Onderwerpen voor en van de auditcommissie Gemeente Dordrecht Auditcommissie Onderwerpen voor en van de auditcommissie Dordrecht 9 januari 2019 Rein-Aart van Vugt Actualiteiten Besluit begroting en verantwoording

Auditcommissie Functioneren auditcommissie: de volgende thema’s: Doelstelling auditcommissie (wat wil je bereiken) Taken van de auditcommissie Bevoegdheden auditcommissie Bezetting auditcommissie Formele inbedding auditcommissie Ondersteuning auditcommissie Wijze van vergaderen en frequentie van vergaderen Communicatie met ambtelijke organisatie en wethouder Communicatie met de gemeenteraad Cultuur in de auditcommissie Auditcommissie gemeente Dordrecht

Doelstelling auditcommissie Doelstelling van een auditcommissie is? Verstrekken opdracht accountant en aansturen controleproces Coördinatie onderzoeken rekenkamer(functie), college van burgemeester en wethouders (ex.art. 213a), accountant Versterken controlerende rol gemeenteraad Verhogen kennis van de gemeenteraad inzake planning & control, financiële positie, financiële strategie en besluiten met grote financiële gevolgen. Versterken politiek debat in de gemeenteraad Versterken kwaliteit bestuurlijke informatievoorziening Auditcommissie gemeente Dordrecht

Taken Structurele taak Adviserende taak Accountantscontrole Structurele taak Kwaliteit processen: financiële beheersing en financiële rechtmatigheid ‘ in control’ Financiële positie Financiële uitgangspunten Adviserende taak Op verzoek van de raad of minstens 1 keer per raadsperiode op de agenda t.b.v. integrale afweging in de gemeenteraad Kwaliteit: Planning & control instrumenten Kadernota begroting Tussen-rapportages Jaar-rekening Raadsbesluiten met grote financiële impact (Spuiboulevard, verkoop Eneco) Risicomanagement Auditcommissie gemeente Dordrecht

Taken Adviserende taak Frauderisico analyse Sturingsrelatie verbonden partijen Single information Single audit (Sisa) Adviserende taak Op verzoek van de raad of minstens 1 keer per raadsperiode op de agenda t.b.v. integrale afweging in de gemeenteraad ICT-beveiliging (Eenduidige normatiek single information audit) (ENSIA) Wet Revitalisering generiek toezicht Paragrafen begroting en jaarrekening Grondexploitaties en beheersing grote projecten College- en rekenkamer onderzoeken Coördinatie: Structurele taak Auditcommissie gemeente Dordrecht

Taken Structurele taak Accountantscontrole Kwaliteit processen: financiële beheersing en financiële rechtmatigheid ‘ in control’ Mogelijke vragen aan de accountant (bij iedere vraag is belangrijk: wat moet of kan de raad hiermee doen)? Bij welke processen zitten in de opzet of werking risico’s op omissies en/of onregelmatigheden? Bij welke processen worden key-controls gemist, dan wel werken deze niet (zichtbaar) goed? Hoe gaat het college om met de bevindingen van de accountant? Wat is het kwaliteitsniveau van de verbijzonderde controle? (steunt de accountant daarop?) Wat vindt de accountant van het kwaliteitsniveau van de controles in de geautomatiseerde systemen? Waar zitten volgens de accountant de grootste fraude-risico’s? Welke actualiteiten zijn belangrijk voor de gemeenteraad? Wat is de visie van de accountant op de financiële positie en het financiële beleid? Wat vindt de accountant van de kwaliteit van de niet-financiële informatie? Zijn er punten die de accountant met de auditcommissie zonder college en ambtelijke vertegenwoordigers wil delen? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Opbouw van de begroting en jaarstukken Regels voor de begroting en jaarrekening: Besluit begroting en verantwoording Begroting Jaarstukken Beleidsbegroting 1. Programmaplan Jaarverslag 1. Programmaverantwoording 2. Paragrafen Financiële begroting 3. Overzicht van baten en lasten en de toelichting Jaarrekening 4. ‘Uiteenzetting van de financiële positie’ en de toelichting 4. Balans en de toelichting 5. De bijlage met het overzicht van de geraamde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden). 5. Een bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden) 6. De bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen 7. Tabel Wet normering topfunctionarissen. Met de jaarrekening controleert de gemeenteraad of het college de doelstellingen en activiteiten voor het betreffende kalenderjaar heeft uitgevoerd binnen het gegeven budget en overeenkomstig de wet- en regelgeving. De begroting en aanvullende raadsbesluiten zijn de norm om aan te toetsen. Auditcommissie gemeente Dordrecht

