Themaweek voor de lagere school Mie Kroop Themaweek voor de lagere school

Algemeen Mie Kroop

Het concept Symptomen: groen en opgeblazen Gevolg: 12 zieke professoren Er breekt een ziekte uit in een groot labo te Aalst De noodlijn van het labo wordt gebruikt… Mie Kroop (hoofd van het labo) komt terecht bij de directeur van de deelnemende school. De directeur belooft om samen met zijn leerlingen de ziekte te onderzoeken en hopelijk ook op te lossen!

= 12 te onderzoeken hypotheses = 12 mogelijke boosdoeners 12 professoren Elke graad onderzoekt 4 hypotheses… De onderzoeken worden verdeeld per graad. De resultaten van de verschillende graden en de oplossing van het mysterie worden aan het eind van de onderzoeksweek aan elkaar voorgesteld op het slot-event

Een onderzoeksdag… De professor stelt zijn onderzoeksdomein voor en vertelt wat volgens hem de ziekte van Medusa is… De leerlingen onderzoeken (actief!) dit domein met instructies van de professor. De leerlingen krijgen materiaal waarmee ze kunnen nagaan of de hypothese van de professor correct is. Foute hypotheses worden geschrapt (verzamelmoment met hele school). Er blijft slechts één hypothese over. De leerlingen kunnen nu de professoren genezen!

Slot-event Vb: bacteriën op een groeibodem, verschillende soorten schimmels, een liedje over global warming, … Bij elk labo/spel hebben de leerlingen visuele resultaten. Deze resultaten stellen zij aan elkaar en aan enkele genezen professoren die op bezoek komen, voor op de beurs aan het einde van het project…

Onderzoeksthema’s

Onderzoeksthema’s Gisten Oplosbaarheid Ziek zijn Bacteriën Eerste graad Tweede graad Derde graad Gisten Oplosbaarheid Ziek zijn Bacteriën Verpakking van voedsel Schimmels Eencellige organismen Global Warming Cellen DNA Genetica Voeding en bacteriën

Concreet Enkele uitgewerkte thema’s…

Gisten – eerste graad Hypothese Professor Yannick East In het maagsap van de zieke mensen zit een product dat met gist reageert = gas maakt  opzwellen Onderzoek Onderzoek gisten dmv proefjes Suikers, koolstofdioxide, temperatuur, … Elimineer Test het maagsap van de professor: “reageert het maagsap met gist?” Neen  foute hypothese van professor Y. East

Gisten - onderzoekslabo Inleiding door leerkracht: vergelijken van een brood met en zonder gisten maken van wafeldeeg (met regelmatige terugkoppeling) Onderzoeksproeven: Gisten en suikers Suikerhoudende drankjes testen Hebben gisten liever warm dan koud? Welk gas produceren gisten Onzichtbaar schenken Dansende rozijnen Kalkwater als indicator: welke gassen bevatten CO2

Oplosbaarheid – eerste graad Hypothese Professor Dirk Solvent De zieke professoren hebben iets gegeten dat zo ‘bijtend zuur’ is dat het de maagwand oplost. Onderzoek Onderzoek verschillende vormen van oplosbaarheid dmv proefjes Gelatine capsules, zetmeel, kuisproducten, … Elimineer Test het voedsel van de professoren: “Is het voedsel een sterk zuur?” Neen (base)  foute hypothese van professor Dirk Solvent

Oplosbaarheid - onderzoekslabo PROEFJES: Oplosbaarheid van stoffen Bioplastiek: vergelijk de sterkte en de oplosbaarheid Gelatinecapsules: oplossen in speeksel, water, … De spijsvertering Zetmeel oplossen in water en speeksel (opsporen met lugol) Tanderosie en snoepgoed: glazuur lost op Tanden poetsen Warm en koud vergelijken: waarin los je het beste dingen op Zuren lossen zand- en kalksteen op: proefje met citroen en krijt Wat zijn zuren? Zuurtegraad bepalen met oa: rodekoolsap Ook om dingen op te kuisen maakt men gebruik van de oplosbaarheid van stoffen! Test met centjes en taco saus en andere! Melk en inkt Kuisproducten … Olie en milieuproblematiek: niet- oplosbare stoffen Zelf bruisballen maken!  …

