Marktgedrag

Marktvormen en marktgedrag Welke invloed hebben aanbieders op de prijs van hun product? Is er veel of weinig concurrentie? Marktvormen: Volledige mededinging / volkomen concurrentie Monopolie Monopolistische concurrentie Oligopolie Marktgedrag: Welke strategie kiest een onderneming in de concurrentiestrijd met andere ondernemingen?

Hfst 1 Volledige mededinging Kenmerken: 1. Veel aanbieders Individuele aanbieder heeft geen invloed op de prijs, heeft geen enkele macht op deze markt 2. Homogeen product Het product is identiek in de ogen van de consument, de producten van de verschillende aanbieders lijken volkomen gelijk aan elkaar. 3. Vrije toetreding Iedereen kan een nieuw bedrijf op deze markt beginnen 4. Doorzichtige markt Alle vragers en aanbieders zijn precies op de hoogte van de prijs en de kwaliteit

Marktgedrag: Aangezien de producent geen invloed heeft op de prijs, kan die alleen zijn aangeboden hoeveelheid veranderen om maximale winst te bereiken = hoeveelheidsaanpasser.

Verandering van de aanbodfunctie als gevolg van belastingheffing of subsidie. Qa = P – 10 Stel: Overheid legt heffing/belasting van 5 op de prijs Oplossing: Stap 1: verander aanbodfunctie Qa = P – 10 > -P =-Qa -10 > P = Qa + 10 Stap 2: verhoog met het bedrag van de heffing P = Qa + 10 + 5 Stap 3: stel nieuwe aanbodfunctie op P = Qa + 15 > -Qa = -P + 15 > Qa = P -15 Met subsidie gebeurt precies het omgekeerde

Hfst 2 Monopolie Als er maar 1 producent is die het product aanbiedt. Wettelijk monopolie (octrooi/patent of overheidsbedrijf) Natuurlijk monopolie (grote investeringen waardoor schaalvoordelen) Omdat hij geen concurrenten heeft, kan hij de prijs zo hoog vaststellen als hij zelf wil. Een monopolist is een prijszetter. Aangezien hij de enige aanbieder op de hele markt is, is de collectieve vraagfunctie tegelijkertijd zijn prijsafzetfunctie: Qv = -2p +20 > 2p= -Qv +20 > P = -0,5Qv + 10 GO = -0,5q + 10 TO = GO x q = (-0,5q+10) x q = -0,5 q² + 10q MO = TO’ = -q + 10

Conclusie: bij monopolie is GO = de collectieve vraaglijn en loopt dus dalend. Bij monopolie is MO ≠ GO Let op: kosten verlopen hetzelfde als bij producent bij volledige mededinging. Een monopolist kan de volgende doelen nastreven: Maximale winst: MO = MK Maximale omzet: MO = 0 Maximale afzet zonder verlies (overheidsmonopolie): GO = GTK (rechts)

Hfst 3 Monopolistische concurrentie Deze marktvorm heeft kenmerken van zowel volkomen concurrentie als van monopolie. Veel (kleine) aanbieders Vrije toetreding Maar bedrijven proberen zich nu te onderscheiden van hun concurrent door hun product iets te veranderen. Heterogeen product Ondoorzichtige markt Gevolg: eigen klantenkring, eigen deelmarkt, waarin je de enige aanbieder bent van dat product en je op je eigen deelmarkt een monopolist wordt. Voorbeelden: detailhandel (winkels) en horeca Kapper Restaurant Kledingzaak

Producent heeft nu enige invloed op zijn prijs Producent heeft nu enige invloed op zijn prijs. Gevolg: net als monopolist een dalende prijsafzetlijn (=GO) op zijn eigen deelmarkt. De prijsafzetlijn zal echter Minder stijl lopen, want bij prijsverhoging zullen zijn klanten eerder naar de concurrenten weglopen.

Door vrije toetreding, zullen er. als er winst wordt gemaakt, snel meer concurrenten komen Gevolg: prijsafzetlijn verschuift naar links ( minder afzet bij zelfde prijs) Hierdoor komt die producent uiteindelijk in een situatie van geen of heel kleine winst terecht. Zie GO’ en MO’: winst = 0 !

Hoe werkt een resultatenmatrix? (simultaan spel = spelers nemen tegelijkertijd, onafhankelijk van elkaar een beslissing). Getallen geven de winst x € 1000 weer

Hoe werkt een beslisboom? (sequentieel spel = spelers nemen na elkaar een beslissing)