Jaarstukken Jaarstukken bestaan uit: - het jaarverslag - de jaarrekening Het jaarverslag bestaat uit: 1. de programmaverantwoording 2. de paragrafen De jaarrekening bestaat uit: 3. overzicht van baten en lasten en de toelichting per programma 4. de balans en de toelichting 5. de bijlage met verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SiSa) 6. een bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden) 7. overzicht van incidentele baten en lasten 8. overzicht met structurele stortingen en onttrekkingen uit reserves 9. overzicht begrotingsrechtmatigheid 10. overzicht Wet normering topinkomens EMU-saldo Auditcommissie gemeente Dordrecht

Financieel uitgangspunten Taken Financiële positie Financieel uitgangspunten Mogelijke vragen: Wat is het beeld en de ontwikkeling van de belangrijkste financiële indicatoren zoals: - schulden, solvabiliteit, grondquote, EMU-saldo, lokale lastendruk, risico’s en weerstandsvermogen Wat is het beleid inzake schulden, reserves (sparen vooraf of sparen achteraf), EMU-saldo? Wat is het beeld van de geprognosticeerde belansen (investeringen, reserves en schulden)? Zijn de geprognosticeerde balansen realistisch? Wat was afgelopen jaren het verschil tussen begrote en werkelijke saldo van baten en lasten? Geven de begroting en jaarrekening goed inzicht in de incidentele baten en lasten en in de mate waarin investeringen in de begroting zijn gedekt door kapitaaldekkingsreserves (gespaard vooraf)? Wat is de rentelast van de gemeente en hoe ziet het renterisicoprofiel (meerjarig) eruit? Wat is beeld van de 53 taakvelden (afgelopen en toekomstige jaren en ten opzichte van andere gemeenten) Is het budgetrecht van de raad (programma’s, en de mandatering van het budgetrecht aan het college duidelijk? Geeft de financiële verordening (art. 212 Gemeentewet) duidelijk en goed de spelregels tussen de gemeenteraad en het college weer? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Samenvatting financiële positie gemeente Dordrecht Lokale lasten voor de burger Reserves van de gemeente Schulden van de gemeente Reserves (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2017: € 3.615 Gemeente Dordrecht 2016: € 3.617 Landelijk gemiddelde 2017: € 1.795 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 1.529 Nr. 11 Ontwikkeling netto schulden (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2013-2017: + € 253 Gemeente Dordrecht 2013-2016: + € 257 Landelijk gemiddelde 2013-2017: + € 136 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2013-2017: + € 55 Nr. 282 Lokale lasten 2018 (meerpersoonshuishouden) Gemeente Dordrecht: € 664 Landelijk gemiddelde: € 721 Plaats op de Coelo-lijst: 70 Nr. 70 Reserves en voorzieningen per inwoner Gemeente Dordrecht 2017: € 3.737 Gemeente Dordrecht 2016: € 3.745 Landelijk gemiddelde 2017: € 2.100 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 1.779 Nr. 14 Bruto schulden (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2017: € 3.404 Gemeente Dordrecht 2016: € 3.711 Landelijk gemiddelde 2017: € 2.987 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 3.650 Nr. 315 Lasten voor de toekomst van de gemeente Voorraad gronden (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2017: € 370 Gemeente Dordrecht 2016: € 343 Landelijk gemiddelde 2017: € 367 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 578 Nr. 250 Weerstandsvermogen 2017 Risicoprofiel: € 7,5 mln. Weerstandscapaciteit: € 42,5 mln. Weerstandsratio: 2,43 Nr. 206 Debt ratio Gemeente Dordrecht 2017: 48% Gemeente Dordrecht 2016: 50% Landelijk gemiddelde 2017: 59% Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: 67% Nr. 125 Risicoprofiel per inwoner Gemeente Dordrecht 2017: € 147 Gemeente Dordrecht 2016: € 203 Landelijk gemiddelde 2017: € 226 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 227 Nr. 171 Lasten van investeringen nog te dekken in de toekomst (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2017: € 1.547 Gemeente Dordrecht 2016: € 1.659 Landelijk gemiddelde 2017: € 1.768 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 2.135 Nr. 244 Netto schulden (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2017: € 2.039 Gemeente Dordrecht 2016: € 2.044 Landelijk gemiddelde 2017: € 1.980 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 2.524 Nr. 280 Weerstandscapaciteit per inwoner Gemeente Dordrecht 2017: € 358 Gemeente Dordrecht 2016: € 341 Landelijk gemiddelde 2017: € 554 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: € 528 Nr. 255 Percentage investeringen gefinancierd met schulden Gemeente Dordrecht 2017: 29% Gemeente Dordrecht 2016: 29% Landelijk gemiddelde 2017: 42% Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: 52% Nr. 160 Ontwikkeling reserves (per inwoner) Gemeente Dordrecht 2013-2017: -/- €82 Gemeente Dordrecht 2013-2016: -/- €81 Landelijk gemiddelde 2013-2017: + € 27 Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2013-2017: -/- € 47 Nr. 235 Colofon: Slechter dan gemiddeld (> nr. 253) Beter dan gemiddeld (< nr. 163) Gemiddeld (> nr. 163 en < nr. 253) Begroting 2019-2022 Op basis van de begroting 2019-2022 krimpt het eigen vermogen ultimo 2022 met 28% ten opzichte van 2017.

