Actieplan 4.0 Werk maken van werk in zorg en welzijn ADVIESVRAGEN AAN VLOR 28/11/2018 Goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 19 oktober 2018 Lon Holtzer, Vlaams zorgambassadeur

Overzicht Inleiding Instroom Retentie van arbeidskrachten Onderwijs Jongeren die via het regulier onderwijs een opleiding volgen Arbeidsmarktpotentieel Zij-instromers via carrièreswitch Wegwerken van drempels Actieve arbeidsmigratie Regionale werkgroepen Retentie van arbeidskrachten Zorg- en arbeidsorganisatie Loopbaanspreiding en loopbaanbegeleiding Onvrijwillig deeltijdse arbeid Subsidiariteitsbeginsel Onderwijs CVO opleiding voor persoonlijk assistentie Generieker maken van opleidingen met het oog op grotere inzetbaarheid Beroepenstructuur verzorgenden/zorgkundigen Verpleegkunde Bacheloropleiding 4e jaar HBO5: stand van zaken Besluit: adviesvragen aan de VLOR (11)

Verdeling sectoren volgens tewerkstellingsprognose (2016-2022) en aandeel 55-plussers (2016) (Vlaams Gewest) Elk jaar 46.000 nieuwe werknemers nodig tot 2026 Bron: RSZ & DIBISS, HERMREG (Bewerking Steunpunt Werk) Bron: VERSO

Centrale doelstelling als ambassadeur Kwaliteit van zorg voor patiënten in de toekomst Studenten zijn toekomstig potentieel Hen opleiden tot deskundige zorgverleners is opdracht voor Student/leerling zelf (Hoge)school / universiteit Én werkveld ! Kwaliteit van zorg voor patiënt Student Werkveld (Hoge)school Kwaliteit Kwantiteit

Actieplan 4.0: maatregelen op veel domeinen Rekening houden met specifieke kenmerken van zorg- en welzijn Strikte regelgeving qua beroepsprofielen (QUID: beroepskwalificaties) Diplomagedreven sector (QUID: beleid rond competenties) Duur van opleidingen (van 1 jaar tot 4 jaar ifv. knelpuntberoepen) Veel stage in de opleidingen Normeringen in zorg en welzijn zijn toe aan actualisering Grote inzet van vrijwilligers (niet onbeperkt uitbreidbaar) Veel volcontinu diensten met een te volgen arbeidswetgeving Toenemende groei (o.a. van private initiatieven) Onevenredig gespreid loonbeleid Complexiteit in de sector en de maatschappij neemt toe

Instroom stimuleren Uit regulier onderwijs 20 % van de jongeren van 14 jaar motiveren voor een positieve keuze in het studiedomein Maatschappij en Welzijn. Is nu 14% Campagne in 2019 daarop ‘proberen’ te richten (get-in rooms?) TIPS? Via arbeidsmarktpotentieel (gezamenlijke inspanning) Social Profit is 14,4 % van de werkgelegenheid 14,4 % van arbeidsmarktreserve = 52.732 potentiële arbeidskrachten 14,4 % van de werkzoekenden = 30.625 potentiële arbeidskrachten

Instroom stimuleren Zij-instroom via carrièreswitch: 2e carrière in de zorg Doelpubliek: iedereen (met uitzondering van werkzoekenden, want die worden begeleid door de VDAB) Hoog en laaggeschoold Binnen én buiten de sector Beroepsactief of niet Idee: 1e jaar volledige ondersteuning – dan zorgkundige Aan de slag als zorgkundige maar indien stage  werktijd invullen als stage Of indien ambitie verpleegkunde is: halftime werken, betaald als zorgkundige, waarbij de werktijd (gedeeltelijk) kan tellen als stage. Gecoördineerd pilootproject opzetten voor 100 kandidaten Vertrekkend vanuit bestaande financiële middelen maar anders ingezet

Instroom stimuleren Middelen Relatie met arbeidsdeal Te bespreken met de partners Maar o.a. uit fondsen risicogroepen, sociale maribel, en het intersectoraal fonds voor de gezondheidszorgdiensten Tijdskrediet voor het volgen van een opleiding tot een knelpuntberoep (via arbeidsdeal uitgebreid tot 48 maanden) Nagaan of er nog andere middelen zijn…. Relatie met arbeidsdeal Zal nog veel onderhandeling vragen!

Instroom stimuleren Drempels wegwerken om in een zorgberoep te stappen Onderzoek naar zorgopvattingen van zorgvragers en aangepaste zorgmodellen ontwikkelen (QUID: toeleiding mensen met migratie-achtergrond) Vb. 1 ouder gezin en werken in volcontinu diensten? Vb. zorg voor mensen van andere origine: vraagt dit andere zorg? Actieve arbeidsmigratie Mogelijkheid onderzoeken (!) of arbeidsmigratie van zorgverleners mogelijk is uit landen waar overtallen zijn. Quid: reacties in de pers! (QUID: taalonderricht ?)

