde circuit of arbeidszorg aansluitend bij de jobaspiraties en mogelijkheden en beperkingen van de werkzoekende. De totale duur van de activeringsstage(s) bedraagt maximaal 520 uren. Wordt voorbereid en begeleid door partner empowerment

Activeringszorg: GTB-trajectbegeleiding GTB als rode draad in traject, als buddy Traject van 18 maanden Bepalen en opvolgen acties zorg en empowerment + eigen acties in overleg met klant Organiseren van overleg: Op klantniveau Op begeleidersniveau Op projectniveau Cliënt en partners Minimum op kantelmomenten in traject Opleveren activeringsverslag Samen met klant en partners een eindadvies voor vervolgtraject formuleren Opvolging van de kwaliteit van het eindverslag Toelichten adhv case.

Activeringszorg: vervolgtraject Wat na deze activeringsbegeleiding? Vervolgtraject naar werk Afhankelijk van het advies: Stappen naar NEC, Stappen naar SEC, Stappen naar arbeidszorg, Niet toeleidbaar (verwijzing naar gespecialiseerde gezondheidszorg en aangepast statuut)

Voorstelling partnerschappen activeringsbegeleiding

Activeringsbegeleiding: Antwerpen penhouder partner zorg partner empowerment WEB CGG Andante   CGG VAGGA Levanto CGG De Pont Vokans OPZ Geel

ARBEIDSZORG

Arbeidszorg Kenmerken: In diverse sectoren: ONBETAALDE arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding latente voordelen arbeid: zingeving, structuur, contacten,… geen stress, aangepast werkritme, intensieve begeleiding ambachtelijk, eenvoudig: b.v. kaarsenproductie, biolandbouw binnen de helft van de SW’s (en BW’s) In diverse sectoren: in de geestelijke gezondheidszorg de zorg voor personen met een handicap het algemeen welzijnswerk de sociale en beschutte werkplaatsen. 44 VTE gesubsidieerde omkaderingspersoneelsleden in een 50 SW’s voor 300 AZ medewerkers Voorbeeld: Antwerps Netwerk Arbeidszorg Diverse ateliers: Bistro P, Den Hof, De Memel, Fietsenateljee, …

3. Advies toeleiding naar Arbeidszorg Doelgroep: Personen die momenteel geen betaalde arbeid aankunnen en die gebaat zijn bij een arbeidsmatige activiteit. Voorwaarden voor opname in de doelgroep voor arbeidszorg zijn: Personen die in aanmerking komen, beschikken over onvoldoende arbeidsattitudes en/of arbeidsvaardigheden en/of kunnen onvoldoende uren presteren om tewerkgesteld te kunnen worden in het NEC of sociale economie. Persoon moet indicatie arbeidshandicap hebben Indicatie AH toelichten.

3. Advies toeleiding naar Arbeidszorg “Beschikken over onvoldoende arbeidsattitudes en/of arbeidsvaardigheden om tewerkgesteld te kunnen worden in het NEC of sociale economie”. Hieronder wordt verstaan: een betaalde tewerkstelling van meer dan 13 uur/week niet aankunnen geen 50% rendement halen niet beschikken over een dagstructuur onvoldoende attitudes: hebben het moeilijk om afspraken na te leven een opdracht gedurende een vooropgestelde periode niet kunnen volhouden niet zelfstandig kunnen werken niet stressbestendig zijn een laag arbeidsritme – tempo hebben veelvuldig afwezig zijn nood aan structuur en begeleiding onvoldoende nauwkeurig opdrachten kunnen uitvoeren geen arbeidsattitudes hebben Case! (AZ is doel)

3. Advies toeleiding naar Arbeidszorg VDAB ziet arbeidszorg als:  Activerend een opstap naar werk tijdelijk en werkgerelateerd Actie binnen gespecialiseerde trajectbegeleiding: indicatie arbeidshandicap noodzakelijk! VDAB maakt een onderscheid met de visie van welzijn (vrijblijvend, finaliteit ...). Tijdelijk: is nog niet in de praktijk, in de toekomst hopen we dat welzijn blijvende trajecten kan voorzien.

ARBEIDSZORG DOORSTROOM

Arbeidszorg doorstroom: doel module ‘activeringsbegeleiding’ wordt aangeboden aan personen binnen arbeidszorg waardoor kan onderzocht worden of er meer personen kunnen doorstromen naar betaalde arbeid (op de reguliere arbeidsmarkt of in de sociale economie). Vanuit AZ weinig doorstroom naar betaalde arbeid, terwijl dit niet de bedoeling was. Vandaar is nieuwe tender uitgeschreven.

Arbeidszorg doorstroom: aanbod Het doorstroomtraject wordt op maat van en in overleg met de klant samengesteld en bevat de volgende ‘bouwstenen’: Arbeidszorg Zorg (behandeling van medische, mentale, psychische problemen) Empowerment Begeleiding op een externe werkvloer Trajectbegeleiding

Arbeidszorg doorstroom: partnerschap Begeleiding op maat om drempels weg naar betaalde arbeid te werken via samenwerking in een partnerschap In overleg met de klant, trajectbegeleiding door GTB Stage op externe werkvloer (door AZI of partner empowerment In functie van jobdoelwit In het normaal economisch circuit of in sociale economie Empowerment (door AZI of partner empowerment) Verkleinen van afstand tot de arbeidsmarkt door aanpakken van randproblemen Zorg (door partner zorg) Behandeling van medische en psychische problemen ifv betaalde arbeid

Arbeidszorg doorstroom: doelgroep Personen (MMPP-wz) die reeds deelnemen aan arbeidszorg Ingeschreven bij de VDAB, advies arbeidszorg registratie in cvs Mogelijkheid tot opstap naar betaalde arbeid tijdens periode doorstroomtraject Personen die na screening het advies arbeidszorg kregen, maar niet terecht kunnen bij de huidige arbeidszorginitiatieven omwille van het aanbod. Wachtlijsten geen criterium

Arbeidszorg doorstroom: resultaat/focus Tewerkstelling of opstart van traject naar tewerkstelling Normaal economisch circuit Beschutte of sociale werkplaats Werkervaring (wep+) LDE IBO Uitvoering van alle geplande acties met eindadvies voor vervolgtraject

NIET-TOELEIDBAAR

Advies niet-toeleidbaar Niet-toeleidbaar naar betaalde tewerkstelling, arbeidszorg of activeringsbegeleiding Bespreking van het advies, aanvaardingsproces en doorverwijzing verdere hulpverlening Advies NT moet degelijk onderbouwd zijn en goedgekeurd worden door VDAB-psycholoog Periode van ‘niet inzetbaar’ gedurende 2 jaar. Doel: tijd en ruimte hebben voor acties behandeling problematiek bij gespecialiseerde organisaties welzijn/gezondheid (vb. opname psychiatrisch ziekenhuis, ambulante behandeling, verslavingsproblematiek onder controle krijgen, enz) Stopzetten van trajectbegeleiding VDAB/GTB en acties naar werk Herevaluatie NT na 2 à 3 jaar.

VDAB ondersteuning Contactpersonen VDAB-centrale dienst: Lut Gailly: Lut.gailly@vdab.be 02/506.29.46 Annemie Lesaffre: annemie.lesaffre@vdab.be 02/506.29.32