Kansarmoede Omgaan met kansarmoede in de basisschool Pijnpunten – beleving – aanpak Ferre Laevers, Trees Vanhoutte en Claudine Derycke

Inhoudstafel Kansarmoede in onderwijs Armoede en onderwijs Risicofactoren Kansarmoede als variant Minder schoolondersteunend gezinsklimaat Pijnpunten

Kansarmoede en onderwijs Omwille van: de economische situatie van het gezin regelmatige of permanente financiële bestaansonzekerheid materiële en culturele gevolgen Gevolg: vallen ‘buiten het gewone’ lopen het risico geen kansen te krijgen hun ontwikkelingspotentieel blijft onbenut

Risicofactoren beperkt inkomen = hét knelpunt bijkomende uitgaven wordt te overziene schuldenberg Ouders kopen niet noodzakelijk spullen Meestal goedkope omwille de beperkte middelen onderzoek van het HIVA overgang van kleuter naar eerste leerjaar een meerkost van 50 % voor ouders

Armoede en onderwijs Behoort tot één van de hefbomen Arme kinderen zwakkere startpositie Kinderen rijke milieus: betere bagage  ongelijke start Leefomstandigheden spelen ook rol ‘achterstelling’ van kinderen opvallende link tussen sociale afkomst ± 25% van kansarme kinderen in buitengewoon onderwijs

Kansarmoede als variant armoedecontext gaat soms gepaard met een subcultuur Bij kinderen aanleiding tot: stereotypes én denigrerende houding kinderen brengen cultureel referentiekader naar school Leven in armoede vraagt zeer veel energie spanningenveel conflictenkinderen gaan ‘zwaarbeladen’ naar school

Minder schoolondersteunend gezinsklimaat Een gebrek aan structuur structuurzwakheid is een grote risicofactor Minder stimulerende impulsen Soms zijn die verwachtingen onrealistisch Leefwereld staat ver af van schoolwereld beschuldigende vinger gewezen naar de ouders Gebruiken meer streektaal Taal vormt barrière in het contact tussen ouders en school

Pijnpunten Risicomomenten gedurende een doorsnee klasdag Arme kinderen voelen aan hoe het is om ‘minder’ te zijn Geldophalingsmomenten Drink- en eetmomenten De speelplaats Leerinhouden en didactische werkvormen Momenten waarop taal een rol speelt Materiaal van thuis meebrengen

Pijnpunten Het sociale component Samenwerking tussen school en ouders Een vriend kiezen Conflictsituaties Feesten op school Uitstappen Samenwerking tussen school en ouders Informatie-uitwisseling tussen school en ouders

Bronnen Omgaan met kansarmoede in de basisschool, Pijnpunten – beleving – aanpak,Leuven, 2003