Instroom stimuleren Initialiseren van de regionale werkgroepen Grotere verschillen tussen de provincies Wie zijn de key-spelers? Krachtige kerngroep (met o.a. VDAB, VIVO, Zorgambassadeur) Lokale vertaling van beleid en stimuleren van samenwerking

Retentie van arbeidskrachten in zorg en welzijn Natuurlijk verloop (exclusief de 55-plussers) = 8,5 % ! Innovatieve arbeidsorganisatie en werkbaar werk Project IAO in ouderenzorg Loopbaanspreiding en loopbaanbegeleiding Netwerk van kansen creëren voor medewerkers, over de eigen organisatie heen Uit te werken met werkgevers- en werknemersorganisaties

Retentie van arbeidskrachten in zorg en welzijn Onvrijwillig deeltijdse arbeid Social profit: 60,3% werkt deeltijds (Vlaanderen: 34%) Deels bewust Deels onvrijwillig Veel vraag naar mogelijkheden om fulltime te werken Aanpak Inzetbaarheid vergroten in complementaire zorg/welzijnsorganisaties Poolen van arbeidskrachten (in overleg met federaal) Personeelskaders herevalueren in functie van aantal en samenstelling Werken op schaalgrootte van de organisaties Lerarenplatform: nagaan of idee ook werkbaar is binnen zorg en welzijn

Retentie van arbeidskrachten in zorg en welzijn Subsidiariteitsbeginsel Elk talent meenemen Verder doordrijven van functie- en taakdifferentiatie Ingewikkelde materie omwille van financieringscomponent Eerstelijnszones als casus om problematiek te bestuderen Quid: financiële consequenties van subsidiariteit. Technologie ter ondersteuning van de zorg Zowel voor de zorgvrager als voor de zorgverlener

Onderwijs CVO opleiding voor persoonlijke assistenten als good practice Generieker maken van opleidingen met het oog op grotere inzetbaarheid Implementeren van het advies van de SAR en de VLOR Beroepenstructuur verzorgenden / zorgkundigen Verder uit te klaren! Nagaan wat effect is op onderwijs

Toekomstscenario over organisaties heen

VLOR-advies en link naar Actieplan 4.0 VISIE = LIJM ! Generalistische basis en dan bouwen aan specialistische competenties Snelle heroriëntatie (Peter Principle): Quid: Ingangsexamen GK – biomedische wetenschappen - MLT Quid: verlies van studenten in HBO5 verpleegkunde (+/- 500/jaar) Quid: overaanbod aan vroedvrouwen / psychologen / Logopedisten Geen kansen ontnemen maar ook geen Peter Principle Rol CVO’s !

Verpleegkunde Verpleegkunde: bacheloropleiding 4e jaar HBO5 Verdere implementatie van de white paper Creëren van een overlegorgaan tussen werkveld en onderwijs en studenten HBO5 Standpunt Vlaamse Regering: Teamverpleegkundige (niveau 5) met duidelijke differentiatie t.o.v. Zorgkundige (niveau 4) en Algemeen Verpleegkundige (niveau 6) Dossier zit in een impasse gezien WUG vereist dat alle verpleegkundigen voldoen aan de Europese richtlijn.

Besluit: adviesvragen aan VLOR Beroepsprofielen en beroepskwalificaties: hoe futureproof maken? Diploma’s en competentie gericht werken? Tips voor benadering van 14-jarigen ifv. zorg en welzijn? 2e carrière: werktijd invullen als stage? Toeleiding mensen met migratie-achtergrond? Benadering jongeren/zij-instromers met migratie-achtergrond? Taalonderricht?

Besluit: adviesvragen aan VLOR Subsidiariteitbeginsel: zorg versus verpleegkunde? Zorg (ADL en IDAL) versus verpleegkunde (Klinisch redeneren) Mensen optillen tot aan max van hun kunnen maar zonder PP Opdracht CLB’s Beroepenstructuur verzorgenden – zorgkundigen? Zorg in nieuwe matrix secundair onderwijs Opdracht van de CVO’s in het zorg- en welzijnslandschap? Verpleegkunde evoluties: Quid: Bacheloropleiding: adviescomité Quid: snelle oplossing HBO5 verpleegkunde + inkanteling in hogescholen

Hartelijke dank voor uw aandacht – feedback is welkom  Eleonora (Lon) Holtzer Zorgambassadeur GSM: 0486 09 85 85 lon.holtzer@wvg.vlaanderen.be lon@ikgaervoor.be http://www.twitter.com/zorgambassadeur Facebook: facebook.com/zorgjob http://be.linkedin.com/in/lonholtzer www.ikgaervoor.be