Samenvatting financiële positie gemeente Dordrecht Lasten voor de toekomst van de gemeente Reserves van de gemeente Schulden van de gemeente Kengetal grondexploitatie: Gemeente Dordrecht 2017: 9% Gemeente Dordrecht 2016: 8% Landelijk gemiddelde 2017: 11% Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: 17% Nr. 206 Solvabiliteit – Eigen vermogen / balanstotaal Gemeente Dordrecht 2017: 51% Gemeente Dordrecht 2016: 49% Landelijk gemiddelde 2017: 35% Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: 26% Nr. 86 Netto schuldquote Gemeente Dordrecht 2017: 59% Gemeente Dordrecht 2016: 57% Landelijk gemiddelde 2017: 68% Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: 84% Nr. 203 Solvabiliteit – (EV + VRZ) / balanstotaal Gemeente Dordrecht 2017: 52% Gemeente Dordrecht 2016: 50% Landelijk gemiddelde 2017: 41% Gemiddelde 100.000+ gemeenten 2017: 32% Nr. 125 Colofon: Slechter dan gemiddeld (> nr. 253) Beter dan gemiddeld (< nr. 163) Gemiddeld (> nr. 163 en < nr. 253)

geprognosticeerde balans en het EMU-saldo Auditcommissie gemeente Dordrecht

Wat regelt u met “De vijf” Vernieuwing Besluit begroting en verantwoording (BBV) Wat regelt u met “De vijf” Indicator Netto Schuldquote Indicatie voor omvang rentedruk Solvabiliteit Indicatie voor weerbaarheid Grondexploitatie Indicatie voor financiële belang grondposities Structurele exploitatieruimte Biedt zicht op perspectief begroting en stabiliteit Belastingcapaciteit Biedt zicht op extra ruimte in de begroting Auditcommissie gemeente Dordrecht Actualiteiten Besluit begroting en verantwoording

Wat regelt u met “De vijf” Vernieuwing Besluit begroting en verantwoording (BBV) Wat regelt u met “De vijf” 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 1a. Netto schuldquote 68% 71% 81% 80% 76% 70% 66% 1b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen; 59% 58% 57% 64% 62% 50% 45% 2. solvabiliteitsratio 35% 34% 36% 37% 3. grondexploitatie 11% 12% 15% 18% 20% 21% 22% 23% 13 Auditcommissie gemeente Dordrecht