Eencelligen – tweede graad Hypothese Professor Eddy Kollie Het drinkwater uit de drinkfontein van de professoren is besmet met een eencellig waterorganisme! Onderzoek Onderzoek eencellige organismen dmv proefjes Eencelligen in het water (pantoffeldiertjes ed.) en bacteriën Elimineer Bekijk het drinkwater met een microscoop: “Zitten er eencelligen in het water?” Neen  foute hypothese van professor E. Kollie

Eencelligen – onderzoekslabo De leerlingen lezen het verhaal waarin Mie Kroop kennismaakt met haar microvriendjes in en uit het water. Dit verhaal neemt de leerlingen mee naar verschillende proeven: Onderzoek een druppel water uit de beek Wat zie je? Pantoffeldiertjes ed. Hoe kan je water zuiveren? Waterzuivering met bacteriën Bekijk bacteriën op het droge Goede en slechte bacteriën, … Werk met een microscoop …

Global Warming – tweede graad Hypothese Professor Al Bedo ? Onderzoek Via een spel onderzoeken leerlingen enerzijds de oorzaken van global warming en anderzijds mogelijke oplossingen zoals alternatieve energie, sorteren, … Elimineer

Global Warming - onderzoekslabo Proefjes over global warming: Confituurpotjes: wat is global warming? Ademtest: verstikkende werking van CO2 Geest op de trap: verstikkende werking CO2 Liedje: wat te doen om global warming tegen te gaan? Albedospel: samen met professor Albedo de strijd tegen global warming aangaan. Alternatieve energievormen Sorteren, hergebruiken, verminderen Biomaterialen …

Cellen – derde graad Hypothese Professor Lynn Fosiet De ziekte verandert je huidcellen in plantencellen! Onderzoek Via laboproefjes en een spel onderzoeken leerlingen wat cellen zijn, hoe ze deze kunnen bekijken, wat het verschil is tussen dierlijke en plantaardige cellen, … Elimineer Bekijk een preparaat, gemaakt door Lynn, en kijk of dit plantaardige of dierlijke cellen zijn Geen celwand  geen plantaardige cellen  Foute hypothese

Cellen - labo Proefjes rond cellen: Onder de microscoop (een wangcel en een cel van een ui (fuchine)) Cel van een ui onder de loep en met de microscoop (met en zonder kleuring) Celwand, celkern, … Cel van een wang (met en zonder kleuring (methyleenblauw)) Celmembraan, celkern, … Bloed onder de microscoop Op een model – bekijken en benoemen van de verschillende onderdelen Celspel: Een spel waarmee ze onderdelen van cellen kunnen winnen en deze onderdelen juist moeten plaatsen op een poster van een dierlijke en een plantaardige cel. De groep wiens cel het eerst volledig is en juist is, is gewonnen! Kleine opdrachtjes: Hoe ademt een blad: afdruk van een huidmondje maken met nagellak en plakband Quizvragen Waar of nietwaar vragen uit boekje (+ hier en daar een experiment) ‘opzoek’-vragen …

DNA – derde graad Hypothese Professor Sofie Van Zuur De ziekte wijzigt je DNA! Onderzoek Via proefjes en een spel onderzoeken leerlingen wat DNA is: Chromosomen ordenen, DNA van een tomaat isoleren, je eigen DNA bekijken, DNA en crime-scenes, … Elimineer Is het DNA van de zieke professor anders dan normaal menselijk DNA? Neen, 64 chromosomen, mooi telkens 2 paar, …  Sofie Van zuur had het mis!

DNA - onderzoekslabo Wat is DNA: Onderzoek naar DNA: Via presentatie en spel leren de leerlingen bij over DNA Vervolledig de DNA puzzel: zoek de dader op basis van DNA gevonden op de crimescene. Link met vingerafdrukken ed. Onderzoek naar DNA: Haal DNA uit een tomaat Bekijk dit DNA met de microscoop

Pilootscholen

Pilootscholen Eindwerken zijn pas af aan het einde van het academiejaar…  volledige versie kan pas volgend schooljaar starten Beperkte versie: 2 namiddagen labo/spel en 1 voormiddag ‘beurs’ kan af zijn in maart 2010