De kantine van <naam school>

Inhoud Doel van deze bijeenkomst Het belang van een gezond aanbod Waarom gezond eten op school? Plan van aanpak Wat kunnen <ouders,jongeren,docenten> doen? Het kan echt!

Doel van deze bijeenkomst We moeten het belang van een gezond aanbod in de kantine en automaten op deze school bespreekbaar maken.

Belang van een gezond aanbod Het moet Op dit moment is zo’n 14% van de Nederlandse jongeren te zwaar. Ook steeds meer kinderen en jongeren zijn veel te zwaar (obees). Alhoewel meisjes nog altijd vaker (ernstig) overgewicht hebben dan jongens, wordt dit verschil steeds kleiner. Bovendien: pubers in alle maten hebben essentiële voedingsstoffen hard nodig.

Belang van een gezond aanbod Het werkt Op scholen die al een gezonde schoolkantine hebben, zien jongeren, ouders en docenten het effect. Het aanbod is gezonder. Jongeren kiezen bewuster. Gezonde scholen presteren beter; een gezonde leerling of student heeft meer kans op goede schoolprestaties en verzuimt minder. Gezonder kiezen en meer bewegen zorgen voor een betere gezondheid, een gezond gewicht, minder vermoeidheid en minder sombere gevoelens.

Belang van een gezond aanbod Het kan Er zijn veel lekkere producten met relatief weinig calorieën en veel vezels, vitamines en mineralen. Van een broodje 30+-kaas, ham of zalm tot fruit, smoothies en salades. Voor grote en kleine kantines is er altijd een aantrekkelijk aanbod te verzinnen. Veel grote onderwijscateraars en zelfstandige kantinebeheerders zijn al enthousiast aan de slag.

Belang van een gezond aanbod Het gaat gebeuren In 2009 heeft de Tweede Kamer de motie aangenomen: ‘Alle schoolkantines 100% gezond in 2015’ TIP Omgaan met “JA MAAR…”? Alle argumenten op een rij: www.voedingscentrum.nl/gezondeschoolkantine

Waarom gezond eten op school? 1. Puberleeftijd: cruciaal moment voor interventie Als jongeren naar de middelbare school gaan lijken ze vooral meer te gaan snacken. Een goed moment dus om in te grijpen, omdat het ongezonde eetgedrag voor een deel nog kan worden voorkomen. Ook het MBO biedt mogelijkheden om jongeren te helpen gezonde keuzes te maken

Waarom gezond eten op school? 2. Gezond eten kan leerprestaties beïnvloeden Gezonde scholen presteren beter; een gezonde jongere heeft meer kans op goede schoolprestaties en verzuimt minder. Gezonde voeding in de kantine kan hieraan bijdragen.

Waarom gezond eten op school? 3. Ongezond aanbod verleidt tot ongezond eten Mensen worden in hoge mate beïnvloed door omgevingsfactoren en zullen eten wat er aanwezig is. Jongeren geven aan verleid te worden door het ongezonde aanbod in de kantine.

Waarom gezond eten op school? We eten wat er is… Weekvoorraad van een gezin in Tsjaad (bron: Hungry Planet, 2005)

Waarom gezond eten op school? We eten wat er is… Weekvoorraad van een gezin in Duitsland (bron: Hungry Planet, 2005)

Waarom gezond eten op school? 4. Jongeren beïnvloeden elkaar … en dat is een voordeel! Jongeren kunnen elkaar negatief beïnvloeden. Ze nemen meer snacks en frisdrank wanneer vrienden dat ook doen en het gemakkelijk te krijgen is in de schoolkantine. Omgekeerd kan het ook! Zij kunnen elkaar positief beïnvloeden om de gezonde keuze te maken als de school juist gezond eten aanbiedt.

Plan van aanpak In het kort: Samenstellen werkgroep Gezonde Schoolkantine Inventariseren Stand van Zaken  Wat is het aanbod in een gezonde schoolkantine? Wat kun je zelf doen? Structureel inbedden in beleid (school)

1. Samenstellen werkgroep Gezonde Schoolkantine Directie van de school Beslissingsbevoegd, kan budget vrijmaken, contact leggen met gemeente, MKB en andere scholen. Ouders Willen gezonde kinderen nu en later, uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk voor voedingsgewoonten van de jeugd, voorbeeldfunctie Kantinebeheerder/ cateraar Zorgt voor gezond en goed aanbod; tevreden klanten (=jongere, ouder, directie)

Docenten Onderwerp gezonde voeding in reguliere lessen verwerken; voorbeeldfunctie Scholieren Fitheid en lekkerder in je vel door goed eten. Toekomstgericht, inspraak en meebeslissen Lokale GGD Begeleidt en adviseert. Heeft een netwerkfunctie tussen de scholen en gemeente.

2. Gezond aanbod op school Richtlijnen Gezonde Schoolkantine Minimaal 75% basis producten uit Schijf van Vijf Maximaal 25% extra’s (niet-basis producten) Uitzonderingen frisdrank, soep, sauzen en broodbeleg

2. Gezond aanbod op school Uitzonderingen Frisdrank: ≤ 30 kcal per 100 ml of maximaal 110 kcal/portie Light frisdrank, fruitdrank light, sommige ice teas en sommige sportdranken Aspartaam heeft E-nummer, daarmee is het veilig voor consumptie Soepen: ≤ 100 kcal per 100 gr Bouillon, verse groentesoep, helderde soep

3. Gezond aanbod op school Uitzonderingen Sauzen: max 5 gr per broodje/salade (= 1 theelepel) Ketchup, sojasaus, sladressing, mosterd, pesto

3. Gezond aanbod op school Uitzonderingen Broodbeleg: max 15 gr per broodje of dubbele boterham (= 1 eetlepel) Eiersalade, sellerysalade, pindakaas, hagelslag, jam

De Kantinescan

4. Wat kun je zelf doen? Kijk zelf eens rond. Voorbeeldvragen aan de schoolleiding: Wat is het voedingsbeleid van deze school? Wie bepaalt het aanbod? De school zelf of wordt daarvoor een cateraar ingehuurd? Is de kantine de hele dag open of alleen tijdens de pauzes? Mogen jongeren in de pauzes van het schoolterrein af? Wat kunnen leerlingen kopen in de schoolkantine en de automaten? Zijn dit vooral gezonde of ongezonde producten? Wordt er ook aandacht besteed aan ‘gezond eten’ in de lessen? En zo ja, hoe?

De discussie op school aanzwengelen en het belang van gezonde producten aangeven. Vraag de schooldirectie om een gezonde schoolkantine, en een werkgroep om die te bereiken. Neem deel in de werkgroep! Met schooldirectie, docenten, jongeren en kantinebeheerder samen het stappenplan opstellen en uitvoeren. Het goede voorbeeld geven door zelf gezond te eten en voldoende te bewegen. Thuis zorgen voor gezond eten en een gezonde lunch meegeven

Het kan echt!

Meer info? www.voedingscentrum.nl/gezondeschoolkantine Programma info Materialen Inspiratie Producten Recepten Nieuwsbrief Twitter