Vernieuwing Besluit begroting en verantwoording (BBV) Kengetallen Schuld per inwoner 2009: € 2.701 2013: € 3.112 2017: € 2.952 Debtratio 2009: 37% 2014: 64% 2017: 59% Solvabiliteit 2 2009: 47% 2013: 39% 2017: 41% Finan. vaste activa + voorraden 2009: € 30,6 mln. 2017: € 15,0 mln. Netto-schuld per inwoner 2012: € 1.764 2017: € 1.957 Solvabiliteitratio 2009: 40% 2017: 35% (Im)materiële vaste activa 2009: € 42,9 mln. 2017: € 60,5 mln. Externe financiering/mat. vaste activa 2009: 8% 2017: 41% 14 Auditcommissie gemeente Dordrecht

Vernieuwing Besluit begroting en verantwoording (BBV) Realisatie versus begroting Afgezet tegen totaal gerealiseerde lasten Gemeenten Realisatie Begroting inclusief wijzigingen Primaire begroting 2014 -0,2% -2,5% -1,5% 2015 1,0% -4,5% 2016 0,9% -3,2% -7,6% 2017 0,5% -3,5% -4,1% 15 Auditcommissie gemeente Dordrecht

Kwaliteit planning en controldocumenten Taken Kwaliteit planning en controldocumenten Kadernota begroting Tussen-rapportages Jaar-rekening Mogelijke vragen: - Voldoende de documenten aan de wettelijke eisen? Is de informatie duidelijk (programma’s, doelen, activiteiten, wat het kost, hoe het wordt gefinancieerd, risico’s)? Bevatten de documenten niet te veel tekst (concrete doelen en acties)? Is scherp onderscheid gemaakt in wat de gemeenteraad kan beïnvloeden en wat niet? Is scherp onderscheid gemaakt per programma/taakveld in de onderdelen: reguliere begroting, investering? Is aangegeven welke taken speerpunttaken van de gemeenteraad zijn en welke ‘going-concern’? Is de informatie in de documenten consistent en in de tijd logisch te volgen? Worden de financiële gevolgen voor de financiële positie en de (meerjaren)begroting duidelijk beschreven? Is de informatie betrouwbaar en objectief? Worden de voor- en nadelen goed weergegeven? Is voldoende aandacht besteed aan alternatieven? Is duidelijk wat van de gemeenteraad wordt verwacht (welke rol)? Is de functie van de kadernota duidelijk? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Zeven kernvragen Vraag 1: Wat willen we doen (voor de inwoners van Dordrecht)? - verplichte activiteiten/producten (opgelegd door o.a. Rijk) - vrij gekozen activiteiten/producten Vraag 2: Waarom willen we dat doen (wat willen we bereiken)? Vraag 3: Welke kwaliteitseisen stellen we aan wat we willen doen? Vraag 4: Wat kosten de activiteiten/producten en hebben we daar voldoende inkomsten voor? Vraag 5: Hoe gaan we de activiteiten/producten betalen? - hebben we er voor gespaard/gaan we er voor sparen? - willen we voor gaan lenen (betekent wel aflossen en rente betalen)? Vraag 6: Doen we de activiteiten/producten zelf, samen met anderen (privaat/publiek) of besteden we de activiteiten uit (subsidie, inkoop, etc.)? Vraag 7: Welke risico’s zijn er aan deze activiteiten/producten verbonden en vinden wij dat aanvaardbaar? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Opbouw van de begroting en jaarstukken Regels voor de begroting en jaarrekening: Besluit begroting en verantwoording Begroting Jaarstukken Beleidsbegroting 1. Programmaplan Jaarverslag 1. Programmaverantwoording 2. Paragrafen Financiële begroting 3. Overzicht van baten en lasten en de toelichting Jaarrekening 4. ‘Uiteenzetting van de financiële positie’ en de toelichting 4. Balans en de toelichting 5. De bijlage met het overzicht van de geraamde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden). 5. Een bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden) 6. De bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen 7. Tabel Wet normering topfunctionarissen. Met de jaarrekening controleert de gemeenteraad of het college de doelstellingen en activiteiten voor het betreffende kalenderjaar heeft uitgevoerd binnen het gegeven budget en overeenkomstig de wet- en regelgeving. De begroting en aanvullende raadsbesluiten zijn de norm om aan te toetsen. Auditcommissie gemeente Dordrecht

