Doorstroom vwo-wo Regionale Bijeenkomst Platform vWo 12 & 19 maart 2019 Dr. Els van Rooij Proefschrift “Secondary school students’ university readiness and their transition to university”

Inhoud Het probleem van de transitie Studiesuccesvoorspellers in het eerste jaar op de universiteit Samenhang tussen leerlingkenmerken op het vwo en studiesucces op de universiteit Wat doen leraren aan universiteitsvoorbereiding en hoe kijken zij ertegenaan?

Het probleem van de transitie

Enkele cijfers 6% valt uit 20% verandert van opleiding Uitval en switch vaker onder: - studenten van wie ouders geen ho- diploma hebben - mannen - studenten met niet-westerse achtergrond Bijna 30% van herinschrijvers heeft na 4 jaar nog steeds geen wo-bachelor behaald Bron: Staat van het Onderwijs (2018) Herinschrijvers: degenen die doorgaan met de opleiding waaraan ze zijn begonnen (dus de uitvallers en switchers zijn niet meegeteld)

Verschillen per vakgebied

Studiesuccesvoorspellers

Ga naar menti.com Wat zijn volgens u de drie belangrijkste algemene kenmerken waarover een startende student op de universiteit moet beschikken – ongeacht welke opleiding hij of zij gaat doen? (kan zowel kennis, vaardigheden en/of houdingsaspecten betreffen) 25 karakters!

Resultaten mentimeter

Studiesuccesvoorspellers volgens de literatuur Gemiddeld cijfer vwo Natuurprofiel Consciëntieusheid Self-efficacy Intrinsieke motivatie Academische aanpassing Tevredenheid met opleiding Inzet, tijd besteed aan studie

Rode draad: betrokkenheid Gedragsmatige betrokkenheid - inzet, ‘zichtbaar’ leergedrag Cognitieve betrokkenheid - manier van informatie verwerken, studiestrategieën, zelfregulatie Intellectuele betrokkenheid - nieuwsgierigheid, wetenschappelijke interesse, bepaald niveau aankunnen

Hoe betrokken zijn vwo-lln Hoe betrokken zijn vwo-lln? En hoe hangt dit samen met studiesucces op het wo?

Betrokkenheid gemeten in de bovenbouw

Vijf ‘types’ vwo-leerlingen

Vijf ‘types’ vwo-leerlingen Intellectueel zeer laag betrokken Gedragsmatige en cognitieve betrokkenheid ook laag 7% Veel meisjes Veel maatschappij-lln Slechts 34% wil naar universiteit

Vijf ‘types’ vwo-leerlingen Gedragsmatig en cognitief laag betrokken Intellectuele betrokkenheid gemiddeld 14% Veel jongens 68% wil naar universiteit

Vijf ‘types’ vwo-leerlingen Gemiddeld betrokken Intellectuele betrokkenheid iets benedengemiddeld 36% Veel meisjes 61% wil naar universiteit

Vijf ‘types’ vwo-leerlingen Intellectueel betrokken 22% Veel jongens Veel natuur-lln 82% wil naar universiteit

Vijf ‘types’ vwo-leerlingen Algemeen hoog betrokken 21% Veel meisjes Hoogste gemiddelde 80% wil naar universiteit

Enkele aspecten gemeten in het wo

Diezelfde types op het wo Intellectueel zeer laag betrokken groep en gedragsmatig en cognitief laag betrokken groep zijn het minst succesvol op de universiteit.

Conclusie 21% van vwo-lln kan worden gezien als risicogroep w.b. de transitie - intellectueel zeer laag betrokken - gedragsmatig en cognitief laag betrokken Aandacht voor keuzeproces: is wo meest geschikte optie? Zo ja: bewust maken van wat nodig is

Stimuleren gedragsmatige en cognitieve betrokkenheid Leren plannen is slechts stap 1 Belangrijker: zelfregulatie: - hoe houd je je aan je planning - hoe zet je jezelf aan het werk - hoe vermijd je afleidingen Geef lln tips en tricks Probeer ze in langetermijndoelen te laten denken en werken Laat succesvolle oud-lln hierover vertellen Niet bij iedereen werkt hetzelfde  laat ze zelf ‘onderzoeken’ wat voor hen werkt

Stimuleren intellectuele betrokkenheid Kennismaken met de wetenschappelijke kant van het schoolvak, vooral in M-profiel Aandacht voor opleidingen die onzichtbaar zijn op het vwo Stimuleren wetenschappelijke interesse o.b.v. belevingswereld lln (profielwerkstuk) Webclasses/online proefstuderen universiteit Universitaire docent uitnodigen Vertel over eigen ervaringen universiteit

Zie bijv. rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/webklassen/

Overzicht online materiaal UvA: webinars en MOOCS (http://scholen.uva.nl/studiekeuze/leerlingen/online/online.html) Leiden: online proefstuderen (https://www.universiteitleiden.nl/onderwijs/bachelors/voorlichtingsactiviteiten/online-proefstuderen) Delft: online proefstuderen (https://www.tudelft.nl/onderwijs/voorlichting-en-ervaren/onlineproefstuderen/) Tilburg: digital proefstuderen (https://www.tilburguniversity.edu/nl/onderwijs/bacheloropleidingen/studiekeuze/digitaalproefstuderen) Wageningen: online proefstuderen (https://www.wur.nl/nl/Onderwijs-Opleidingen/Bachelor/online-proefstuderen.htm)

Of zoek op MOOCs (bijv. futurelearn.com)

Of zoek op MOOCs (bijv. class-central.com)

MOOCs specifiek over uni-voorbereiding

MOOCs specifiek over uni-voorbereiding

Resultaten interviews met 50 vwo-leraren over universiteits-voorbereiding

Wat doen vwo-leraren aan universiteitsvoorbereiding? 50 leraren (24 man; 26 vrouw) (17 beta; 6 gamma; 27 alfa)

Wat doen vwo-leraren aan universiteitsvoorbereiding? Gedragsmatige betrokkenheid

Wat doen vwo-leraren aan universiteitsvoorbereiding? Cognitieve betrokkenheid

Wat doen vwo-leraren aan universiteitsvoorbereiding? Intellectuele betrokkenheid

Hoe denken vwo-leraren over universiteitsvoorbereiding? 46% geeft aan niet expliciet of bewust met universiteitsvoorbereiding bezig te zijn 24% doet sommige dingen in de les bewust om lln beter voor te bereiden op de universiteit 26% vindt dat voorbereiden op eindexamens gelijk staat aan voorbereiden op wo 66% vindt universiteitsvoorbereiding een rol van de vwo-leraar

Welke barrières verhinderen (meer) aandacht aan universiteitsvoorbereiding?

Koffiepauze

Hoofdlijnen Gedragsmatige betrokkenheid  inzet, doorzettingsvermogen Cognitieve betrokkenheid  zelfregulatie Intellectuele betrokkenheid  wetenschappelijke interesse  goede studiekeuze belangrijk Weten dat/wat wetenschap is in alle vakgebieden Verwachtingsmanagement (vooral voor lln zonder ho-opgeleide ouders) en alvast wennen aan universitair onderwijs

Contact en proefschrift De digitale versie van het proefschrift is te vinden op https://www.rug.nl/research/portal/files/54506959/Complete_thesis.pdf Wil je het boek ontvangen, stuur dan een mail naar e.c.m.van.rooij@rug.nl met je adresgegevens.