Zorginspectie en MeMoQ Monitoringinstrument in de praktijk Inspiratiedag VVSG 30 april 2019

Inhoud Onderzoek MeMoQ Monitoringinstrument en pedagogische norm Wat is vernieuwend? Het monitoringinstrument in de praktijk Hoe voorbereiden? Vragen?

Onderzoek MeMoQ In opdracht van Kind en Gezin Waarvoor staat de naam MeMoQ? Meten (Me) en Monitoren (Mo) van de pedagogische Kwaliteit (Q) Alle informatie over het onderzoek MeMoQ https://www.kindengezin.be/kinderopvang/sector-babys-en- peuters/pedagogische-aanpak/memoq-algemeen/

Onderzoek MeMoQ (2013-2016) Het ontwikkelen van Een samenwerking tussen de Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogie Ugent en het Expertisecentrum Ervaringsgericht Onderwijs KULeuven in opdracht van Kind en Gezin Het ontwikkelen van Wetenschappelijk meetinstrument/nulmeting Hoe ziet de pedagogische kwaliteit er uit in Vlaanderen en BHG? Pedagogisch raamwerk wat is pedagogische kwaliteit? Zelfevaluatie-instrument: Hoe ziet de pedagogische kwaliteit er uit in de eigen locatie en waar kan nog worden aan gewerkt? Monitoringinstrument: Hoe ziet de pedagogische kwaliteit er uit in de individuele locaties en waar kan nog worden aan gewerkt? Advies voor norm voor pedagogische kwaliteit Vanaf wanneer onvoldoende?

Monitoringinstrument Bestaat uit 6 dimensies Via observatie in een leefgroep (dimensie 1 tot 5) Invalshoek kinderen Dimensie 1 Welbevinden - het positieve gevoel dat een kind heeft als de situatie waarin het zich bevindt tegemoetkomt aan zijn basisbehoeften Dimensie 2 Betrokkenheid- de intensiteit van de activiteit die zich uitdrukt in de concentratie en het geboeid bezig zijn bij het opdoen van sleutelervaringen

Monitoringinstrument Invalshoek interactie kinderen -volwassenen en kinderen onderling Dimensie 3 - Emotionele ondersteuning- de manier waarop de volwassenen sensitief en responsief omgaan met de kinderen en de kinderen onderling met mekaar omgaan. Dimensie 4 - Educatieve ondersteuning - de manier waarop de volwassenen de ervaringen en de initiatieven van de kinderen spiegelen, uitbreiden en zo de kinderen maximale ontplooiingskansen bieden op alle ervaringsgebieden, met bijzondere aandacht voor de kwaliteit van feedback en taalbevordering.

Monitoringinstrument Dimensie 5 - Kwaliteit van de omgeving - de mate waarin de omgeving rijk en gevarieerd is en zo de ervaringsgebieden ondersteunt. Omgeving dient daarbij ruim opgevat te worden en dekt het aanbod en de organisatie. Via bevraging kinderbegeleiders (dimensie 6) Dimensie 6 Samenwerking met gezinnen en respect voor de maatschappelijke diversiteit- de mate waarin de opvang samenwerkt met ouders in de opvoeding van kinderen en kinderen in contact brengt met de maatschappelijke diversiteit

Monitoringinstrument Iedere dimensie (behalve welbevinden en betrokkenheid) is opgebouwd uit verschillende indicatoren Iedere indicator wordt gescoord op een 4 – puntenschaal Per dimensie een eindscore van 1 tot 4 = resultaat van de scores op de indicatoren van de dimensie score 1= onvoldoende score 2= nipt voldoende score 3= goed score 4= uitstekend

Pedagogische norm Start op 1 april 2018 K&G volgt de scores op Na 2 jaar evaluatie Zie website van Kind en Gezin https://www.kindengezin.be/kinderopvang/sector-babys-en- peuters/pedagogische-aanpak/memoq-pedagogische-norm/

