Werkgroep Zwangerschap en Psychiatrie Elise Knoppert- van der Klein Pieternel Kölling Bart Geerling Anja Stevens Werkgroep Zwangerschap en Psychiatrie

Opdracht Toegankelijk maken van de kennis over zwangerschap en bipolaire stoornis voor professionals en patiënten Ontwikkelen tools om zorg aan zwangeren met een bipolaire stoornis te verbeteren

Wat doen we zoal? verzorgen module in Masterclass Verpleegkundigen leveren auteurs voor hoofstukken in Handboek Zwangerschap en Psychiatrie (bipolaire stoornis; antipsychotica; lithium en anti- epileptica literatuur bijhouden rondom bipolaire stoornis en kinderwens/ zwangerschap/postpartum periode en lezingen hierover geven ontwikkelen zwangerschapsplan folders, brochures ontwikkelen voor professionals, patiënten en hun naasten

Zwangerschapsplan preconceptie zwangerschap bevalling postpartum algemeen: beschermende/stressfactoren preconceptie zwangerschap bevalling postpartum wie krijgt het zwangerschapsplan

Voorbeelden van stress (voor en tijdens de zwangerschap) ZWANGERSCHAPSPLAN Naam patiënt: Naam begeleider: Geboortedatum: Telefoonnummer: Telefoonnummer: Naam arts: Adres: Telefoonnummer: Woonplaats: Stressfactoren: Voorbeelden van stress (voor en tijdens de zwangerschap) Problemen in de relationele sfeer Angst voor de bevalling Twijfel over opvoedkundige kwaliteiten Problemen met (schoon)familie Angst voor een terugval Herinneringen aan (traumatisch) verleden Problemen op het werk Huisvestingsproblemen Beschermende factoren: Voorbeelden van beschermende factoren Rust nemen door te wandelen, douchen of te lezen Gesprek met partner Bellen met een vriendin Contact met behandelaar Medicatie Ontspanningsoefeningen doen

Fase Weergave van gedrag/risico’s Eventuele acties/door wie Kinderwens fase Bespreken met partner/psychiater/verpleegkundig specialist   Wel of geen medicatie Zo ja welke en waarom Familiare belasting Erfelijkheid Lifechart afgelopen ja(a)r(en) of mate van ernst van de klachten in de afgelopen jaren Effect van het krijgen van een kind (veranderingen in ritme, rol, relatie) Middelengebruik Voorbeelden van mogelijke uitkomsten van de gesprekken Alleen als het niet anders kan tijdens de zwangerschap Noodmedicatie (lorazepam 1 mg max 1dd1) Alleen aan moeders zijde (bipolaire stoornis) Besproken en afgewogen Twee jaar stabiel Gebruikt nu nog alcohol (7 EH per week) stopt zodra ik zwanger ben.

zwangerschap Bespreken met partner/psychiater/verpleegkundig specialist   Voorbereiden van de kinderkamer en babyspullen Controle van het kindje Afspraken maken met (Schoon)familie Slaappatroon tijdens de bevalling Voorbereiding bevalling (thuis/ziekenhuis) Voorbereiding keizersnee Overige voorbereidingen bevalling Middelengebruik Mogelijkheid Deeltijd Zwanger en Dan Medicatie Voorbeelden van mogelijke acties/afspraken Klaar, alleen nog goed inrichten uiterlijk in week 30 klaar Jongen/meisje bepalen, zodat ik me daar op kan voorbereiden. Ik wil graag een vaste en ervaren verloskundige. Duidelijke afspraken maken met schoonouders over frequentie van bezoek e.d. na de bevalling. Als mijn slaappatroon veranderd naar < 6 uur per nacht dan slaapmedicatie overwegen en bespreken met ….. Poliklinische bevalling, ik bezoek de voorlichtingsavond Gesprek met verpleegkundige, aanvullende vragen aan gynaecoloog stellen Bezoek afdeling twee maanden voor de bevalling om de gewenste zorg door te spreken. Monitoren samen met partner en behandelaar of het stoppen lukt Neem hieraan geen deel, tenzij de stress tijdens de zwangerschap te hoog oploopt (moment bepaal ik zelf)

Bevalling Bespreken met partner/psychiater/verpleegkundig specialist   Wie is er wel/niet bij de bevalling, Aanwezigheid personeel ziekenhuis/thuis Inleiden of niet Zorg in het ziekenhuis; personeel Zorg in het ziekenhuis; omgeving Zorg voor de (evt.) oudere kinderen Voorbeelden van mogelijke acties/afspraken Alleen partner Alleen het personeel dat medisch noodzakelijk aanwezig moet zijn. Geen stagiaires e.d In overleg met de gynaecoloog wordt besloten op basis van het slaappatroon tijden de zwangerschap of de bevalling al dan niet wordt ingeleid. Zoveel mogelijk continuïteit van personeel, bij aanvang van de diensten graag voorstellen van personeel Zorg dragen voor een rustige omgeving liefst een eenpersoonskamer .. logeert bij …, vooraf bespreken met familie

