Inspiratiebijeenkomst Digitale dorpen Versterking vitaliteit landelijk gebied door slimme digitale verbindingen 10 januari Zwolle 14 januari Enschede Eddy van Hijum Gedeputeerde Economie Provincie Overijssel

Wij zien kansen! Overijssel zet stevig in op een vitaal en toekomstbestendig platteland. We hebben niet alleen programma’s op agro & food, natuurontwikkeling, economie en sociale kwaliteit. Maar ook digitale bereikbaarheid vinden we belangrijk. De digitalisering van onze wereld zet steeds verder door in ons dagelijks leven. ‘Digitaal wordt het nieuwe normaal’. In 2019 heeft 99% van alle adressen in het buitengebied toegang tot snel internet. Hiermee is Overijssel koploper in Europa. Grootste succesfactor hierbij: de sterke bewonersinitiatieven. Mede door middel van investeringen in Innovatie en Maatschappelijke ICT Diensten zijn mooie digitale toepassingen en samenwerkingen ontwikkeld. Vanuit programma Sociale kwaliteit veel initiatieven die zelf-organiserend vermogen versterken. Al deze ontwikkelingen samen bieden kansen om de vitaliteit in dorpen en het buitengebied te verbeteren. Digitalisering om kracht dorpen te benutten. Een nadeel van het landelijk gebied, alles ver van elkaar, kan met digitalisering worden omgezet in kans: mooi landelijk wonen, maar digitaal verbonden, waardoor veel diensten toch bereikbaar zijn. Werken vanuit het dorp, zonder eerst in de file te staan.

Verschillende opgaven zorg welzijn wonen werken onderwijs duurzaamheid mobiliteit diensten voorzieningen mkb Overijssel heeft vele dorpen en kleine kernen. De bevolkingsontwikkeling en de vitaliteit verschilt per dorp, groei en krimp. Voor de kernen die groeien is vitaliteit van belang om te blijven groeien. Voor de kernen waar het voorzieningenniveau verschraalt is vitaliteit van belang om de verschraling te keren. Ook in Overijssel zien we een sociale kloof ontstaan tussen de mensen die mee kunnen komen en diegenen die dat niet lukt. Deze laatste groep ontbreekt het vaak ook aan digitale vaardigheden. Elk dorp heeft eigen kansen en uitdagingen, waar andere thema’s een rol spelen. Voor ‘digitale dorpen’ zou het mooi zijn als een grote diversiteit aan opgaven/onderwerpen wordt verkend en breed toepasbare oplossingen naar voren komen.

Actieve gemeenschappen In Overijssel zetten gemeenschappen zich heel actief in voor hun dorp. Vanuit programma sociale kwaliteit stimuleert de provincie noaberschap en vitale dorpen. Inzet in dorpen is er voor concrete voorzieningen (bijv Kulturhusen), maar ook voor samenwerking tussen dorpen (bijv jeugdvoetbal). Steeds vaker gaat het over de bereikbaarheid van diensten voor het dorp en niet meer alles organiseren in het eigen dorp. Slimme oplossingen voor vervoer en benutten van de digitale snelweg zijn dan aan de orde. We zien in dorpen een steeds ondernemendere houding. Dorpsgenoten verwoorden samen ondernemende toekomstvisies. En leren daarin ook van elkaar.

Verbinden online en offline wereld Digitalisering als onderdeel van slimme oplossingen. Samenhang met andere, offline, middelen. Niet in elk dorp aan zelfde opgave werken met eigen oplossing, maar ieder aan andere opgaven en zorgen dat de oplossingen breed toepasbaar zijn. De resultaten delen met dorpen met zelfde opgave.

Lessen uit eerdere “digitale” trajecten passen we nu toe Vraag-gestuurd vanuit lokale visie en opgaven. Geen nieuwe platforms, maar gebruik bestaande. Samenwerking met kennisinstituten en bedrijven. Aandacht voor continuïteit. In verbinding met andere regionale opgaven. Experimenteren, ervaren, leren en kennis delen. Niet investeren in iets omdat het kan (aanbod), maar omdat het de meest efficiënte manier is om een probleem op te lossen/ kans te pakken. Dus ook zo veel mogelijk gebruik maken van wat er al is.

