Algemene Muziekleer Hoofdstuk 8 Uitvoeringspraktijk

Articulatie Onder articulatie verstaan we de manier waarop de tonen elkaar opvolgen, gebonden of gescheiden; de speelmanier. Legato = gebonden Staccato = kort zingen of spelen Portato = breed, maar niet gebonden https://www.youtube.com/watch?v=gJKXMbxNIcQ

Frasering De articulatie bij muzikale zinnen of zinsdelen. De muzikale zinsbouw goed laten uitkomen d.m.v. articulatie. Door de frasering leeft en 'ademt' de muziek Een legatoboog en een fraseringsboog kan men tegelijkertijd gebruiken. Let op: Hier is géén sprake van overbindingsbogen!

Fermate Muziekteken tot onbepaalde verlenging van de duur van een noot of rust. De uitvoerder mag bepalen hoe lang de noot, het akkoord of de rust aangehouden wordt. Dit is meestal langer dan de feitelijk voorgeschreven notenwaarde

Generale Pauze (meestal aangeduid met G.P. van het Duitse Grosse Pause) is een aanduiding binnen de muziek. Het houdt in dat alle musici een rust hebben voorgeschreven De generale pauzes hebben een veel dieper effect dan de gewone rust. Het verhoogt de spanning dan wel verwachting veel meer. 1e deel van Symfonie nr. 5 van Anton Bruckner https://youtu.be/xC_MSbfE3M0?t=33s

Dirty Intonation Blue note Rappen Het opzettelijk iets te hoog of te laag spelen of het vervormen van de toon. Een in de jazz en pop gebruikelijke expressiemogelijkheid Blue note Te laag geïntoneerde toon, meestal de terts Rappen Het spreken van teksten op een ritmische ondergrond https://www.youtube.com/watch?v=-PfdXt5uKd4 https://www.youtube.com/watch?v=h_iAwwTSk9I

Scratchen het ritmisch heen en weer bewegen van een vinylplaat door de dj, waardoor een geluid ontstaat dat klinkt alsof de plaat gekrast (in het Engels scratched) wordt. Slappen Bij het slappen wordt met de duim op de snaren van de basgitaar geslagen Dit geeft een sterk ritmisch, funky effect. https://www.youtube.com/watch?v=8l9FU6nvqps https://www.youtube.com/watch?v=DfXiycoPha4

Pizzicato De term wordt doorgaans gebruikt bij strijkinstrumenten om aan te geven dat de snaren met de vingers moeten worden bespeeld in plaats van met de strijkstok. Arco een Italiaanse muziekterm die aangeeft dat een strijker op normale wijze met de beharing van de strijkstok dient te spelen. De term wordt in de bladmuziek genoteerd om de alternatieve speelwijze pizzicato op te heffen https://www.youtube.com/watch?v=yu0AuFgvme4

Arpeggio Een arpeggio of gebroken akkoord is een akkoord waarvan de tonen niet tegelijk maar na elkaar worden gespeeld

Vibrato (afgeleid van het Italiaanse vibrare: trillen) is een muzikaal effect dat wordt veroorzaakt door het periodiek variëren van de hoogte van een toon Saxofoon: https://www.youtube.com/watch?v=ZxjkdMU4kQo

Scat Vocal Zingen op betekenisloze lettergrepen Ella Fitzgerald : One note Samba (scat singing) 1969 https://www.youtube.com/watch?v=PbL9vr4Q2LU

Versiering Het toevoegen van niet genoteerde tonen en ritmes (triller, voorslag, dubbelslag)

Partituur De gehele notatie van de verschillende partijen van een muziekstuk

Octaveren 8 boven of onder de sleutel Octaveren. Het één of twee octaven hoger of lager spelen van muziek dan er genoteerd staat. 8va (ottava) en 8va (ottava bassa) (Het einde van een ottava passage wordt aangegeven met loco)

Arrangement Cover De verschillen:  Andere toonhoogte Herschrijven van een bestaande compositie voor een andere bezetting Cover Bestaande song uitgevoerd in een andere sound De verschillen:  Andere toonhoogte  Andere stem (man/vrouw)  Andere drum ritme (heviger bij Trijntje)  Bij Trijntje, minder duidelijk aanwezige piano/synthesizer  Bij Wonder is er nog een orkest(je) en een koor aanwezig, bij Trijntje alleen wat blazers en een klein koortje.  Bij het origineel (rond 1m29) is er een solo, bij Trijntje mm-mm-mm-t ze alleen een beetje.  Het tempo blijft ongeveer gelijk.  Ook moet nog rekening gehouden met dat de cover een live-uitvoering is, en dus in een keer goed moet gaan, en dat Stevie het nummer waarschijnlijk wel dertig keer heeft kunnen inspelen. For once in my life Stevie Wonder https://www.youtube.com/watch?v=3oZClso_yUQ Trijntje Oosterhuis https://www.youtube.com/watch?v=VpkSXdHQx2o

Herhaling Notatie Da capo al fine: van het begin tot fine Dal segno al fine: vanaf het segno-teken tot aan fine De herhalingstekens.

Turntablism Turntablism is een techniek waarbij de dj, de turntablist, zijn draaitafels (turntables) als muziekinstrument gebruikt door met platen, traditioneel veelal hiphopmuziek, te scratchen en andere technieken toe te passen. Hij probeert daarmee ofwel bestaande muziek ritmisch te ondersteunen ofwel volledig nieuwe muziek te 'componeren'.

Transponerende instrumenten Een saxofoon en een trompet zijn transponerende instrumenten. Ze heten zo omdat als een trompettist een "C" speelt, er een Bes klinkt! Onlogisch, maar waar... Een trompet heet daarom een Bes-instrument. Een tenorsax en een sopraansax zijn ook Bes instrumenten. Een baritonsax en een altsax zijn Es-instrumenten. Als je een arrangement maakt en je wilt de trompet een klinkende C laten spelen, moet je een D schrijven voor de trompettist. Om die zelfde C door een altsax te laten spelen, moet je een A schrijven voor de altsaxofonist.

Hoofdstuk 8: Uitvoeringspraktijk Luistervaardigheid en voorstellingsvermogen Herkennen en benoemen van: - speeltechnieken en effecten articulatiewijzen uitvoeringswijzen Herkennen en toepassen van versieringen Een partituur volgen verschillende uitvoeringen vergelijken en beoordelen. Partij van transponerende instrumenten in bes en es klinkend noteren

begrippen die bij dit item van de stofomschrijving horen Articulatie: staccato, portato, legato. Accent Frasering Speeltechnieken en effecten: aanslaan/raspen/schudden (slaginstrument) Brushes (snaredrum) Demper (koperblazer) Distortion Glissando Pizzicato/ Arco. Roffel Scratchen Slappen (basgitaar) Uitvoeringswijzen: 8 boven (8va) of onder (8va basso) de sleutel . A capella. Akoestisch Arpeggio. Arrangement Blue note. Call-and-response/ vraag en antwoord Cover Da capo al fine, dal segno. Coda Deejaymix Dirty intonation Double time Elektronisch Scat vocal. Fermate. Generale pauze. De herhalingstekens. Leadzanger Melismatisch/melisme Grafische partituur Slaggitaar en sologitaar (leadgitaar) Stemgebruik: human beatbox, rap en scat vocal Syllabisch Transporende instrumenten (bes/ es) Turntablism Tutti - Solo Unplugged Versiering. Vibrato.