Wat is vernieuwend? Nagaan van pedagogische kwaliteit in de opvanglocatie (zowel gezinsopvang als groepsopvang - 0 tot 3 jaar ) Focus op relevante (zichtbare) aspecten van pedagogische kwaliteit Ontwikkeld voor Zorginspectie in dezelfde lijn met het pedagogisch raamwerk betrouwbaar en valide gebruiksvriendelijk, efficiënt en werkbaar aangepast aan de Vlaamse context en gedragen door de sector (via klankbordgroep) plaats voor de visie van de organisatie (geen receptenboek)

Wat is vernieuwend? Belangrijk = afstemming met het pedagogisch raamwerk (=pedagogisch referentiekader) de wetenschappelijke meting (nulmeting) het zelfevaluatie-instrument Gemeenschappelijke taal tussen alle instrumenten Holistische benadering (‘gemiddeld’ kind, ‘gemiddelde’ handelingen van de kinderbegeleider(s))

Wat is vernieuwend? Opbouw van het instrument vertrekt vanuit de praktijk/proceskwaliteit 6 dimensies = ruime kijk kindperspectief staat centraal/ ervaringen van de kinderen ervaringen ‘gemiddeld’ kind

Het monitoringinstrument in de praktijk In gebruik door Zorginspectie vanaf juni 2017 Onaangekondigd inspectiebezoek Afname is mogelijk op ieder moment van de dag Komt niet bij ieder inspectiebezoek aan bod Dimensie 1- 5 en dimensie 6 tijdens verschillende inspectiebezoeken

Het monitoringinstrument in de praktijk Duur van de afname observatie van eerste 5 dimensies 2u + introductie en feedback na afname geen bevraging tijdens de observatie dimensie 6 (+/- 30 min + introductie en feedback) bevraging van de kinderbegeleiders van de leefgroep Een afname vult de huidige inspectiebezoeken aan duur van een inspectie wordt langer bij afname van dimensie 1 tot en met 5 andere aspecten van de regelgeving blijven we ook inspecteren tekorten van vorige inspecties worden opgevolgd

Het monitoringinstrument in de praktijk Hoe observeren? kiezen van de leefgroep introductie instrument aan KB van leefgroep werkwijze toelichten contextgegevens van de leefgroep/observatie kinderen even laten wennen aan de aanwezigheid Bevraging dimensie 6 bevraging van de kinderbegeleiders Terugkoppelen van bevindingen – voorbeelden kunnen worden gebruikt

Het monitoringinstrument in de praktijk Verslaggeving Geen apart inspectieverslag Bij afname aparte rubriek in het inspectieverslag extra informatie in de betrokken rubriek over het instrument en aanpak context van de leefgroep

Het monitoringinstrument in de praktijk per dimensie wordt de score geïllustreerd (= geen exhaustieve opsomming van voorbeelden of beschrijving van wat geobserveerd werd) link met het zelfevaluatie-instrument MeMoQ in deze rubriek wordt niet gesproken over tekorten/aandachtspunten

Hoe voorbereiden? Pedagogisch raamwerk Resultaten van het wetenschappelijk onderzoek (nulmeting) Zelfevaluatie- instrument MeMoQ Informatie over de pedagogische norm

Hoe voorbereiden? Bij afname Score = signaal= zien als een leermoment mogelijkheid om bij te sturen is er Feedbackgesprek direct met de KB Scores indicaties om te borgen wat goed is om te verbeteren wat minder goed is

Hoe voorbereiden? Het zelfevaluatie-instrument https://www.kindengezin.be/memoq/ alle informatie, hulp om aan de slag te gaan (eventueel met ondersteuning extern) belangrijk dat KB kennis maken met de taal van het instrument niet wachten om er mee aan de slag te gaan tot ZI komt

Contactgegevens Adres: Tel. 02/553 34 34 contact@zorginspectie.be DEPARTEMENT WELZIJN VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Zorginspectie Koning Albert II-laan 35 bus 31, 1030 Brussel Tel. 02/553 34 34 contact@zorginspectie.be