Programmaplan vs programmaverantwoording De te realiseren programma’s: De realisatie van programma’s: Wat willen we? Doelstelling – maatschappelijk effect Wat gaan we er voor doen? Wijze waarop gestreefd zal worden effecten te bereiken (via activiteiten) Wat gaat het kosten? Raming baten en lasten per programma / activiteit Welke bijdrage leveren verbonden partijen? Bijdrage verbonden partijen aan de realisatie van doelen en activiteiten? Wat is bereikt? Wat hebben we gedaan? Wat heeft het gekost? Welke bijdrage hebben verbonden partijen geleverd? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Programmaplan vs programmaverantwoording De 4 W’s per programma 1. WAT willen we? 2. WAT gaan we er voor doen? 3. WAT gaat het kosten? 4. WAT is de bijdrage van verbonden partijen bij het realiseren van de doelen Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden Inspirerend Effecten (outcome) Activiteiten Producten (output) Geld Tijd (uren) (input) facultatief: prioriteiten per programma (speerpunten) Auditcommissie gemeente Dordrecht

Taken Raadsbesluiten met grote financiële impact (Spuiboulevard, verkoop Eneco) Mogelijke vragen: Is het raadsvoorstel duidelijk (doel, activiteiten, wat het kost, hoe het wordt gefinancieerd, risico’s)? Worden de financiële gevolgen voor de financiële positie en de (meerjaren)begroting duidelijk beschreven? Is de informatie betrouwbaar en objectief? Worden de voor- en nadelen goed weergegeven? Is voldoende aandacht besteed aan alternatieven? Is duidelijk wat van de gemeenteraad wordt verwacht (welke rol)? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Taken Risico-management Mogelijke vragen: Wat is het beleid met betrekking tot risico’s? Wordt duidelijk onderscheid gemaakt in financiële en meer bestuurlijke risico’s? Zijn de kaders van de gemeenteraad duidelijk gesteld in een beleidsnota en in de paragraaf risicomanagement en weerstandsvermogen? Wat is de ontwikkeling van het risicoprofiel (bruto en netto)? Hebben zich risico’s daadwerkelijk voorgedaan, is dit geëvalueerd met de inschatting van het risico, wat zijn de getroffen beheersmaatregelen en wat zijn de gevolgen voor het risicomanagement? Welke buffers zijn aangewezen als weerstandscapaciteit? Wat is het beleid inzake stille reserves (en zijn deze transparant)? Wat is de gewenste dekking van de risico’s (welke weerstandscapaciteit en welke factor)? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Frauderisico-analyse Taken Frauderisico-analyse Mogelijke vragen: Wat is het beleid met betrekking tot frauderisico’s en misbruik en oneigenlijk gebruik? Is er duidelijk onderscheid gemaakt tussen fraude-risico’s en misbruik- en oneigenlijk gebruik? Is er een frauderisico-analyse? Hoeveel integriteitsmeldingen zijn er en wat is de aard van de meldingen? Wat is de afwikkeling van de meldingen (welke sancties zijn opgelegd)? Hoe functioneert de klokkenluidersregeling? Hoeveel fraudemeldingen zijn er, wat is de financiële omvang en wat is de aard van de meldingen? Hebben zich risico’s daadwerkelijk voorgedaan, is dit geëvalueerd met de inschatting van het risico, wat zijn de getroffen beheersmaatregelen en wat zijn de gevolgen voor het frauderisico-management? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Sturingsrelatie verbonden partijen Taken Sturingsrelatie verbonden partijen Mogelijke vragen: Is de kwaliteit van de sturingsrelatie van verbonden partijen in beeld? Wordt de kwaliteit van de sturingsrelatie periodiek in de auditcommissie besproken? Wordt de gemeente gestuurd door verbonden partijen of stuurt de gemeente de verbonden partijen? Is duidelijk aangegeven waar de kwaliteit van de sturingsrelatie moet worden verbeterd en op welke aspecten? Is er een helder kader met betrekking tot het deelnemen of oprichten van verbonden partijen? Zijn er duidelijke kaders omtrent de evaluatie en uittreding van verbonden partijen? Geeft de paragraaf verbonden partijen een duidelijk beeld van de kwaliteit van de sturingsrelatie van verbonden partijen? Geeft de paragraaf verbonden partijen goed inzicht in het beleid en de risico’s van verbonden partijen? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Sturing verbonden partijen Kwaliteit sturingsrelatie (risicogericht) C. Vertrouwen Trust rules B. Control-mechanismen (Governance) Sturen Beheersen Verantwoorden Toezicht houden Welwillendheid Leiderschap Integriteit Vaardigheid A. Organisatie: Doelstelling verbonden partij Duidelijke scheidslijn tussen beleid en uitvoering Heldere structuur: juridisch en organisatorisch Duidelijke rollen en competenties Auditcommissie gemeente Dordrecht

