Hulpmiddelen en het gebruikersperspectief Inhoud: eigen ontdekkingstocht ontwikkelingen in de zorg ontwikkelingen hulpmiddelen de Q van CLiQ doelstelling CLiQ resultaten CLiQ

Eigen ontdekkingstocht basisarts: stethoscoop AGNIO/tropenarts:scalpel, toeter, gips, infuus revalidatie: pro- en orthesen, communicatieboek, armsling, woningaanpassing onderzoek: ICT palliatieve zorg: pijnpompen CVZ: Regeling hulpmiddelen ervaringen in eigen kring

Ontwikkelingen zorg van simpel, veilig, beperkt effectief en aanbodgestuurd naar complex, effectief, risicovol en vraaggestuurd

Consequenties Beïnvloedbaarheid: Bestuurbaarheid: belangrijke rol voor de gebruiker: preventie en zelfmanagement Bestuurbaarheid: deregulering, vraagsturing: partnership gebruikers, zorgverzekeraars en zorgaanbieders, maatschappelijk ondernemen. Betaalbaarheid, toegankelijkheid, kwaliteit: gemeenschappelijk gedragen kwaliteitscriteria op basis van heldere doelstelingen: overheid stelt kader, invulling door het veld

Ontwikkelingen hulpmiddelen van beperkte mogelijkheden, beperkte vraag en individuele bevlogenheid producent / leverancier naar vele mogelijkheden, gebruikersvriendelijk, gadget en commercieel interessante groeimarkt

Voorbeelden Prothese: van houten been naar cosmetisch verantwoord en functioneel hulpstuk voor topsporter en rolstoelgebruiker Van beugelapparatuur naar lichtgewicht, functionele knieorthese Van ziekenfondsbril naar gadget

Ontwikkeling Regeling hulpmiddelen van simpel, overzichtelijk, geaccepteerd naar complex, onuitvoerbaar en onacceptabel

Voorbeelden Grens wet REA en Regeling hulpmiddelen: communicatieapparatuur, pro- en orthesen Grens gemeente en Regeling hulpmiddelen: afstandbediening en alarmering Grens instellingszorg en Regeling hulpmiddelen: binnen / boven buiten budget Grens noodzakelijke zorg: cosmetiek, hobby, tweede exemplaar

Reactie overheid Aanvankelijk: Focus op noodzakelijk zorg Voorkomen van overbodige zorg => gedetailleerde regelgeving => aantoonbaar effect is voorwaarde voor opname in de regeling Nu: deregulering en instrumentering zorgverzekeraars, gebruikers, zorgaanbieders

Rapport deregulering hulpmiddelen CVZ Deregulering op maat: aanspraken handhaven in wettelijke regeling Voorwaarde voor deregulering volgens partijen in het veld: kwaliteitscriteria voor verstrekking van hulpmiddelen

Kwaliteitscriteria in de zorg Evidence based medicine: kennis verwerven uit wetenschappelijk onderzoek: voor- en nadelen, methodieken beschikbaar Wieringa 2001: klinisch relevante discrepanties tussen klinische onderzoekspraktijk en medische praktijk (Connecting pre-marketing clinical research and medical practice, proefschrift Groningen) Practice based medicine: kennis verwerven in de praktijk voor- en nadelen, methodieken nog in ontwikkeling

Voorbeeld hulpmiddelen Corset: EBM, review: toegevoegde waarde niet aangetoond PBM, eigen ervaringen: 1965 mijn vader, 2000 mijn moeder => als het effect wetenschappelijk niet is aangetoond, dan kan het in het individuele geval wel een uitkomst zijn!

Klinische paden, combinatie van EBM en PBM Kennis uit research: Evidence-based Medicine =>Kennismanagement systeem Kennis en ervaring uit praktijk: Practice-based Medicine =>o.a. SPC, CLiQ Voorkeuren van de patiënt: zorg op maat => mass-customization Multidisciplinaire organisatie van de zorg => Visie op ideale zorg => process-design

De Q van CLiQ Classificatie implementeert Quality Quality afkomstig uit de praktijk

Doelstelling CLiQ Faciliteren van practice based evidence: Hoe? transparantie in hoeverre hulpmiddelen in de praktijk voldoen aan behoeften van de gebruiker Hoe? Classificatie vanuit het gebruikersperspectief Typeren van de potentiële gebruiker Typeren van het hulpmiddel

Resultaat succesvolle classificatie Vanuit de praktijk: Gebruikersprofielen (vraag) Gebruiksprofielen (aanbod) Toepassing: Gebruikersinformatie Gebruiksinformatie Productinnovatie / onderzoek Voorwaarden: open en lerende attitude van alle partijen focus is steeds beter voldoen aan behoeften van gebruikers vanuit perspectief van partnership

Dynamiek: LERENDE CULTUUR Hoe omgaan met variatie in handelen? f f - + - + oordeel Q Q Steeds beter: open en lerende attitude, leren van successen èn mislukkingen slecht goed Focus op non-kwaliteit

Partnership financier gebruiker hulpmiddel Voorschrijver, adviseur Leverancier, producent financier

Voldoen aan de behoeften van de gebruiker Wat zijn de behoeften van de (potentiële) gebruiker? Hoe weten / meten we dat? Voldoet het hulpmiddel hieraan? Hoe weten we dat? Voldoet het hulpmiddel aan kader van toegankelijkheid, betaalbaarheid en goede kwaliteit? => doelstellingen hulpmiddelen?

bron: IOM: Crossing the Quality chasm DOELSTELLINGEN Doelstellingen hulpmiddelen: Patiëntgericht: hulpmiddel dat past bij de wensen van de individuele gebruiker Toegankelijk: weten dat het er is en waar te verkrijgen Effectief: functioneel en duurzaam prestatieniveau Veilig: geen brokken, afknellingen etc Efficiënt: betaalbaar, geringe reparatiegevoeligheid Continuïteit van zorg: korte lijnen voorschrijver, adviseur, leverancier, producent en financier bron: IOM: Crossing the Quality chasm www.nap.edu.

CLiQ-project Geen doel op zich maar middel tot! Pilot, de beste expertise aanwezig, maar geen garantie voor succes! 3 categorieën hulpmiddelen gebruikers- en gebruiksprofielen: elastische kousen incontinentiematerialen pro- en orthesen Succes niet verzekerd, ontdekkingstocht!

Resultaat CLiQ: nationale afgeleide ISO 9999 1. Classificatie 3 hulpmiddelencategorieën 2. Kader voor classificatie overige hulpmiddelen 3. Procesverslag 4. Voorstel voor beheersstructuur CLiQ project is leertraject, input van alle betrokkenen is essentieel!

Toepassing CLiQ