1.10 Globalisering van de landbouw en de EU 5 Havo H1 WERELD Globalisering Paragraaf 1.10 t/m 1.12 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU

Melkprijzen wereldwijd WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU Door globalisering: Concurrentie tussen boeren wereldwijd.

Productiekosten Hoge productiekosten door? Hoge grondprijzen WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU Hoge productiekosten door? Hoge grondprijzen Hoge lonen Hoge eisen aan hygiëne, kwaliteit en milieubescherming Vooral concurrentie van grootschalige moderne bedrijven in ontwikkelingslanden

Instrumenten van EU landbouwbeleid WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU De EU wil boeren beschermen tegen scherpe concurrentie op de wereldmarkt. Welke protectiemaatregelen past zij toe? De WTO streeft echter naar vrijhandel. Met welk doel? Het leidt – in theorie – tot economische groei.

Tegenstanders van vrijhandel WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU Bezwaren tegen vrijhandel van EU-boeren. Waarom? Ze moeten concurreren met grootschalige boeren in landen waar lonen en grondprijzen laag zijn. Bezwaren van kleine boeren in ontwikkelings-landen. Waarom? Zij moeten concurreren met grootschalige, moderne en efficiënte bedrijven. Protest van EU-boeren tegen een vrijhandelsverdrag

Het ‘oude’ GLB WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU Sinds 1957 voeren de lidstaten van de EU een Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Om productie te stimuleren na WOII werden productiesubsidies gegeven. De zelfvoorzieningsgraad van de EU steeg en bedrijven konden flink investeren. Doelstelling GLB vooral:

Het ‘nieuwe’ GLB WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU

Focus van het ‘nieuwe’ GLB WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU Na 2013 kreeg het GLB een nieuwe focus. Landbouw moest duurzaam, vernieuwend en maatschappelijk verantwoord zijn. Wat was het gevolg voor de productiekosten? De productiekosten stijgen. Welke maatregel steunt de boeren? Inkomenssubsidies: een bedrag per hectare voor boeren die duurzaam en verantwoord werken.

Gevolg van het GLB WERELD > Globalisering > 1.10 Globalisering van de landbouw en de EU Grote bedrijven investeerden veel en kleine bedrijven gingen failliet. Wat was daarvan het gevolg voor de gemiddeld bedrijfsgrootte? De gemiddelde bedrijfsgrootte nam toe, er trad schaalvergroting op.

1.11 De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen 5 Havo H1 WERELD Globalisering Paragraaf 1.10 t/m 1.12 1.11 De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen

Landbouw in Nederland en Polen WERELD > Globalisering > 1.11 De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen De landbouw in Nederland en Polen verschilt qua structuur en productiviteit. Bij structuur kijk je naar: percentage kleine, grote en megabedrijven en naar grondgebonden landbouw. Bij productiviteit kijk je naar: opbrengst per hectare, per dier of per persoon. Welk verschil in structuur kun je opmaken uit de grafiek? De bedrijven in Neder- land zijn grootschaliger.

Aardbeienteelt Bij productiviteit kijk je naar: WERELD > Globalisering > 1.11 De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen A Bij productiviteit kijk je naar: Opbrengst per hectare, per dier of per persoon De kleinste bedrijven in Nederland zijn intensief, terwijl ze in Polen extensief zijn. Hier zie je grondgebonden landbouw. Op welke foto staat een intensief landbouwbedrijf? Verklaar! Foto A, vanwege de mechanisatie en de kaarsrechte rijen is de opbrengst per ha en per arbeider zeer hoog. B

Kwaliteit of kwantiteit WERELD > Globalisering > 1.11 De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen In de EU consumeren we veel bewerkt voedsel uit de supermarkt. Dit jaagt globalisering en schaalvergroting aan. Daarbij spelen de volgende actoren een rol: Grootwinkelbedrijven, die onderdeel zijn van de multinationale agri-business Boeren, die moeten steeds goedkoper produceren Consument, die wil steeds goedkoper voedsel eten Overheid, die kan via wetten eisen stellen aan landbouw Organisaties als Wakker Dier, Foodwatch en Greenpeace om de landbouw duurzaam te maken

1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen 5 Havo H1 WERELD Globalisering Paragraaf 1.10 t/m 1.12 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen

Ontwikkelingen in het boerenbedrijf WERELD > Globalisering > 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen Globalisering zet de wereldmarktprijs van landbouwproducten onder druk. Op vier manier kan de boer hierop reageren: Bedrijfsbeëindiging Intensivering Specialisatie Diversificatie Welke van de vier manier wordt op de foto toegepast? Diversificatie

Regulier landbouw WERELD > Globalisering > 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen Dankzij intensieve landbouw, is onze voedselvoorziening veiliggesteld. Welke nadelen brengt intensieve landbouw met zich mee? Veeziekten verspreiden zich snel Weinig geld voor dierenwelzijn door lage prijzen Het milieu loopt gevaar Gebruik van irrigatiewater kan aangrenzende gebieden verdrogen

Landschappelijke kwaliteit (1) WERELD > Globalisering > 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen Ook neemt door intensieve landbouw de landschappelijke kwaliteit af. Welk economische nadeel heeft dat? Het platteland wordt op die manier minder aantrekkelijk voor toerisme. Voorbeelden om natuurlijke flora en fauna te behouden: Later maaien, om nesten heen maaien, slootkanten niet maaien, niet bemesten, akkerranden inzaaien met bloemen.

Landschappelijke kwaliteit (2) WERELD > Globalisering > 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen Waar in Polen verwacht je een achteruitgang van de landschappelijke kwaliteit en waarom? De gebieden met een dalende bevolkings-dichtheid verruigen en verliezen biodiversiteit.

Duurzame landbouw WERELD > Globalisering > 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen Het nieuwe GLB is er op gericht om de landbouw te verduurzamen. Bijvoorbeeld door biologische landbouw. Kenmerken? Geen chemische bestrijding Geen kunstmest Diervriendelijk Minder opbrengst, meer kosten Weinig areaal (ha)

Biologische landbouw WERELD > Globalisering > 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen Verschil Polen en Nederland? Beschrijf en verklaar!