Post partum Bespreken met partner/psychiater/verpleegkundig specialist   Kraamtijd wie komt wanneer op bezoek en hoelang Borstvoeding Zorg voor het kind Extra begeleiding ter monitoring Hechting met het kindje Verlengde kraamzorg Zorg voor eerste kind Signalen waaruit blijkt dat het niet goed gaat: Geen gevoel hebben bij het kindje Bij visite het kindje graag ‘weggeven’ Gevoelens van somberheid Slecht of onrustig slapen Achterdochtig Angst Trauma’s zijn prominenter aanwezig Teruggetrokken en stil zijn Medicatie Voorbeelden van mogelijke acties/afspraken Met directe familie vooraf bespreken hoe vaak, hoe lang en met hoeveel mensen maximaal op bezoek gekomen kan worden. Bericht over geboorte een paar dagen uitstellen voor vrienden en kennissen en vooraf afspreken hoeveel mensen per dag op bezoek komen. Nee, vanwege start medicatie direct na de bevalling Als ik zelf de zorg niet aankan neemt .. het over. Samen kunnen we terugvallen op .. Tot drie maanden postpartum 1 x 3 weken contact Als ik of mijn partner merkt dat de hechting niet goed verloopt kiezen we voor de ouder/baby interventie Ja, ik vraag het zelf aan, indien nodig met indicatie van verloskundige Ik wil voor .. blijvend aandacht houden, lukt het niet dan bespreken met partner hoe haar op te vangen Bij a. b. en c. contact opnemen met behandelaar. Bij d. 10 mg temazepam innemen (recept voor de bevalling in huis hebben), bij e/h contact met behandelaar opnemen door mij of door partner ook als ik zeg dat het niet goed is. Start direct na de bevalling met… .dd. Indien nodig (zie 8) wordt er aanvullend een anti psychotica voorgeschreven

Ruimte voor belangrijke telefoonnummers, adressen en personen:   Ruimte voor belangrijke telefoonnummers, adressen en personen: Huisarts: Naam en noodnummer Verloskundige: Verloskundigenpraktijk naam/telefoonnummer van de praktijk en naam van de verloskundige Ziekenhuis (afdeling gynaecologie); Naam/telefoonnummer ziekenhuis en naam gynaecoloog Naasten: Naam/telefoonnummers van belangrijke personen waar je op terug kunt vallen in geval van nood. Waar is plan aanwezig: aangeven bij wie het plan aanwezig is. Advies bij alle genoemde personen. Patiënt [X] Begeleider [X ] Naasten [X ] Verloskundige [X ] Huisarts [ X ] Ziekenhuis [ X ] Crisisdienst [X ]

Wat houdt de SLEEPREG-BD studie in? Doel: - Onderzoek naar de rol van slaapverstoring tijdens de zwangerschap en rond de bevalling bij psychiatrische terugval tijdens de postpartum periode. Waarom? - In de toekomst goede adviezen kunnen geven rondom slaapproblemen en bevalling en zo postpartum problemen voorkomen Wie zoeken we? - Zwangere vrouwen met een bipolaire stoornis en/of postpartum psychose in de voorgeschiedenis Wat vragen wij van de patiënte? - Vragenlijsten invullen (8x) en bijhouden slaaplogboek en dragen actiwatch (totaal 8 weken) - Er verandert niets aan de behandeling (naturalistische studie). Wat vragen wij van de behandelaar? - Patiënten uitnodigen voor deelname aan het onderzoek. Voor meer informatie: Anja Stevens a.stevens@dimence.nl 06-12969202

Wat houdt de NP3 – Studie in? Doel: - Onderzoek naar de rol van medicatie bij psychiatrische terugval rondom de zwangerschap. Waarom? - In de toekomst een beter medicatie advies kunnen geven! Wie zoeken we? - Zwangere vrouwen met in de vg. een bipolaire stoornis en/of postpartum psychose. Wat vragen wij van de patiënt? - Dossierinzage en optioneel invullen (digitale) vragenlijst (4 x 10 min). - Er verandert niets aan de behandeling (naturalistische studie). Wat vragen wij van de behandelaar? - Patiënten uitnodigen voor deelname aan het onderzoek. - Postpartum 1 keer kort telefonisch contact. Voor meer informatie: Richard Wesseloo r.wesseloo@erasmusmc.nl 06 – 81 21 76 71

Dank voor uw aandacht