VERANDERT DE RECHTSWETENSCHAP ALS GEVOLG VAN HET FINANCIERINGSSYSTEEM? 1 VERANDERT DE RECHTSWETENSCHAP ALS GEVOLG VAN HET FINANCIERINGSSYSTEEM? LESSEN UIT DUITSLAND EN ITALIË Prof. Dr. Dr. Aurelia Colombi Ciacchi

METHODE VAN DEZE STUDIE 2 METHODE VAN DEZE STUDIE Documentanalyse + literatuur + kwalitatief empirisch onderzoek: Interviews (mei 2019) met hoogleraren rechten, die veel ervaring met subsidiewerving hebben, zowel persoonlijk als ook institutioneel. 3 Duitse hoogleraren: 1 vrouw en 2 mannen (1 decaan). Leeftijd: 45-55. 4 Italiaanse hoogleraren: 1 vrouw (decaan) en 3 mannen. Leeftijd: 45-65.

DFG: DE DUITSE NWO Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG) 3 DFG: DE DUITSE NWO Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG) 3,2 miljard alleen in 2017 4 sectoren: Medische wetenschappen en biologie: 1,1 miljard Natuurwetenschappen: 714 miljoen Ingenieur wetenschappen: 624 miljoen Alfa-gamma: 480 miljoen Zeer weinig geld voor individuele beurzen. Zeer veel geld voor grote clusters, geleid door groepen van hoogleraren (meestal aan dezelfde universiteit)

DFG: VAKGEBIEDEN EN VAKKEN 4 DFG: VAKGEBIEDEN EN VAKKEN 48 Fachkollegien = honderden vakken! Fachkollegium Rechtswissenschaft - 5 vakken: Grundlagen des Rechts (rechtsfil., rechtstheorie…) 2. Privatrecht 3. Öffentliches Recht (SeB-recht, EurR, internatR) 4. Strafrecht – Strafprozessrecht 5. Kriminologie De Fachkollegien worden door wetenschappers verkozen! (Online-Wahl)  Amtsperiode 2016-2019

DFG: SFB en GRADUIERTENKOLLEGS 5 DFG: SFB en GRADUIERTENKOLLEGS Sonderforschungsbereich (SFB) Groot onderzoekscluster aan één universiteit Interdisciplinair 5-10 miljoen per SFB 6-12 jaar 20 (of meer) PhD of postdoc projecten Bremen: SFB Staatlichkeit im Wandel (juristen + politicologen), 12 jaar, 20 projecten Graduiertenkolleg (GK) – (inter)nationaal Graduate schools: 10-12 PhD’s GK voor nationaal en internationaal milieurecht

DFG: INDIVIDUELE SUBSIDIES 6 DFG: INDIVIDUELE SUBSIDIES Emmy-Noether-Nachwuchsgruppen (Veni-Vidi) 2-4 jaar na promotie 5-6 jaar financiering voor het leiden van een groep van junioronderzoekers 1 leider + 1-3 promovendi (of 1 postdoc, of technicus, of student-assistent) Maar 2,2% van DFG-budget gaat naar ENN! 2017-2022, Nürnberg : Transnationale Solidaritätskonflikte (TSK): Verfassungsgerichte als Foren und Akteure der Konfliktbearbeitung. 1 leider + 2 PhD’s

DFG: HEISENBERG + LEIBNIZPREIS 7 DFG: HEISENBERG + LEIBNIZPREIS Heisenberg-Programm De kandidaten moeten “professorabel” zijn Habilitation of gelijkwaardige prestaties Alleen excellente kandidaten Financiering alleen voor aanstelling laureaat zelf 5 jaar financiering Excellence-eisen zo hoog dat bijna niemand in aanmerking komt Met Vici vergelijkbaar qua eisen en slagingskans Maar: Veel minder aanvragen dan voor Vici Leibnizpreis: 10 per jaar (in 2016 één voor rechten)

