Introductie tot het boekenvak De algemene uitgeverij 20 april 2012 Johan de Koning WPG Uitgevers België nv

Geschiedenis WPG Uitgevers De markt De uitgeverij Uitdagingen Papier en digitaal

van ideologie en inspiratie Geschiedenis van ideologie en inspiratie 1932 1938 1971-78 1986 De 21 jarige Waalse Angèle Manteau start “Algemene Importboekhandel A. Manteau” Eerste uitgaven Elsevier Brussel-Amsterdam Leegloop Manteau Manteau wordt imprint van SU

van ideologie en inspiratie Geschiedenis van ideologie en inspiratie 1919 Oprichting De Standaard NV (krant, boekhandel en uitgeverij) Oprichting Scriptoria NV (Standaard Uitgeverij en Standaard Boekhandel) Faillissement krant: Scriptoria wordt verkocht aan Bürhmann Tetterode (grafische groep NL), krant wordt gered door VUM Opsplitsing van Scriptoria in 2 onafhankelijke bedrijven. Standaard Uitgeverij wordt enige malen verkocht 1967 1976 1981

van ideologie en inspiratie Geschiedenis van ideologie en inspiratie 1985 Juridische band tussen boekhandel en uitgeverij verdwijnt definitief Manteau wordt imprint van Standaard Uitgeverij Standaard Uitgeverij/Manteau wordt onderdeel van PcM Algemene Boeken (A.W.Bruna, De Boekerij, J.M. Meulenhoff, Prometheus/Bert Bakker, Het Spectrum, Unieboek) Meulenhoff/Manteau imprint van Standaard Uitgeverij Van PCM naar De Persgroep 1986 1994 2003 2009

van ideologie en inspiratie Geschiedenis van ideologie en inspiratie 2010 Van De Persgroep naar WPG Uitgevers Verkoop en marketing activiteit van WPG Uitgevers NL wordt samengevoegd met Standaard Uitgeverij nv Standaard Uitgeverij nv wordt WPG Uitgevers Belgie nv Meulenhoff/Manteau wordt De Bezige Bij Antwerpen Ludion/Lido wordt onderdeel van WPG Uitgevers Belgie nv 2010

van ideologie en inspiratie Geschiedenis van ideologie en inspiratie Algemeen Ideologisch geïnspireerde informatiegroepen Familiebedrijven Import en uitgeverij onlosmakelijk verbonden Bloeitijd Vlaamse uitgeverij tijdens WO II: geen import uit Nederland 1940 : 275 titels in VL 1943 : 742 titels in VL Exportproblemen naar Nederland na WO II

WPG Uitgevers Is een onafhankelijke groep van multi-mediale uitgeverijen, gericht op het rendabel uitgeven en exploiteren van relevante, kwalitatief hoogstaande producten en diensten, die schoonheid en inzicht verschaffen aan volwassenen en kinderen.

WPG Uitgevers Kernactiviteiten Het uitgeven van boeken Het uitgeven van tijdschriften Het uitgeven van leermiddelen voor het primair onderwijs Internet en multimediale uitgaven hebben in alle markten hun positie verworven.

WPG Uitgevers Educatie Boeken Tijdschriften Overig Zwijsen Zwijsen België Boeken De Arbeiderspers/A.W. Bruna De Buitenspelers De Bezige Bij Balans Oog & Blik Thomas Rap Cargo WPG Uitgevers België De Bezige Bij Antwerpen Ludion Lido Manteau Standaard Uitgeverij Querido Nijgh & Van Ditmar Athenaeum-Polak & Van Gennep Leopold Ploegsma Querido Kinderboeken Tijdschriften Weekbladpers Tijdschriften Vrij Nederland Opzij J/M voor ouders Psychologie Magazine Hoe Overleef Ik…? Yoga Magazine Runner’s World Men’s Health PARK Magazine Happinez Magazinez Happinez Voetbal International Hard Gras Overig WPG Service Centrum WPG onroerend goed

WPG Uitgevers België nv 5 eigen Uitgeefmerken Standaard Uitgeverij Commerciële non-fictie , lifestyle Culinair Strips Kids Standaard Uitgeverij Professional Manteau Thrillers Fictie, non-fictie Jeugd : Edge - Ludion / Lido Kunstboeken People / places / stories : geïllustreerde boeken - De Bezige Bij Antwerpen Literatuur, literaire non-fictie

WPG Uitgevers Belgie nv Import Algemene Uitgaven A.W. Bruna / De Arbeiderspers De Buitenspelers Querido De Bezige Bij / Balans Zwijsen – Zwijsen.be Prometheus / Bert Bakker Memphis Belle Unieboek / Het Spectrum Nieuw Amsterdam Elsevier Gezondheidszorg

De markt Marktomvang – Entertainment VL VL BE BE BE

De markt Kerngetallen Economisch beperkte sector 43 mio exemplaren S boeken: 70 mio netto W boeken: 115 mio netto A boeken: 130 mio netto Klein speelveld voor de Vlaamse uitgevers (60% 80 mio)  Import economische noodzaak

