De Wob in de steigers Actualiteitencollege over de Wet openbaarheid van bestuur Aanvallen op de Wob Misbruik van de Wob: vooral door overheden Het wetsvoorstel voor een nieuwe Wob Roger Vleugels - Februari 2014

34 jaar Wobben, 34 jaar tobben Wobbers klagen al 34 jaar Is het klagen terecht? Of is het voor het leeuwendeel ruis zoals het klagen bij veel wetten ruis is, neem de Wegenverkeerswet of de Algemene wet rijksbelastingen

34 jaar Wobben, 34 jaar tobben De vijand van het Wobben zijn de Wobbers zelf Er zijn meer vijandjes In dit college probeer ik enkele misstanden en spin rond misstanden van context en feiten te voorzien Na de pauze het wetsvoorstel voor een nieuwe Wob

Een tsunami aan Wob-verzoeken Gemeenten worden overspoeld door Wob-verzoeken Kamervragen midden jaren 90: Komt het operationele werk van de AIVD niet in het gedrang door het volume aan Wob-verzoeken? Allemaal Spin in een landje waar amper geWobd wordt

Er gaat veel mis en er is veel misbruik Ja Er gaat veel mis en er is veel misbruik

Er gaat veel mis en er is veel misbruik Vooral bij de overheid Ja Er gaat veel mis en er is veel misbruik Vooral bij de overheid

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar Groot Brittannië 40.000

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar Groot Brittannië 40.000 Nederland 2.500

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar per 100.000 Groot Brittannië 40.000 80 Nederland 2.500 15

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar per 100.000 Groot Brittannië 40.000 80 Nederland 2.500 15 Verenigde Staten 500

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar per 100.000 Groot Brittannië 40.000 80 Nederland 2.500 15 Verenigde Staten 500 Noorwegen 1.000

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar per 100.000 Groot Brittannië 40.000 80 Nederland 2.500 15 Verenigde Staten 500 Noorwegen 1.000 Bulgarije 175

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar per 100.000 Groot Brittannië 40.000 80 Nederland 2.500 15 Verenigde Staten 500 Noorwegen 1.000 Bulgarije 175 Frankrijk / Duitsland 5

Een tsunami aan Wob-verzoeken Aantal per jaar per 100.000 Groot Brittannië 40.000 80 Nederland 2.500 15 Verenigde Staten 500 Noorwegen 1.000 Bulgarije 175 Frankrijk / Duitsland 5 België / Italië / Spanje 0

Een tsunami aan Wob-verzoeken

Een tsunami aan Wob-verzoeken Jaren 80 paar honderd Wob-verzoeken in 10 jaar Jaren 90 groei van 100 per jaar naar 1000 per jaar Jaren 00 groei van 1000 per jaar naar 2500 per jaar Dit zijn de landelijke cijfers, met daarin groeispurtje 1: Midden jaren 90

Een tsunami aan Wob-verzoeken Jaren 80 verwaarloosbaar Jaren 90 verwaarloosbaar Jaren 00 groei naar 5.000 p jr voor 400 gemeenten Dit zijn de gemeente cijfers, met daarin groeispurtje 2: Midden jaren 00

Een tsunami aan Wob-verzoeken Beide groeispurtjes gaven vergelijkbare reacties: Tsunami / We worden platgeWobd Er is veel misbruik En niet: Aantrekken serieuze aantallen Wob-ambtenaren Opleiding Wob-ambtenaren Scholing voor alle ambtenaren over het recht op informatie

Een tsunami aan Wob-verzoeken Ofwel Het misbruik spook is van ver voor de Wet dwangsom

Misbruik van de Wob Het is verleidelijk om nu in te gaan op het misbruik van de Wob [door verzoekers]

Misbruik van de Wob Het is verleidelijk om nu in te gaan op het misbruik van de Wob [door verzoekers] Het zou zeer buiten-proportioneel zijn om daar mee te beginnen