6 kernpunten verbonden partijen Aandacht voor: 1. Welke doelen wilt u met samenwerken en op afstand zetten bereiken? 2. Wat is de scheidslijn tussen beleid en uitvoering? Dit heeft invloed op type gemeenschappelijke regeling, bestuurssamenstelling etc. Transparante structuur en regeling - juridisch en bestuurlijk - regeling, statuten, verordeningen - bijdrageregeling - wie vangt primair risico’s op (strategisch, bedrijfsvoering)? - wie gaat over voordelige resultaten? - rol auditcommissie/rekeningcommissie - opheffen geheimhouding accountant jegens algemeen bestuur - accountant besteedt in ieder geval (als vaststaand onderwerp) aandacht aan de kwaliteit van de sturingsrelatie Scherp beleggen en aanwijzen van rollen Eigenaar, toezichthouder, opdrachtgever en zelfs opdrachtnemer Ook binnen de gemeente (ambtelijk en college): regisseurs. Auditcommissie gemeente Dordrecht

6 kernpunten verbonden partijen Aandacht voor (vervolg): 5. Inrichting governance (besturen, beheersen, verantwoorden en toezicht houden) A. Beleidsterrein - begroting - tussenrapportages - jaarrekening - volgens een vast format (wat hebben we bereikt?, wat hebben we gedaan?, wat heeft het gekost?, welk risico’s zijn er en hebben zich voorgedaan? - tegelijk met uw eigen P&C-cyclus - zienswijze geven B. Afzonderlijk (bijvoorbeeld 1 keer per jaar): sturing en verantwoording verbonden partijen en invulling regierol 6. Schenk aandacht aan aspect vertrouwen - vaardigheden - welwillendheid - leiderschap - integriteit Auditcommissie gemeente Dordrecht

Risico-inschatting voor sturing verbonden partijen Voorbeeld voor Capelle aan den IJssel Type verbonden partij Organisatie Financiële bijdrage Risico-profiel activiteit Bestuurlijk Risico Bestuurlijke invloed (formeel) Suggestie voor uw aandacht Gemeen-schappelijke regelingen DCMR 402 Hoog P.M. Laag Gemiddeld Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond 3.583 Metropoolregio Rotterdam Den Haag 164 GGD 427 Promen 169 Recreatieschap Hitland 350 Koepelschap Buitenstedelijk groen 166 IJsselgemeenten 9.686 Jeugdhulp Rijnmond 12.056 Vennoot-schappen en coöperaties N.V. Eneco Laag (nu: hoog) N.V. Evides N.V BNG Isala Theater B.V. 1.130 Rijksmonument Dorpsstraat 164 71 Sportief Capelle B.V. 2.790 Dataland B.V. Stichtingen en verenigingen Stichting Capellewerkt 80 Stichting CJG Capelle aan den Ijssel 6.573 Stichting Welsijnswerk i.o.

