Terug in het hok? Maatregelenpakket volkshuisvesting, reacties en achtergronden Kabinet Rutte II – 2013 Willie de Groot Onafhankelijk adviseur volkshuisvesting

Woonakkoord regering Rutte II Huurbeleid De verhuurdersheffing van 1,7 miljard per jaar Inkomensafhankelijke huurverhogingen

Wijziging woningwet voorstel minister Blok Corporatiesector aan banden. Inperking werkgebied corporatie: geen commerciële activiteiten meer doen en moeten afstoten wat ze al hebben, geen leefbaarheidsactiviteiten op zich nemen Meer zeggenschap bij gemeenten, minder bij stakeholders/huurders Regionalisering en mogelijkheid tot opsplitsen grote corporaties Financiële controle terug naar ministerie Maximalisering kosten bedrijfsvoering

Inperking werkzaamheden corporaties De “afscheidingsoperatie” Bouw en beheer sociale woningbouw Huurwoningen boven de huurgrens Bouw koopwoningen Beheer sociale koopwoningen Bouw en beheer woon-zorgcomplexen Leefbaarheid complexen (huismeesters) Leefbaarheid wijken (wijkregisseurs) Commercieel vastgoed Overgangs BV per corporatie apart bestuur verkoop als mogelijk

Verlagen beheerkosten A. Salaris maximering corporaties en zorg B. Beheerkosten maximering (10%?) Beheerkosten bedragen gemiddeld € 1.000,00 per woning, beleggers € 400,00 Dreimuller/Gruis: € 450,00 per woning, regiecorporatie 10-15.000 wgen Vesteda: uitbesteding primair proces: € 235,00 per woning Geen transparantie verhuurkosten, maatschappelijke kosten.

Reacties woonakkoord Drie op de vier gemeenten verwachten dat het woonakkoord in combinatie met het beëindigen van het investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing de doodslag betekent voor de vernieuwing van de woningvoorraad (VNG barometer Fysieke Leefomgeving- Cobouw 5 juni 2013) Vier grote steden verzetten zich tegen inperking corporaties tot goedkope sociale woningen (Financieel dagblad 6 juni 2013) Felle strijd in PvdA over toekomst corporaties. Adri Duivesteijn: “Ondenkbaar dat deze verenging van de sociale huursector tot uitvoering komt” en “Blok neemt alle ruimte en die krijgt hij niet”. Ruim 90 PvdA-wethouders laten minister Blok weten dat zij zijn ‘generale negatieve oordeel’ over woningcorporaties en de daaruit voortvloeiende maatregelen niet ondersteunen. ‘In onze gemeenten vervullen corporaties taken die wij als lokale bestuurders niet graag willen missen’, aldus de wethouders in hun brief van 13 juni 2013.

Vervolg reacties woonakkoord “Marktpartijen in de stadsvernieuwing? Een Fata Morgana van Blok” aldus Marien de Langen van Stadsgenoot Amsterdam. “we zullen jaarlijks 500 van de 1000 geplande woningen niet meer bouwen” aldus Jim Schuyt van de Alliantie. Dertien corporaties bereiden een juridische procedure voor tegen de staat voor de financiële schade die ze leiden door de verhuurdersheffing. De corporatie is geen verlengstuk van de belastingdienst (binnenlands Bestuur 5 juni 2013)

Achtergronden Woonakkoord De woningmarkt loopt vast Verzelfstandiging mislukt Maatschappelijk ondernemen zonder draagvlak

CRISIS WONINGMARKT Verkoop valt stil, strengere banken, prijs daalt “Bouwstop” corporaties, koop/huur projecten Blijf zitten waar je zit, los je hypotheek af, spaar voor pensioen Wachtlijsten lopen op, vooral starters zijn de dupe Projectfinanciering stokt, renovaties stagneren, stadsvernieuwing valt stil.

VERZELFSTANDIGING Brutering, afschaffing subsidies Marktconform ontwikkelen, winsten investeren in sociaal Markt=risico’s nemen/ondernemen, concurrentievervalsing? “Besmetting” door de markt, beloningen, speculatie, vastgoedhandel Belastingen wel marktconform, overheid profiteert mee Controle intern schiet te kort, reactie politiek, terug naar af?

MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMEN Uitbreiding en verbreding taken Leefbaarheid als prestatieveld, ontwikkeling en beheer maatschappelijk vastgoed in achterstandswijken, woonzorgcomplexen Hogere beheerkosten, vage scheiding taken en kosten Maatschappelijke controle onvoldoende, terug naar af?

Verdeling huurwoningen, sociaal en particulier versus onder en boven liberalisatie grens. Onder liberalisatiegrens Boven liberalisatiegrens Sociale verhuurder 2.114.900 82% 128.500 38% Particuliere verhuurder 455.000 18% 206.600 62% Totaal 2.569.900 100% 335.100 100%