DFG BUDGET 2017 44,8% Allgemeine Forschungsförderung 23,7% Sonderforschungsbereiche 18,6% Förderung aus Sonderzuwendung 6,6% Graduiertenkollegs 2,3 % Verwaltungsausgaben 2,2 % Emmy-Noether-Programm 0,9% Leibnizprogramm 0,9% DFG-Forschungszentren

DFG: WINNEN DE BESTEN? Alle profs: Toeval spelt een zeer grote rol. 9 DFG: WINNEN DE BESTEN? Alle profs: Toeval spelt een zeer grote rol. Prof 1: Faire kansen. DFG is democratisch verkozen. Veel transparanter dan private subsidiegevers. Prof 2: Geen faire kansen. DFG is een zelfbestuur-orgaan (Selbstverwaltungsgremium). Vriendjespolitiek. Prof 3 (decaan): DFG is ”vermachtet”. De machthebbers verdelen het geld onder elkaar. Prof 1,2: Ideologie - pro/contra marktwerking?

MAX-PLANCK-GESELLSCHAFT (MPG) 10 MAX-PLANCK-GESELLSCHAFT (MPG) MPG = Stichting, maar overheidsfinanciering Alleen voor 2018: 1,7 miljard EUR (Bund + Länder) 84 Max-Planck-Institute. 6 voor rechten! MPI for comparative public law and international law MPI for comparative and international private law MPI for foreign and international criminal law MPI for European legal history MPI for intellectual property and competition law MPI for social law and social policy Veel plekken voor PhD’s en postdocs

MPG-FORSCHUNGSGRUPPEN 11 MPG-FORSCHUNGSGRUPPEN Max-Planck-Forschungsgruppen (Veni-Vidi) 2018-2022: Shades of Illegality in International Peace and Security Law (SHADES). MPI for Comparative Public Law and International Law. 1 leider + 1 postdoc + 2 PhD’s MPI Rechtsgeschichte: 2 Forschungsgruppen Minerva Fast Track Programm 2019-2022: Borderlines (recht + politicologie), MPI Comparative Public Law and International Law

VOLKSWAGEN-STIFTUNG Volkswagen-Stiftung (VW) 12 VOLKSWAGEN-STIFTUNG Volkswagen-Stiftung (VW) Monodisciplinair of interdisciplinair onderzoek Bv Equitable Licensing: law + medical + chemistry Maar ook puur juridisch onderzoek. 2-6 PhD’s per project, of postdocs Faire kansen. Het thema is het belangrijkste. VW-Vorab financiering voor ‘halve Graduiertenkolleg’ aan een universiteit in Niedersachsen: 3 jaar samenwerking (PhD project = 3 jaar!) om GK-aanvraag voor te bereiden, in de hoop dat dan de DFG-financiering komt

VERDERE STICHTINGEN Thyssen-Stiftung, Hans-Böckler-Stiftung… 13 VERDERE STICHTINGEN Thyssen-Stiftung, Hans-Böckler-Stiftung… Alexander von Humbolt-Stiftung: Beurzen om wetenschappers uit het buitenland naar Duitsland te trekken. Kansen voor ons! Individuele beurzen: voor postdocs of ervarene wetenschappers, UD’s, UHD’s, hoogleraren… Financiering: alleen aanvrager. 6-24 maanden onderzoek in Duitsland. Sofja Kovalevskaja-Preis: max 6 jaar na promotie. 5 jaar financiering: aanvrager + PhD’s.

ITALIË: MIUR – DIP. DI ECCELLENZA 14 ITALIË: MIUR – DIP. DI ECCELLENZA De Italiaanse NWO was de CNR (Consiglio Nazionale delle Ricerche), maar sinds 2003 verdeelt CNR geen geld meer. Nu komt het onderzoeksgeld direct uit het Ministerie van Onderwijs, Universiteit en Onderzoek (MIUR). Grootste subsidie: Dipartimenti di eccellenza 1 faculteit aan 1 universiteit 8-10 miljoen per faculteit Vooraf: Beoordeling van faculteit en individuele onderzoekers door peer review en puntensysteem Alleen top-faculteiten komen in aanmerking

