Hoe goed zit je bij de Vlaamse sportclubs? Tom Willems André Van Lierde Staten-Generaal

Studiemateriaal 1. Beperkte gemeentelijke enquête (2004): 308 antwoorden op 308 (100%) 2. Uitgebreide bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) bij 19.000 sportclubs 4.205 bruikbare antwoorden (22%) waarvan: - 3.988 sportclubs aangesloten bij 86 Vlaamse sportfederaties - 217 sportclubs niet aangesloten bij een sportfederatie 3. Bloso-onderzoeken uitgevoerd door: - André Van Lierde - Tom Willems - Hervé Van der Aerschot - Chris Massez

Tabel 1: Gemeentelijke Enquête (2004) (In 308 van de 308 gemeenten) Aantal sportclubs in Vlaanderen Provincie Sportclubs Socio-culturele sportverenigingen* Totaal Antwerpen 4.856 824 5.680 Limburg 4.053 726 4.779 Oost-Vl 4.212 693 4.905 Vl-Brabant 3.121 586 3.707 Brussel HG 249 11 260 West-Vl 3.656 874 4.530 Vlaanderen 20.147 3.714 23.861 % 81% 19% 100% * O.a. hondendressuur, duivenmelkers, vinkenzetting, bridge, schaken, …

Tabel 2: Gemeentelijke enquête (2004) Tabel 2: Gemeentelijke enquête (2004) Aantal sportclubs en socio-culturele sportverenigingen gesubsidieerd door de lokale overheid Provincie Sportclubs en soc.-cult. sportverenig. Gesubsidieerde sportclubs en soc.-cult. sportverenigingen % Antwerpen 5.680 2.290 40,3% Limburg 4.779 1.751 36,6% Oost-Vl 4.905 2.498 50,9% Vl-Brabant 3.707 1.900 51,2% Brussel HG 260 191 73,5% West-Vl 4.530 3.164 69,8% Vlaanderen 23.861 11.794 49,4%

Tabel 4: Gemeentelijke Enquête (2004) Gemiddeld subsidiebedrag van de gemeentelijke overheden aan de gesubsidieerde sportclubs* Provincie Gesubsidieerdesportclubs Subsidie- bedrag Gemiddelde subsidie per gesubsidieerde sportclub Antwerpen 1.869 € 1.768.957 € 946,47 Limburg 1.473 € 1.085.443 € 736,89 Oost-Vl 2.181 € 1.362.630 € 624,77 Vl-Brabant 1.620 € 841.457 € 519,41 Brussel HG 182 € 105.232 € 578,20 West-Vl 2.581 € 1.557.067 € 603,28 Vlaanderen 9.906 € 6.720.787 € 678,45

Raming inkomsten sportclubs en socio-culturele verenigingen 6% van de inkomsten uit subsidies = € 7.051.744 Globale inkomsten = € 117.529.000

Aantal sportclubs % van de sportclubs Tabel 8: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Profiel van de bevraagde sportclub: aantal leden in de sportclubs (N=3.336 of 79%) Aantal sportclubs % van de sportclubs Kleine sportclubs (<60 leden)* 1.700 51% Middelgrote sportclubs (60-199 leden) 985 29,5% Grote sportclubs (>200 leden) 651 19,5% * 19% van deze sportclubs heeft minder dan 20 leden Gemiddeld aantal leden bij de bevraagde sportclubs: 125 - Bij de unisportclubs: 118 - Bij de omnisportclubs: 173

Diagram1: Grootte van de clubs per categorie Aantal sportclubs waarvan het ledenaantal werd doorgegeven: 3.336 (79%) 51% 1-20 21- 40 leden 41- 60 leden 61- 80 leden 81- 100 leden 101- 120 leden 121-140 leden 141-160 leden 161-180 leden 181-200 leden + 200 leden leden

Diagram 2: Verhouding mannelijke/vrouwelijke clubleden Aantal sportclubs die deze vraag beantwoord hebben: 3.206 (76%)

Diagram 3: Verhouding mannen/vrouwen en grootte van de club ♂ ♀

Competitie/recreatiesport Tabel 9: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Profiel van de bevraagde sportclubs: Competitiesport versus recreatiesport (N=4.060) Competitie/recreatiesport Aantal sportclubs % van de sportclubs Competitiesportclubs waarbij meer dan 70% van de activiteiten op competitie gericht is 1.520 37% Recreatiesportclubs waarbij meer dan 70% van de activiteiten op recreatiesport gericht is 2100 52% Gemengde competitie- en recreatiesportclubs ( + 40-60%) 440 11%