Misbruik van de Wob door de overheid Termijnoverschrijdingen Er moet gewaakt worden voor ambtelijk en politiek opportunistisch gebruik van de Wob Misbruik van weigergronden Inzet van weigergronden die niet van toepassing zijn, of niet bestaan [Openbaar maken is niet opportuun] De Wob is amper ingevoerd Amper formatie voor en geen opleiding van Wob- ambtenaren / Het recht op toegang is onbekend

Misbruik van de Wob door de overheid Termijnoverschrijdingen ‘Er moet gewaakt worden voor ambtelijk en politiek opportunistisch gebruik van de Wob’ Misbruik van weigergronden Inzet van weigergronden die niet van toepassing zijn, of niet bestaan [‘Openbaar maken is nu niet opportuun’] De Wob is amper ingevoerd Amper formatie voor en geen opleiding van Wob- ambtenaren / Het recht op toegang is onbekend

Misbruik van de Wob door de overheid Termijnoverschrijdingen in meer dan50% van alle zaken ‘Er moet gewaakt worden voor ambtelijk en politiek opportunistisch gebruik van de Wob’ Misbruik van weigergronden Inzet van weigergronden die niet van toepassing zijn, of niet bestaan [‘Openbaar maken is nu niet opportuun’] De Wob is amper ingevoerd Amper formatie voor en geen opleiding van Wob- ambtenaren / Het recht op toegang is onbekend

Misbruik van de Wob door de overheid Termijnoverschrijdingen: Bij 2x 14 dagen 60% termijnoverschrijding Bij 2x 28 dagen 50% termijnoverschrijding Zienswijze vragen als truc De eerste 14 dagen van de Wet dwangsom als marge annexeren

Misbruik van de Wob door de overheid

Misbruik van de Wob door de overheid De gemiddelde werklast van een Wob-verzoek is maximaal 10 dagen

Misbruik van de Wob door de overheid De gemiddelde werklast van een Wob-verzoek is maximaal 10 dagen Er is dus geen enkele reden voor termijnoverschrijding Niet bij 2x28 dagen Niet bij 1x14 dagen Zelfs amper bij 2x7 dagen……….

Misbruik van de Wob door de overheid Misbruik van weigergronden: Inzetten van weigergronden die niet toepasselijk zijn Weigeren namens niet geconsulteerden Containerweigeringen Weigeren zonder aandacht voor beperkt verstrekken Fake zienswijzen / derden bezwaren

Misbruik van de Wob

Misbruik van de Wob door verzoekers Proportionele aandacht voor misbruik van de Wob door ver- zoekers komt er op neer dat er één schermpje voor ingericht moet worden, maar hoe krijg ik dat vol. Tja, het misbruik is er in een volume zoals bij iedere wet, of zelfs nog wat min- der. Het gaat om 2-3 zaken per jaar per orgaan. Dankzij de werving voor misbruik door de VNG zijn er nu 2 soorten organen met misbruik: gemeenten en de politie. Help ik krijg mijn schermpje niet vol. Als er ergens winst zit in de nieuwe Wob dan is het dat prietpraat ontmaskerd is. Nu moet die nieuwe wet nog door parlement geloodst worden.

Misbruik van de Wob door verzoekers Er was en is misbruik bij twee soorten organen: Politie Gemeenten Waarom daar Hoe steekt het in elkaar Remedie

De verslonsfactor De Wob is een verslonsd, verwaarloosd dossier Naast de al genoemde aspecten als Amper ingevoerd en amper personeel Gaat het vooral om Verslonsde archieven En idiote aannames over de kosten v.e Wob-procedure

De kosten van een Wob-procedure

De nieuwe Wob Waar zit de winst?

