Opvoedkunde 1a HST 2: COMPETENTIE

Inleidende opdracht: TV-programma “Witte Raven BV” KIJKOPDRACHTEN: zie BB - opdrachten Conclusies: Een beroep aanleren vereist heel wat kwaliteiten op verschillende vlakken. Kennisoverdracht alleen is absoluut ontoereikend! Kwaliteiten beoordelen vereist praktijkproeven. Karakter(vorming) is erg belangrijk tijdens een leerproces.

Conclusie 1: kwaliteiten op verschillende vlakken Inventaris van kwaliteiten aan bord Conclusie: Deskundig lingerie ontwerpen vereist: KENNIS VAARDIGHEDEN ATTITUDES termen stoffen technieken … opmeten, inschatten stikken creatief ontwerpen flexibel stressbestendig zelfverzekerd

kwaliteiten op verschillende vlakken = ??? Combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes, gericht op een welbepaald domein = COMPETENTIE OPM: Belang van samenhang tussen K, V en A OPDRACHT: Beschrijf een competente persoon die je kent op vlak van K, V en A en toon duidelijk de samenhang aan.

Bron: http://hermanroozen. blogspot. com/2006_01_01_archive Bron: http://hermanroozen.blogspot.com/2006_01_01_archive.html - zeventien competenties voor de gemeente Groningen

Conclusie 2: kennisoverdracht is absoluut ontoereikend Competent worden = evolueren binnen een bepaald domein op vlak van K, V + A = levenslang (bij)leren door confrontatie met de praktijk en nieuwe uitdagingen DUS opleidingen moeten competentiegericht opleiden = vooral aandacht voor (praktijk)vaardigheden die ondersteund worden door de nodige achtergrondkennis en vergezeld gaan van bepaalde (beroeps)attitudes = studenten vaardigheden aanleren om zelfstandig het leerproces verder te zetten

Terugkoppeling: kenmerken van de complexe maatschappij / arbeidsmarkt BEGINOPDRACHT bij constructivisme: Bespreek met je groepje de kenmerken van onze huidige maatschappij door deze te vergelijken met onze maatschappij honderd jaar geleden. Denk aan: religie, economie, sociaal leven, techniek / technologie, arbeidsverwachtingen, onderwijs, gezinssituatie / familiale omstandigheden SAMENVATTENDE HERHALING: kennisexplosie: alles weten = onmogelijk; veel specialisatie; constant bijleren is noodzakelijk Arbeidsmarkt: veel meer teamwerk, veel meer stress, veel meer flexibiliteit nodig Razendsnelle evoluties op vlak van ICT

Competentiegericht opleiden Vooral gekend in hoger onderwijs (beroepsopleidingen), bijv. verpleegkunde, lerarenopleiding, … Kenmerken: Nauwelijks doceren, veel ‘nieuwe’ werkvormen (groepswerk, PGO, practicum, afstandsleren, …) Veel praktijkervaringen tijdens de opleiding Veel aandacht voor kritische reflectie en persoonlijke ontwikkeling in de richting van de competenties Niet enkel kennisgerichte examens, maar beoordeling van competenties in de praktijk Student (mee) verantwoordelijk voor het eigen leerproces

De competente leraar OPDRACHT: Beschrijf zo goed mogelijk een competente leraar. Hoe ziet de ideale lerarenopleiding er dan volgens jullie uit? Wat zou je doen om de mate van competentie van een aspirant-leraar op de verschillende onderdelen (K, V, A) te beoordelen?

De competente leraar 1997: Vlaamse overheid: decreet op de basiscompetenties en beroepsprofielen van de leraar beroepsprofiel = beschrijving van het beroep waarop de opleiding in een hogeschool voorbereidt. beroepsprofiel van de leraar = de omschrijving van de kennis, vaardigheden en attitudes van de leraar bij zijn beroepsuitoefening.

De competente leraar Basiscompetenties = de deskundigheden waarover een afgestudeerde moet kunnen beschikken om als beginner dat beroep te kunnen uitoefenen = minimale einddoelen voor een initiële opleiding = basis voor de verdere professionalisering doorheen de beroepsuitoefening Opgesplitst in tien onderdelen (typefuncties) Tevens: formulering van acht beroepsattitudes

De competente leraar 27 november 2007: bekrachtigingsdecreet betreffende het beroepsprofiel van de leraar OPDRACHT: Download de volledige brochure “Een nieuw profiel voor de leraar secundair onderwijs. Hoe worden leraren daartoe gevormd? Informatiebrochure bij de invoering van het nieuwe beroepsprofiel en de basiscompetenties voor leraren.” http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/?get=TREFWOORD&trefw=14&woord=onderwijs_algemeen&nr=334&i=108 = de “bijbel” voor leraren

