De psychologie maakt een positieve wending! Coert Visser, 9 november 2005

Even voorstellen…. Coert Visser (1963): getrouwd 2 kinderen, wonend te Driebergen (Ut) Geboren in Groningen, Gymnasium ß, Arbeids- & Organisatiepsychologie, nevenrichting Klinische Psychologie Werkervaring: (Philips), SHL Psychotechniek, Pricewaterhouse-Coopers, Management & Career Consultancy (eigen bureau) Werkzaamheden: coaching, advisering, training, lesgeven, schrijven, onderzoek doen Meer informatie over mijn activiteiten

Waar ga ik het over hebben? Voor de pauze Positieve Psychologie Martin Seligman Na de pauze Oplossingsgericht werken Steve De Shazer & Insoo Kim Berg

Positieve Psychologie Een beweging binnen de psychologie die benadrukt en onderzoek wat er deugt aan mensen in plaats van wat er aan hen schort. Website over Positieve Psychologie

Psychologie was te eenzijdig negatief Negatief mensbeeld. De mens is gedreven door het negatieve. Het rotten-to-the-core” paradigma: achter iedere goede bedoeling of gedraging moet een slechte drift zitten. Dominantie van het ziekte-model: de psychologie is te eenzijdig gericht geweest op het bestrijden van het negatieve, het repareren van schade.

“De mens is in wezen slecht” “I have found little that is good about human beings. In my experience, most of them are trash”. Sigmund Freud

Dominantie van het ziektemodel Medisch model: Psychologie was sterk geïnspireerd door de geneeskunde Defectgerichtheid: De assumptie was dat het wegnemen van de probleemoorzaak zou leiden tot de gewenste situatie ‘Negatief’ onderzoek: Meeste wetenschappelijk onderzoek was gericht op het begrijpen van het ontstaan van gedragsstoornissen Negatieve taal: Psychologie heeft vooral negatieve termen toegevoegd aan de taal

Martin Seligman Grondlegger van de Positieve Psychologie beweging Er is geen greintje bewijs voor de rotten-to-the-core hypothese Het repareren van schade ≠ het bouwen van sterktes en deugden Martin Seligman We hebben een psychologie van rising to the occasion nodig

Niet alleen de psychologie was defectgericht! Geleid door de overtuiging dat het goede het tegenover-gestelde is van het slechte heeft de mensheid voor eeuwen een fixatie gevolgd met fouten en falen. Deze fixatie op zwakte is diep verankerd in onze educatie en opvoeding. - Marcus Buckingham & Donald O. Clifton Zie artikel: effectieve managers letten op sterktes

Missie positieve psychologie Het opbouwen van kennis via onderzoek over positieve emoties, gedragingen en instituties

Authentic Happiness Het bouwen en toepassen van sterktes is de sleutel tot authentiek geluk Formule: H= S +C+ V S= Set range C= Circumstances V= Voluntary control Seligman geeft aanwijzingen om gelukkiger over verleden, heden en toekomst te zijn Samenvatting en bespreking van seligmans boek Authentic Happiness

Verwant aan de Positieve Psychologie Positive organizational Scholarship Kim Cameron, Robert Quinn & Jane Dutton Gallup benadering van management Donald O’Clifton & Marcus Buckingham Appreciative inquiry David Cooperrider

Oplossingsgericht werken Eenvoudig, realistisch, pragmatisch, effectief. Ontstaan in de psychotherapie, nu toegepast op tal van terreinen.

1. De beginjaren van de psychotherapie (ca. 1900 – 1950) Centrale vraag: Wat heeft het probleem veroorzaakt? Overtuiging: oorzaak ligt diep in de persoon en diep in het verleden! De aanpak: het medische model Analyse: symptomen en oorzaken vinden Diagnose: probleem in categorie plaatsen Voorschrift: zeggen wat de patient moet doen Behandeling: nauwgezet volgen voorschrift Evaluatie: is het probleem er nog?

2. Een vereenvoudiging: de jaren 50/60/70 Centrale vraag was: wat houdt het probleem hier en nu in stand? Overtuiging: oorzaak van het probleem ligt in het huidige gedrag Mental Research Institute: If it ain’t broke, don’t fix it Stop doing what doesn’t work and do something different Once you know what works, do more of it Don jackson, John Weakland, Paul Watzlawick

3. Nóg eenvoudiger: Oplossingsgericht werken (ca. 1980 – heden) Centrale vraag: hoe bereiken we wat we willen bereiken? Overtuiging: probleemanalyse en diagnose kunnen worden overgeslagen, neem de kortste weg naar het doel! Aanpak: If it ain’t broke, don’t fix it Find out what works and do more of it Stop doing what doesn’t work and do something different Steve De Shazer & Insoo Kim Berg Interview met Insoo Kim Berg

Oplossingsgerichte therapie: wat is er anders? Anders dan de meeste therapieën is de oplossingsgerichte aanpak niet defectgericht (gericht op het vinden van de oorzaken van problemen) maar succesgericht (gericht op het analyseren van situaties die al relatief goed gingen). De oplossingsgerichte aanpak is er niet op gericht om het negatieve te bestrijden maar om het positieve te versterken. Daarbij geldt als uitgangspunt dat de cliënt zelf in staat is om doelen te stellen en beschikt over de hulpbronnen en competenties om deze te bereiken.

Van probleem denken naar oplossingsgericht denken De gewenste toestand Begin probleem 1 stapje vooruit! De gevreesde toekomst Wat is er al bereikt en hoe? Begin gewenste situatie Naar: het Albert model van Mark McKergow

Wat levert het op? Onderzoek levert (voorzichtige) steun voor de volgende beweringen Oplossingsgericht werken is minstens even effectief als andere benaderingen Oplossingsgericht werken is even effectief bij verschillende soorten problemen Oplossingsgericht werken leidt sneller tot resultaat dan andere methoden en is om die reden goedkoper dan andere benaderingen Cliënten zijn tevredener over de behandeling dan bij andere methoden Behandelaars hebben een grotere arbeidssatisfactie en rapporteren minder vaak overspannenheidsverschijnselen Pagina met research verwijzingen

Nieuwe toepassing van de oplossingsgerichte methode Coaching Organisatieadvisering Leidinggeven Teambuilding Conflicthantering Loopbaanbegeleiding Personeelsmanagement Organisatieverandering Commercie

De zeven-stappen aanpak 1. Verhelderen van de veranderbehoefte 2. Definiëren van de gewenste toestand 3. Vaststellen van het platform 4. Analyseren van eerder succes 5. Eén stapje vooruit zetten 6. Vooruitgang monitoren 7. Vaststellen van de verdere veranderbehoefte Artikel over de zeven stappen

Verandering realiseren via bereikbare doelen

Meer informatie NOAM (gratis nieuwsbrief) Solutions-Centre SOL netwerk                           Meer informatie NOAM (gratis nieuwsbrief) Solutions-Centre SOL netwerk EBTA Cases Boek: Doen wat werkt

Bedankt en tot ziens!