De markt Kerngetallen Vermoedelijke omvang – netto omzet Vlaanderen 130 miljoen 28 % Nederland 330 miljoen 72 % Totaal 460 miljoen 100 % Aandeel Nederlandse import in Vlaanderen: +/- 40 %

De markt Kerngetallen Overvol langs aanbodzijde: nieuwe titels in 2011  18.000 in 1932  329 +/- 115 aanbieders 34 importeurs 21 wetenschappelijk- en educatieve uitgevers 11 informatieve uitgevers 47 algemene uitgevers

De markt Kenmerken Leenvergoeding Vaste boekenprijs Beperkte commerciële oppervlakte Vermindering aantal winkelpunten (2011 – 13% $) Belang van het niet-boekhandelskanaal Afwezigheid Nederlandse ketens Toenemend belang van bestsellers Groei online verkopen

De markt Kenmerken Media hebben minder aandacht voor boeken Strengere selectie door retail (wel 216.208 verschillende titels verkocht) Inkoop meer door marketingverhaal dan op inhoud Bestselleritis (2011: kookboeken 12% van totale omzet) Gecentraliseerde inkoop, eenvormiger aanbod Top 20 2011: 5 kookboeken, 6 strips, spannnende boeken, 2 non-fictie titels (Congo, Dag Vlaanderen) Groter belang van e-marketing, social media

De markt Kenmerken Centraal Boekhuis: 45 miljoen ex. op voorraad 15 miljoen ex. kennen nauwelijks commerciële beweging Bijna 20.000 titels hebben in 2010 nul keer “bewogen” 70.000 titels verkochten minder dan 250 ex. 5,7 miljoen boeken worden jaarlijks versnipperd 2011 Vlaanderen: 216.908 verschillende titels verkocht

De markt Retail

De markt Genres

De markt Marktaandelen voor/na overnames

De markt

De markt

De markt GfK marktaandelen 2011

De uitgeverij Auteur Verkoop/Marketing Markt Uitgeverij Test notities Missie van WPG Uitgevers Belgie: Het creëren en aanbieden van zingeving, inspiratie, en verstrooiing als eerste partner voor auteurs, retail en lezers in het Nederlands taalgebied. Schoonheid, relevantie en inzicht

De uitgeverij als onderneming Structuur WPG Uitgevers België

De uitgeverij Het manuscript van schrijver naar lezer Auteur en/of uitgever gedreven onderneming Vertalen en creëren Opvoeding of ontspanning en informatie? (need to have & nice to have) De toegevoegde waarde van de uitgever Selectie/creatie Redactie Vormgeving Productie Marketing Verkoop

De uitgeverij Het manuscript van schrijver naar lezer Toegevoegde waarde uitgever Uitgevers schermen contact af tussen auteurs en markt Uitgevers verzoenen kunst met zakelijke belangen Schrijvers moeten niet zelf verkopen en behouden zo imago van onbaatzuchtige kunstproducent Auteurs kunnen hun tijd aan artistieke arbeid wijden Geen contact met correctoren, persklaarmakers, typografen, drukkers, binders, verkopers, pers, verdelers, etc.

De uitgeverij Exploitant van copyrights of cultureel producent? Het auteurscont(r)act De relatie met de auteur staat centraal Juridische en feitelijke relatie met auteurs Alle niet expliciet overgedragen rechten blijven bij auteur De uitgever heeft het recht om voor een bepaalde duur een bepaalde tekst in een bepaalde vorm tegen een bepaalde vergoeding te exploiteren Toenemend belang van afgeleide rechten

De uitgeverij Exploitant van copyrights of cultureel producent? Zakelijker wordende relatie (agenten, managers)  hogere royalties, hogere voorschotten Voor internationale auteurs is lokale persoonlijke band minder belangrijk Succes internationale rechtenaankoop moeilijk voorspelbaar : Dan Brown, Hosseini, Jamie Oliver, J.K. Rowling, Nicci French, Stieg Larsson, Zafon, S.Meyer, Collins (Hungergames)

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde waarde Calculatie Opstartkost: Vertalingen / Tikwerk / Illustratierechten / Afkoopsom / OCR Redactie Prepress: Scanwerk / Tekenwerk / Kaftontwerp / Opmaakstramien / Zetwerk / Kleurproeven Druk: Offsetdruk / Rotatiedruk/ Digitale druk / Kopies / CD-duplicatie / Afwerking van het boek / Papier / Uitbelichten films / POD / App Afwerking: CD insteken bij boek / Sealen / Manueel werk / Stickeren Onwikkeling e-boeken en apps

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde waarde Prijsstelling (kostenstructuur van de uitgeverij) 106 incl. BTW 100 excl. BTW 46 Retailkorting 54 Netto omzet = 100% 15% Auteursrechten 31% Productiekosten 7% Distributiekosten 2% Afschrijving onverkocht 45% BrutoToegevoegde waarde 24% Personeelskosten 8% Promotiekosten 5% Indirecte kosten 1% Overige kosten 7% Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en belastingen