Functioneel geheel Beschrijving 1 De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen 2 De leraar als opvoeder 3 De leraar als inhoudelijk expert 4 De leraar als organisator 5 De leraar als innovator – de leraar als onderzoeker 6 De leraar als partner van ouders/verzorgers 7 De leraar als lid van een schoolteam 8 De leraar als partner van externen 9 De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap 10 De leraar als cultuurparticipant

De competente leraar OPDRACHT: 10 groepjes van 3 tot 4 studenten – elke groepje één typefunctie Formuleer voor de toegewezen typefunctie zoveel mogelijk eigen voorbeelden van kennisinhouden en vaardigheden die relevant zijn voor een competente leraar. Vergelijk met het overzicht van het beroepsprofiel voor de leraar (zie p. 12-14 in de brochure) en vul jullie eigen voorbeelden verder aan. Ongetwijfeld is niet elk item in het overzicht voldoende duidelijk en concreet. Lees (indien nodig) de verdere uitleg in de brochure (opgelet: zeker niet alles van A tot Z lezen!) en vul verder aan.

De competente leraar OPDRACHT: Maak een mooi overzicht van de toegewezen typefunctie waarin elk woord voor iedereen duidelijk is, liefst aangevuld met zeer concrete voorbeelden en plaats dit verslag op het discussieforum, bij de juiste typefunctie. Lees in de loop van de week (individueel) het verslag van twee andere groepjes. Indien je niet alles begrijpt, plaats dan een vraag als reactie in het betreffende discussieforum. Je mag ook zelf extra voorbeelden of uitleg toevoegen. Volgende week: verslag aanpassen en/of aanvullen indien anderen iets niet begrepen hebben.

nr. beroepsattitude omschrijving A1 beslissingsvermogen durven een standpunt in te nemen of tot een handeling over te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor dragen A2 relationele gerichtheid in contacten met anderen kenmerken van echtheid, aanvaarding, empathie en respect tonen A3 kritische ingesteldheid bereid zijn zichzelf en zijn omgeving ter discussie te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de wenselijkheid en haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren, alvorens een stelling in te nemen A4 leergierigheid actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden en te verdiepen A5 organisatievermogen erop gericht zijn de taken zo te plannen, te coördineren en te delegeren, dat het beoogde doel op een efficiënte manier bereikt kan worden A6 zin voor samenwerking bereid zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken A7 verantwoordelijkheidszin zich verantwoordelijk voelen voor de school als geheel en het engagement aangaan om een positieve ontwikkeling van het kind te bevorderen A8 flexibiliteit bereid zijn zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, zoals middelen, doelen, mensen en procedures

De competente leraar OPDRACHT: Geef voor elk van de acht beroepsattitudes minstens twee voorbeelden van situaties waarin die attitude absoluut belangrijk is. Wat moet er in de lerarenopleiding gebeuren om die attitudes aan te leren bij aspirant-leraren? Is het voor elke student haalbaar om dit allemaal te leren?

Zichtbaar maken van competenties: gebruik van portfolio en POP (Persoonlijk OntwikkelingsPlan) Terugkoppeling Witte Raven: Brahim gebruikte een portfolio. Wat en waarom??? Portfolio: oorspronkelijk vooral in artistieke wereld: soort CV = demonstreren van kwaliteiten a.d.h.v. zelf gekozen bewijsstukken Wat kan een leraar ‘tonen’ in zijn portfolio??? Resultaten van lln??? = probleem Daarom persoonlijke kwaliteiten beschrijven en aantonen

Portfolio voor leraren: 4 momenten Bij de instap in de lerarenopleiding: beoordelen van elders of eerder verworven competenties van de kandidaat-leraar Tijdens de lerarenopleiding zelf: voor het begeleiden naar en beoordelen van de startcompetenties van de student  competentiegericht opleidingsinstrument zorgt voor betere afstemming op de beroepspraktijk. Bij de instap in de onderwijspraktijk: bij het solliciteren. Tijdens de uitoefening van het onderwijsberoep: levenslang leren.

Portfolio in de lerarenopleiding: start = POP PORTFOLIO: student volgt (mee) op in welke mate hij de vooropgestelde competenties voor een leraar bereikt heeft Vervolgens: opstellen van leerdoelstellingen en actieplannen (constructivisme!) START = Persoonlijk Ontwikkelingsplan: bij instap in LeO vooral zicht krijgen op jezelf als persoon jezelf als student pas dan: jezelf als toekomstig leraar

Het Persoonlijk Ontwikkelingsplan Centraal element in de hele opleiding