ITALIË: MIUR - PRIN Meest gewilde competetieve subsidie = PRIN 15 ITALIË: MIUR - PRIN Meest gewilde competetieve subsidie = PRIN (Progetti di rilevante interesse nazionale) Financiering voor groepen van onderzoekers Minimum 5 ervarene onderzoekers aan verschillende universiteiten 250.000 – 400.000 EUR per groep Ook monodisciplinaire projecten Rome: project van rechtsvergelijkers over big data Nieuwe PRIN-lijn voor jonge onderzoekers (<35)

INDIVIDUELE SUBSIDIES IN ITALIË 16 INDIVIDUELE SUBSIDIES IN ITALIË Helemaal geen beurzen die op Veni-Vidi-Vici lijken. Alleen fondsen van het Ministerie (MIUR) om onderzoekers die aan buitenlandse universiteiten werken terug naar Italië te trekken. B.v. Rita Levi Montalcini-beurs: 3-6 jaar na promotie; subsidie voor UD of UHD-posities voor bepaalde tijd. Extreem weinig geld voor onderzoek Promotieplekken + onderzoeksbeurzen (assegni) Zeer lage salarissen voor jonge onderzoekers

INDIVIDUELE BEURZEN: CARRIÈRE? 17 D + I: Heel weinig geld voor individuele beurzen Individuele beurzen spelen helemaal geen rol voor een carrière in de rechtswetenschap aan de universiteiten! (MPI = geen universiteiten) Publicaties + netwerken = carrière BACs - Duitsland: Gutachten (tijdprobleem!) + ideologie (conservatief? links?) + netwerken - Italïe: puntensysteem + netwerk governance Lees: Zeno-Zencovich, “Maestro” and “Scuola” as pillars of the Italian academic structure, 2018

HEBBEN JURISTEN MINDER KANSEN? 18 D, I: Game theory. Toeval spelt zeer grote rol. Duitsland: Niet minder kansen op subsidies dan andere alfa-gamma disciplines. De ouderwetse disciplinaire structuur van DFG helpt! Italïe: Juristen geven lagere scores aan projecten van andere juristen, terwijl b.v. politicologen zeer hoge scoren aan projecten van andere politicologen geven Maar langzaam leren ook juristen de tricks. Winner van voorlaatste ronde PRIN: 10 politicologen + 2 juristen. Laatste ronde PRIN: meer juristen.

BANKEN, VERZEKERINGEN… 19 BANKEN, VERZEKERINGEN… D + I: Geld van bedrijven steeds belangrijker Universiteiten hebben geen geld voor PhD’s etc. De meeste colleges in D+I worden door hoogleraren gegeven! Hoogleraren zijn continu op zoek naar geld om jongere wetenschappers te kunnen aanstellen DFG- en MIUR-subsidies: te kleine slagingskans Subsidies van ondernemingen: makkelijker! Vrijheid van wetenschap? Lees: Fischer-Lescano, Ironie der Autonomie – Die Rechtswissenschaft im Pakt mit der ökonomischen Macht, Kritische Justiz 2014, 414-431

VERANDERT DE RECHTSWETENSCHAP? 20 VERANDERT DE RECHTSWETENSCHAP? In Duitsland en Italië heeft subsidiewerving geen of een zeer geringe invloed op de carrière van rechtswetenschappers aan de universiteiten De externe financiering heeft wel invloed op de inhoud, de thema’s van het onderzoek De externe financiering heeft geen of een zeer geringe invloed op de methode van de rechtswetenschap De rechtswetenschap in Duitsland en Italië verandert veel langzamer dan in Nederland.

LESSEN UIT DUITSLAND en ITALIË 21 LESSEN UIT DUITSLAND en ITALIË POSITIEF Veel minder aanvraag-stress Geen Veni-Vidi-Vici frustratie Veel meer samenwerking tussen hoogleraren om subsidies te kunnen werven Verantwoordelijkheid voor subsidie-succes dragen hoogleraren, niet jonge onderzoekers! NEGATIEF Grote relevantie persoonlijke netwerken Grote relevantie ideologie / politiek Minder internationalisering dan in Nederland