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde waarde Waardedrijvers: Oplage (hoe hoger hoe lager de kostprijs/ex.) Quasi alle andere kosten liggen contractueel vast Marketinggeld Mogelijke impact digitale boeken op waardeketen

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde waarde Voorschot € 70.000 8% royalty over verkoopprijs € 18,95 = € 1,43 royalty Inhalen voorschot  48.951 ex. + vertaal- en marketingkosten + rol Boekenclub/ECI Dwingt tot selectiviteit en grotere marketing campagnes

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde waarde Merken Auteur als merk Uitgeverij als merk Reeks als merk

De uitgeverij Maakbaarheid van bestsellers/longsellers/ concepten Inspelen op maatschappelijke trends Rol uitgever wordt beconcurreerd door magazines/bedrijfsbrochures en internet (bvb. Encyclopedieën; cultuur) Herexploitatie Reeksen

De uitgeverij Alleenstaand boek: duur in ontwikkelingskosten, promotie inspanning voor slechts 1 titel Reeksen: moet behoefte dekken (bv reisgids, woordenboek), herkenbaarheid, eenheid van vorm en inhoud, prijs, vast verschijningsmoment

De uitgeverij Hoe vindt het boek zijn lezer? De 5 P’s + Passie: personeel, product, prijs, promotie, plaats Media: betalende en free-publicity PR voor de uitgeverij/ auteurs, relaties Contact lezer-auteur Festivals Boekenbeurs Positionering

Uitdagingen Dalende foliomarkt, trage groei e-boeken Ongunstige macro economische omstandigheden Afhankelijkheid van bestsellers wordt steeds groter Het risico verschuift steeds meer naar de uitgever Nieuwe toetreders te verwachten in de markt : Apple, Amazon, Google, … Het medialandschap zal blijvend veranderen Toenemende concurrentie op het vlak van vrijetijdsbesteding

Uitdagingen Verdringingsmarkt is toenemende concurrentie Meer partijen in de waardeketen Iedereen uitgever: sinds begin 2008 > 10 nieuwe uitgeverijen in Vlaanderen Self publishing (individu, Rowling) Retailer wordt uitgever (Amazon) Afname honger naar boekenbezit? Ontlezing? Vermindering kwaliteit onderwijs? Maatschappelijke en culturele vervlakking?

Uitdagingen Toenemende concurrentie op de vrijetijdsmarkt Sterke toename succesvolle Vlaamse films (50% tickets is Vlaamse productie) Groei verkochte tickets (Kinepolis 22 mio) Forse groei musicalmarkt (9 Vlaamse producenten) Toenemend museumbezoek (2000: 1,5 mio > 2 moi 2010) Toename popfestivals en ticketverkoop Toenemend gebruik internet en digitale tv-abos Toename verkoop mp 3spelers en smartphones Toename verkoop reizen

Uitdagingen Mogelijke antwoorden Krimpende foliomarkt : selectiever titelbeleid slim samenwerken: data uitwisseling, logistieke kosten reduceren Offensieve communicatiestrategie naar lezer/koper Kennis koper vergroten Verdere uitbouw 360°model Kleinere clusters met meer marktfocus: uitgevers + marketing + verkoop Ontwikkeling e-retailing Direct contact met koper E-books & apps

Papier en digitaal Crossmediaal uitgeven: inhoud of techniek? POD Luisterboeken E-boeken: Aanbod e-readers / e-boeken stijgt Ipad/ Tablets/ Smartphones

Papier en digitaal e-boeken: +/- 1,3% van folio Discussie over prijszetting/verdienmodel Ontlening/verhuur Ipad versus android

Papier en digitaal Aanbod content Rechten, redactie, productie, marketing Prijsbepalingcoördinatie Productie Fysieke distributie Verkoop via bricks of clicks retailmarketing Kassa aanslag Auteur Uitgever Pre press en drukkerij CB Boekhandel / boekverkoper Koper/lezer Aanbod content Rechten, redactie, marketing, realisatie, coördinatie Vormgeving Beveiliging Drager Verkoop, marketing, prijsbepaling klantenkennis Kassa aanslag Auteur Uitgever Pre press Adobe? Ebook reader E retailer Koper/lezer

Papier en digitaal Digitale desillusie Markt = overschat: Negatieve gebruikservaringen Schendingen privacy & veiligheid Consument wil niet permanent “in control” zijn Chronische chaos Heel veel initiatieven binnen medialandschap: Enorme concurrentie Consument ziet door bomen bos niet meer Bedrijven hopen nog op “de pot met goud”

Papier en digitaal Crossmediale consolidatie Volledige versnippering Hoge adoptie door consumenten en bedrijven: Goed functionerende, betalende, diensten Makkelijke cross-over van ene medium naar andere Mediabedrijven zijn zeer winstgevend (merken) Keerzijde: menig partij wordt uit markt gedrukt = innovatie remmend Volledige versnippering Consumenten aanvaarden snel de vele nieuwe diensten en technologieën (user-generated) Deze zijn gebruiksvriendelijk, laaggeprijsd en/of gratis. Keerzijde: veel concurrentie, marges zijn laag