Diagram 4: Aantal clubs van recreatief tot competitief Aantal sportclubs die deze vraag beantwoord hebben: 4.027 (96%) Competitie Recreatie 100% 90-10 80-20 70-30 60-40 50-50 40-60 30-70 20-80 10-90 100% Recreatief Competitief

Tabel 10: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Profiel van de bevraagde sportclubs: Unisport versus omnisport (N=4.065) Aantal sportclubs % van de sportclubs Unisportclub 3.628 89,2% Omnisportclub 437 10,8%

Diagram 6: Verhouding van de inkomsten van de sportclubs Aantal sportclubs dat geantwoord heeft: 3.473 (83%)

Diagram 7: Verhouding van de inkomsten volgens de clubmissie Lidgeld Sponsor Subsidie Inkom Evene-menten Kantine & nevenactiviteiten Andere

Diagram 8: Gemiddeld lidgeld 945 sportclubs 1.068 sportclubs € Gemiddeld lidgeld voor een jeugdlid Gemiddeld lidgeld voor een volwassene

Tabel 12: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Tabel 12: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Het tekort aan vrijwilligers in de sportclub Clubs met tekort aan vrijwilligers 50% Bestuursvlak 70% Trainers 68% Logistiek

Diagram 9: Perceptie van de clubs over de belangrijkste reden van afhaken van vrijwilligers (N=79%)

Diagram 10: Gemiddeld aantal medewerkers Aantal sportclubs die deze vraag beantwoord hebben: 3.771 (90%) Vrijwillig Bezoldigd

Tabel 13: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Tabel 13: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Aantal medewerkers in de sportclubs Vrijwilligers Bezoldigde Totaal (gem. #) (gem. #) (gem. #) Kleine Clubs 7,4 0,3 7,7 Middel. Clubs 14,7 1,3 16 Grote Clubs 27,8 3,4 31,3

Tabel 14: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Tabel 14: Bevraging van de Vlaamse sportclubs (2003-2004) Aantal trainers in de sportclubs (N= 4.205) Aantal sportclubs % van de sportclubs Clubs met minstens 1 trainer 2.986 71% Clubs zonder trainer 1.219 29% Clubs met minstens 1 jeugdtrainer 1.760 42%

Diagram 11: Verhouding trainers volgens diploma Sportclubs die minstens 1 trainer hebben (N= 71%)

Diagram 12: Verhouding jeugdtrainers volgens diploma Sportclubs die minstens 1 trainer hebben (N= 42%)

Diagram 13: Gemiddeld aantal uur training per week Aantal sportclubs dat deze vraag beantwoord heeft: 3.374 (80%) uur

Diagram 15: Gemiddeld aantal bestuursleden Aantal sportclubs dat deze vraag beantwoord heeft: 4.012 (95%) Aantal 8 7,20 7 6 5 4,44 4 2,77 3 2 1 Gemiddeld aantal ♀ bestuursleden Gemiddeld aantal ♂ bestuursleden Gemiddeld aantal bestuursleden

Diagram 16: Verhouding aantal bestuursleden volgens leeftijd Aantal sportclubs die deze vraag beantwoord hebben: 4.012 (95%)

Diagram 17: Clubs met een tekort aan sportaccommodatie 33% van alle clubs 27% van alle clubs 80% van de clubs met een tekort 23% van alle clubs 66% van de clubs met een tekort

Diagram 18: Waaraan is het tekort aan beschikbare uren Diagram 18: Waaraan is het tekort aan beschikbare uren volgens de sportclubs te wijten?

Diagram 19: Percentage sportclubs met een specifiek jeugdsportbeleid

Diagram 20: Percentage sportclubs met een specifiek Diagram 20: Percentage sportclubs met een specifiek jeugdsportbeleid in verhouding tot de grootte van de sportclub

Grafiek 1: Leeftijdscategorieën waarin volgens de clubs de Grafiek 1: Leeftijdscategorieën waarin volgens de clubs de meeste leden aansluiten/afhaken (N= 95%)

Diagram 21: Verhouding soorten drop out (alle clubs) Aantal sportclubs die deze vraag beantwoord hebben: 3.835 (91%)

Diagram 22: Belangrijkste reden verlaten van de sportclub Geen recreatieve sportbeoefening (3%) Gezinssituatie (19%) Andere (30%) Niveau te hoog (6%) Studeren/werken (42%)

Diagram 23: Hoe ervaren de sportclubs de inbreng van de Diagram 23: Hoe ervaren de sportclubs de inbreng van de sportfederatie N= 3.597 (86%)

Diagram 24: Hoe ervaren de sportclubs de inbreng van de. gemeente N= 3