Mogelijke stappen leren, experimenteren en kennis delen Opgaven scherp krijgen Aanmelding met uitdaging en motivatie Met hulp van Design Lab ideeën uitwerken Advies voor vervolg, mogelijke verbindingen Uitvoering plannen Faciliteren van een ontdekkingstocht: leren, experimenteren en kennis delen De stappen in het traject zijn niet in beton gegoten. Het project vanuit de provincie loopt heel 2019. Hoe het jaar er precies uit gaat zien, hangt ook af van wat we van inwoners horen: welke ideeën, plannen en wensen. Wat wel vaststaat Samenwerken, leren en ervaringen delen is onderdeel van het project. Het start met mensen/dorpen die willen ontdekken hoe ze hun dorp toekomstbestendig en ondernemender kunnen maken met behulp van digitale toepassingen.

Voorbeelden Overijssel Duitsland In Overijssel zijn al diverse initiatieven en diensten ontwikkeld die een oplossing bieden voor maatschappelijke opgaven, een kleine greep: Welzijn: dagendoen.nl eenzaamheid onder ouderen tegengaan, gestart in Olst/Wijhe. Zorg: ozoverbindzorg.nl een platform om professionele zorg en mantelzorg te verbinden en overleg te vereenvoudigen, waarbij de patiënt zelf het overzicht en regie houdt. Opgezet vanuit Luttenberg. Retail: dorpsplein-zwartsluis.nl Stichting digitale dorpspleinen is een platform opgezet in Zwartsluis. Het biedt lokale retailers een gezamenlijk lokale webshop, waarbij ook de lokale bezorging en marketing gezamenlijk geregeld wordt. Met als doel om winkelaanbod in het dorp te behouden. Het project Digitale dorpen is gebaseerd op Beieren. Inmiddels zijn daar 5 pilotregio’s die zich elk met andere maatschappelijke opgaven bezighouden en waar diverse (kennis)instellingen bij betrokken zijn. Overal andere lokale projecten (zoals Gezondheidsdorp, alledaagse problemen landelijk gebied, regionale samenwerking bergdorpen, toerisme, mobiliteit, dorpswinkels) Voorbeeld thuiszorg Scandinavië: Voordeursloten die met een veilige app geopend kunnen worden (geen grote sleutelbossen mee) Camera’s in huis van mensen die ‘s nachts gezien moeten worden (geen verstoring nachtrust en geen reistijd). Samenhang platteland en dichtbijgelegen steden benutten.

Digitale dorpen: Gaan om mensen die initiatief nemen en mensen die zorgen dat niemand achterblijft Spelen in op lokale visie en kansen van digitalisering Gebruiken technologie als het toegevoegde waarde heeft Kijken verder dan het eigen dorp en gaan nieuwe verbindingen aan Er is geen standaard modus voor ’digitaal dorp’. In ieder geval is het niet het dorp dat zoveel mogelijk digitaal geregeld heeft, maar het dorp dat digitalisering dáár inzet waar het de huidige en toekomstige vitaliteit van het dorp kan verbeteren. Hierbij zoveel mogelijk gebruik makend van wat anderen (dorpen, bedrijven, kennisinstellingen) al ontwikkeld hebben. Leren van lessen die anderen getrokken hebben en eigen oplossingen delen.

Op ontdekkingstocht! Wij willen graag mee ontdekken en een omgeving creëren die daartoe uitnodigt, door kennis(sen) te delen en eventueel te ondersteunen bij de uitvoering. Inzet en ambitie vanuit dorpen nodig: ondernemers, jongeren, verenigingen, … Samenwerking tussen dorpen en met initiatieven op afstand. We horen vanavond heel graag welke opgaven volgens jullie cruciaal zijn voor behoud en versterking van de vitaliteit van jullie dorp en gemeenschap. welke kansen jullie zien, die met behulp van digitalisering kunnen worden benut. wat jullie nodig hebben om op weg te komen.

linken https://www.ozoverbindzorg.nl/ https://www.stichtingdigitaledorpspleinen.nl/ https://dagendoen.nl/ https://www.bibliotheekdalfsen.nl/ontdek-de-bieb/detail/539-cursus-klik-tik https://digitales-dorf.bayern/