College 7: Kennisrepresentatie (I) AI Kaleidoscoop College 7: Kennisrepresentatie (I) Algemeen Semantische Netwerken Conceptual dependency theory Conceptuele graphen Leeswijzer: Hoofdstuk 7.0-7.2 +blz. 35-44 AI KS9 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Kennisrepresentatie “Klassieke” AI = redeneren over de wereld door middel van een representatie van de wereld Representatie van ding ¹ ding zelf Verschillende representaties van hetzelfde ding: p, 3.1415927, 1100010, Representaties van representaties : Plaatje bij rep van rep? landschap foto computergeheugen mensengeheugen ? AI

Kennisrepresentatie: gewenste eigenschappen Abstractie Niet meer informatie dan nodig Preciesie Niet minder informatie dan nodig Efficientie Opslaan, terugzoeken, vergelijken, veranderen,... Plaatjevan landkaarten? AI

Kennisrepresentatie: gewenste eigenschappen (2) Kwalitatieve kennis ¹ numeriek, kwantitatief Nieuwe kennis moet af te leiden zijn uit bestaande ¹ databases Geschikt voor specifieke gevallen (feiten) algemene kennis (regels, variabelen) ¹ databases Voldoende rijke structuur ¹ databases AI

Intensioneel vs. extensioneel Extensioneel = uitputtende opsomming Vb: even-getal(X) « X = 0,2,4,6,.... Intensioneel = definiërende eigenschappen Vb: even-getal(X) « geheel-getal(X) & geheel-getal(X/2) Extensioneel» databases = alleen eindige (kleine!) domeinen Intensioneel: vaak moeilijk/onmogelijk Vb: “stoel”? plaatje van stoel AI

Kennisrepresentatie: 4 typen Logica zie cursus LTR etc Procedures Vb: productie-regels Netwerken Dit college Slots/values Volgend college AI

Semantisch netwerk knopen = begrippen, objecten, eigenschappen,etc kanten = relaties tussen knopen Oorsprong in de cognitie-leer: netwerkafstand » bedenktijd AI

Semantisch netwerk: Voorbeeld ademen huid bewegen kan heeft Kan een kanarie zingen? dier is Kan een kanarie vliegen Wat is het verschil tussen een struisvogel en een 747 vliegen vleugels veren kan heeft vliegtuig kan heeft niet Afleiden door activatie-verspreiding vogel is is plaatje van struisvogel, 747? kanarie struisvogel 747 kan is is kan niet is zingen geel vliegen groot AI

Bepalen van ambigue betekenis Plant Tom went home to water his plant Afleiden door activatie-verspreiding plant machine used industry people living Øanimal food air water earth AI

Problemen met semantische netwerken Geen preciese notie van inferentie Geen preciese definitie van betekenis Niet-omschreven verzameling labels voor kanten en knopen AI

Conceptual Dependency Theory Poging om vaste (kleine) verzameling labels te vinden ACTIONS + modifiers OBJECTS + modifiers Definieer complexe acties uit eenvoudige AI

Conceptual Dependency Theory Primitive actions: ATRANS: transfer a relationship (give) PTRANS: transfer location of an object (go) PROPEL: apply for to an object (push) MOVE: move of body-part by owner (kick) ... (12 in totaal) Action modifiers p: past f: future /: not ?: question ... (11 in totaal) AI

Conceptual Dependency Theory, Vb Actor Action John PTRANS John goes John PTRANS p John went John PTRANS p last week John went last week John PROPEL car John pushes the car AI

Conceptual Dependency Theory, Vb Actor Receiver Giver Mary ATRANS p John book o Mary gave John the book John ATRANS p Mary book o John took the book from Mary AI

Conceptual Dependency Theory, Vb Mary ATRANS p John book o DO / John prevented Mary from giving him the book AI

Conceptual Dependency, Voor- & Nadeel Voordeel: Canonieke vorm: Verschillende syntax (vorm) met zelfde semantiek (betekenis) ® zelfde representatie Mary took the book from John The book was taken from John by Mary Nadeel: heel primitieve representatie niet automatiseerbaar te ambiteus? AI

Conceptuele grafen 2 typen knopen: concept relatie vogel vliegt hond kanten alleen tussen en Eigenschap van een concept (= 1 plaatsige relatie) » vliegt(vogel) vogel vliegt Relatie tussen twee concepten (= 2 plaatsige relatie) hond kleur bruin » kleur(hond,bruin) 3 plaatsige relatie kind ouders vader moeder AI » ouders(kind,vader,moeder)

Algemeenheid van concepten person = alle personen person:frank = één specifiek persoon “frank” person:#1478 = één anoniem bepaald persoon person:* = één onbepaald persoon AI

Gebruik van Conceptuele Graphen (Vb) Oplossen van ambiguïteit “He hit the boy with his stick” person hit agent object boy ? instrument stick ? belongs to AI

Type hierarchie (Vb) univ.bevolking docenten studenten professors informatica AI >1e-jaars 1e-jaars ^ Relaties in graaf moeten type-hierarchie respecteren (evt. type vervangen door subtype = specialiseren) docent les student Als prof les student dan prof les 1e-jaars en informatica les AI maar AI

Geneste Conceptuele grafen “Tom thinks that Jane likes pizza” person:Tom experiencer believe object person:Jane object pizza agent like person:Jane object pizza agent like AI