Single information Single audit (Sisa) Taken Single information Single audit (Sisa) Mogelijke vragen: Wat is het oordeel van de accountant over de Single information Single audit? Wat is het oordeel van de andere overheden bij de definitieve vaststelling van de Single information Single Audit? Wat vertelt Single Information Single Audit (welke regelingen, voor welke bedragen, welke doelen heft de gemeente en zijn die gerealiseerd, wat wil de gemeente ervoor doen en is dat ook gedaan)? Auditcommissie gemeente Dordrecht

(Eenduidige normatiek single information audit) (ENSIA) Taken ICT-beveiliging (Eenduidige normatiek single information audit) (ENSIA) Mogelijke vragen: Wat is het oordeel van de externe deskundige over (Eenduidige normatiek single information audit) (ENSIA) Wat vertelt (Eenduidige normatiek single information audit) (ENSIA)? Wat is de uitkomst van de EDP-audit van de accountant? Welke verbetermaatregelen zijn nodig, zijn getroffen en/of worden getroffen? Hoe is beveiliging tegen cyber-aanvallen geregeld? Wat is het beeld (aantal, omvang) van de cyber-aanvallen? Wat is het beeld met betrekking tot de beheersing van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) Hoeveel datalekken zijn er geweest (en gemeld bij de Autoriteit persoonsgegevens)? Wat zijn de vervolgacties geweest? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Wet Revitalisering generiek toezicht Taken Wet Revitalisering generiek toezicht Mogelijke vragen: Wat is het oordeel van de provincie en het Rijk over de uitvoering van de medebewindstaken (onder welk toezicht valt de gemeente)? Wat is het beeld dat de indictoren ons vertelt en wat waren de doel- of streekwaarden van deze indicatoren? Zijn er constateringen waarbij de gemeenteraad actie moet ondernemen richting het college? Is de gemeente fiscaal (loonheffing, Werkkosten regeling, BTW, VPB, Keten aansprakelijkheid en Wet aanpak schijnconstructies) ‘ in control’? Zijn er onderzoeken geweest van de Belastingdienst, Fiod, Minisiterie van SZW en wat was de uitkomst van deze onderzoeken? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Paragrafen begroting en jaarrekening Taken Paragrafen begroting en jaarrekening (risicomanagement en weerstandsvermogen, bedrijfsvoering, treasury, lokale heffingen, grondexploitaties, verbonden partijen en onderhoud kapitaalgoederen). Mogelijke vragen: Voldoen de paragrafen aan de wettelijke eisen? Bevatten de paragrafen bij de begroting op heldere wijze (kort en bondig) de kaders van de gemeenteraad en bij de jaarrekening de realisatie? Sluit de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen goed aan op de beheersnota’s openbare ruimte en is daar het niveau van onderhoud, de planning, de verwachte kosten en de wijze van dekking (begroting of voorzieningen groot onderhoud) helder, realistisch en inzichtelijk weergegeven? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Grondexploitaties en beheersing grote projecten Taken Grondexploitaties en beheersing grote projecten Mogelijke vragen: Is de informatie over grote projecten duidelijk, betrouwbaar en consistent over de voortgang en het financiële resultaat en de inzet van dekkingsmiddelen? Zijn de projecten wat betreft uitvoering, risico’s en financiën ‘in control’ Zijn de grondexploitaties duidelijk wat betreft doelstelling, activiteiten, brede integrale impact, kwaliteitsniveau, risico’s en verwacht financieel resultaat. Zijn de grondexploitaties wat betreft doelstelling, activiteiten, kwaliteit, risico’s en verwacht financieel resultaat voldoende te volgen in de tijd (vanaf het eerste besluit tot op heden en naar de prognose)? Is het financiële – veelal incidentele – effect van projecten en grondexploitaties op de reguliere begroting duidelijk? Auditcommissie gemeente Dordrecht

College- en rekenkamer onderzoeken Taken College- en rekenkamer onderzoeken Mogelijke vragen: Welke onderzoeken staan op het programma? Zijn de onderwerpen voldoende gespreid en evenwichtig (op elkaar afgestemd)? Wat is de kwaliteit van de rapportages? Hoe bewaakt de gemeenteraad en het college de voortgang van de overgenomen adviezen en verbetermaatregelen? Auditcommissie gemeente Dordrecht

Meer informatie in: