Beheerst de angst jou of beheers jij de angst?
Luister Luister naar het Zuidafrikaanse lied ‘Ek sal nie bang wees nie’. Let op de inleidende teksten waarin mensen wél hun angst verwoorden: voor slangen, voor wat in het verleden gebeurd is, om bij mensen te zijn en voor hen te spreken, voor als ouders iets overkomt en dan alleen met broertjes over te blijven, voor geweld en moord, voor alles wat weggenomen wordt en het uit elkaar vallen van de familie. Ek sal nie bang wees nie
Bezorgd zijn Zorgen voor : toekomstgericht handelen, maatregelen nemen, voorzichtigheid in acht nemen. Bezorgd zijn: innerlijk verkrampen uit angst dat er van alles en nog wat kan misgaan Overbezorgd zijn: bezorgdheid die niet reëel is. Engels gezegde: bezorgdheid lost de problemen van morgen niet op, maar neemt onze kracht voor vandaag weg.
Een probleem? Heb je een probleem? Ja, ik heb een probleem! Kun je er iets aan doen? Ja! Waarom maak je je dan druk? Of: Nee, ik kan er niets aan doen! Waarom maak je je er dan druk om?
Angst Angst is 'eng‘, benauwend. Er is angst voor iets buiten je (bijv. onveiligheid) maar ook voor iets in jezelf (gedachten, gevoelens, of zelfs voor je angst). Paniek: plotselinge, heftige angst Vrees richt zich op concrete zaken. Als die vrees nergens op slaat heet het een fobie (bijv. een fobie voor spinnen, liften, ziektes).
Positief of negatief Positieve angst is er bij echt gevaar en maakt voorzichtig (bijv. angst voor brand). Negatieve angst verhindert dat mensen ontspannen functioneren (bijv. faalangst, pleinvrees). Negatieve angst kan ziekelijk (pathologisch) zijn. Dan praten we over angststoornissen. Je kunt ook elkaar angstig maken.
Spiraal Angst plakt en groeit, spookt voortdurend in je hoofd (lang van te voren!), wordt ‘vanzelf’ werkelijkheid en groeit weer verder (bijv. de angst dat je niet kunt slapen). Angst wordt een angst-spiraal. Dat levert schaamte op. Dat maakt mensen nog krampachtiger en angstiger.
spiraal
Invloed Angst beinvloedt het gevoel (onrust, nare dromen, verlamd worden, in een put zakken), het lichaam (hyperventilatie, hartkloppingen, maag-darmklachten, transpireren), het gedrag (perfectionisme, vermijden), de gedachten (slechte concentratie, piekeren, negatief zelfbeeld).
OCD Angst kan uitlopen in obsessieve compulsieve stoornissen. Obsessies zijn onjuiste dwanggedachten (‘Ik heb iemand vermoord’, ‘Ik heb de zonde tegen de Heilige Geest gedaan’). Compulsies zijn dwanghandelingen (zoals controledwang, tien keer per dag in bad gaan).
Angst bij kinderen / jongeren scheidingsangst (alleen zijn, heimwee, veiligheid kwijt zijn), angst om afgewezen te worden (sociale faalangst, verlegenheid, angst om zelfstandig te worden), cognitieve faalangst (moeten presteren, fouten maken en nog angstiger worden, ervoor vluchten),
Angst bij kinderen/ jongeren vage angsten die tot dwanggedrag leiden of tot panieksituaties (vooral in tijden van spanning, in nieuwe omstandigheden), reële angsten (bijv. voor echtscheiding van de ouders, voor gepest worden).
Pastoraal probleem voor jongeren ? 1 Je hoeft niet bang te zijn, al gaat de storm tekeer. Leg maar gewoon je hand in die van onze Heer. 2 Je hoeft niet bang te zijn, als oorlog komt of pijn. De Heer zal als een muur rondom je leven zijn. 3 Je hoeft niet bang te zijn, al gaan de lichten uit. God is er en Hij blijft, als jij je ogen sluit.
Kloof Dit lied hebben veel kinderen geleerd. Als ze ouder worden ervaren ze echter een kloof met de werkelijkheid. Ze worden wél bang. Hoe zit het dan met God? is hun nood.
Oorzaken van angst dreigende gevaren . Dat is normaal, mits de angst niet te groot is de stofjes in onze hersenen veroorzaken angst. Of angst is aangeleerd (bijv. door school of door angstige opvoeders).
Oorzaken Angst kan het gevolg zijn van schade in de jeugd (bijv. door liefdetekort of een verkeersongeval). Angst hoort bij een groter psychisch probleem (denk aan stress, burn-out en depressiviteit). Angst heeft soms te maken met karaktertrekken.
Hoe lang duurt angst? De omstandigheden, de ernst van de angst en het karakter van een mens bepalen of de problemen blijvend hinderlijk zijn. De meeste angst gaat over (meestal vanzelf, soms met medicijnen). Een gegeneraliseerde angststoornis duurt heel lang.
Gedicht van Toon Hermans Eerst dacht ik: niet aan denken. Dat heb ik toen gedaan. Maar twee seconden later dacht ik er toch weer aan. Nee, zo simpel is dat niet, want weet je wat je doet: je denkt er ook aan, als je denkt dat je er niet aan denken moet.
Hoe reageren mensen op angst? Ze vluchten voor of vermijden datgene waarvoor ze bang zijn Ze verstijven van angst en raken in paniek (ze durven niet vooruit en niet achteruit). Of ze vechten tegen de angst door bevend voorwaarts te gaan en / of er over te praten en / of hulp te zoeken.
Wat eraan te doen? praten over de angst. therapie (RET, gedragstherapie) medicijnen (anti-depressiva). Bestraffen (bij kinderen), uitlachen, kleineren en bepreken maken angst groter. Een veilige ruimte scheppen waarbinnen iemand zichzelf mag zijn en zelfvertrouwen bevorderen, zijn goed.
Dit helpt niet
Angst toelaten De angst is overwonnen op het moment dat je de fout durft te maken of het probleem waarvoor je vreest durft toe te laten. Angst heeft te maken met het verlangen om controle te hebben over datgene waarvoor je vreest. Angst overwinnen is dus: je controledrang loslaten.
Geloof Geloof is voor angstige mensen dikwijls een bron van angst. Ze pikken de negatieve dingen eruit. Bidden helpt hen meestal niet. Angst is immers in eerste instantie een psychisch en geen geestelijk probleem. Voor anderen is het geloof bron van troost. Hoe vaak staat er niet in de bijbel 'Vrees niet!' Dat Jezus ook bang geweest is, kan hen bemoedigen (Matth. 26:37, Hebr. 4:15).
Geloof God / Jezus Christus wil de storm bedaren (Ps. 107:23-32, Luc. 8:22-25). Wees niet bezorgd (Matth. 6:25-34). Eén angst wordt weggenomen, de angst voor het oordeel (1 Joh. 4:18). Andere angsten kunnen blijven, ook bij oprecht gelovige mensen. Je mag bidden dat God angst wegneemt. Vergeet niet te bidden dat God ons anders leert denken en / of de therapie / medicijnen zegent.