De nieuwe Wob Waar zit de winst? NL gaat achterstand iets inlopen

De nieuwe Wob Waar zit de winst? NL gaat achterstand iets inlopen NL komt bij lange na niet bij de standaard [Tromsø]

De nieuwe Wob Waar zit de winst? NL gaat achterstand iets inlopen NL komt bij lange na niet bij de standaard [Tromsø] Verzoekers gaan er, afgezien van 2x28 -> 2x14, amper op vooruit

De nieuwe Wob Waar zit de winst? NL gaat achterstand iets inlopen NL komt bij lange na niet bij de standaard [Tromsø] Verzoekers gaan er, afgezien van 2x28 -> 2x14, amper op vooruit Het voordeel zit buiten de wettekst:

De nieuwe Wob Waar zit de winst? NL gaat achterstand iets inlopen NL komt bij lange na niet bij de standaard [Tromsø] Verzoekers gaan er, afgezien van 2x28 -> 2x14, amper op vooruit Het voordeel zit buiten de wettekst: Het besef begint door te dringen dat we een klein achterlopend Wob landje zijn

De nieuwe Wob De pluspunten 2x28 -> 2x14 dagen

De nieuwe Wob De pluspunten 2x28 -> 2x14 dagen Reikwijdte op papier vergroot

De nieuwe Wob De pluspunten 2x28 -> 2x14 dagen Reikwijdte op papier vergroot Meer actieve openbaarheid

De nieuwe Wob De pluspunten 2x28 -> 2x14 dagen Reikwijdte op papier vergroot Meer actieve openbaarheid Relatieve weigergronden verliezen werking na 5 jaar

De nieuwe Wob De pluspunten 2x28 -> 2x14 dagen Reikwijdte op papier vergroot Meer actieve openbaarheid Relatieve weigergronden verliezen werking na 5 jaar Vertrouwelijke toegang

De nieuwe Wob De pluspunten 2x28 -> 2x14 dagen Reikwijdte op papier vergroot Meer actieve openbaarheid Relatieve weigergronden verliezen werking na 5 jaar Vertrouwelijke toegang Instelling van informatie-commissaris

De nieuwe Wob De minpunten Reikwijdte amper vergroot hersteld

De nieuwe Wob De minpunten Reikwijdte amper vergroot hersteld Voorstel voldoet niet aan het Verdrag van Tromsø

De nieuwe Wob De minpunten Reikwijdte amper vergroot hersteld Voorstel voldoet niet aan het Verdrag van Tromsø Bezwaar-procedure niet verbeterd

De nieuwe Wob De minpunten Reikwijdte amper vergroot hersteld Voorstel voldoet niet aan het Verdrag van Tromsø Bezwaar-procedure niet verbeterd Weigergronden zijn niet alleen niet Tromsø-proof, ze omvatten ook niet jurisprudentie en wel de idiote weigergrond ‘onevenredig nadeel’

De nieuwe Wob De weigergrond onevenredig nadeel Heeft met de komst van zienswijzen en derden-bezwaren zijn functie verloren Was lange tijd uit het wetsontwerp maar kwam terug op last van de Ministerraad: We hebben behoefte aan een restgrond Is in wetsvoorstel iets ingeperkt, maar het blijft idioot

De nieuwe Wob De reikwijdte groeit iets, zie pagina 22 syllabus. Erbij: Enkele van de Hoge Colleges van Staat Koepelorganisaties Semi-publieke organen [lege huls cq. op termijn] Docs langer dan 5 jaar geleden geweigerd Kabinetsformatie docs na afronding kabinetsformatie Vertrouwelijke toegang

De nieuwe Wob Een plus en een min Er blijven, uiteraard, lex specialis situaties, zie pag. 23 De actieve openbaarheid groeit, zie pag 25

De nieuwe Wob De weigergronden veranderen amper, zie pag 26/27 Er blijven absolute weigergronden De weigergronden zijn totaal niet Tromsø-proof Jurisprudentie is er niet in verwerkt

De nieuwe Wob De procesvoering verandert amper De bezwaarfase blijft krakkemikkig De koppeling tussen Wob en de Wet dwangsom verdwijnt waardoor de oude voor 2009 geldende overtijdbehandeling weer in beeld komt

De weg naar de nieuwe Wob En opeenstapeling van onkunde en tactische missers 2005 NRC Wake up artikel + Open de Oester 2006 Awo 2011 Donner 2012 Wetsvoorstel GL 2013 Wetsvoorstel GL/D66 2014 ?

De nieuwe Wob Een gemiste kans!