Rassenkennis Varkenshouderij

Varkensrassen in de Nederlandse varkenshouderij Verschillende eigenschappen Natuurlijke selectie Omstandigheden Ingrijpen van mens Welke rassen worden in de Nederlandse Varkenshouderij gebruikt? En waar komen deze rassen vandaan? Peter Loenen, communicatiemanager van Topigs (de grootste varkensfokkerijorganisatie in Nederland) beantwoordde voor overvarkens.nl deze vragen.  Waar komen onze varkens vandaan? “In de jaren 30 gingen mensen vanuit Nederland in het buitenland op zoek naar varkensrassen om de lokale rassen te verbeteren. De zoektocht was per geslacht anders. Voor de vrouwtjes (zeugen) werden andere rassen gezocht dan voor de mannetjes (beren).” Hoe zit het dan met de zeugen? “Het verhaal begint in Engeland, in de Yorkshire regio. Daar vond men het ras Groot Yorkshire. Internationaal staat dit ras bekend als Large White. Dit varken is in het begin van de vorige eeuw naar Nederland gekomen en werd in het begin vooral gefokt in regio’s waar veel kaas werd gemaakt, zoals het Groene Hart. Dit was een van de basispopulaties van de huidige zeugenlijnen in Nederland. Bij Topigs noemen ze dit de Z-lijn.” “Daarnaast is er het Nederlands Landvarken, bij Topigs is dat de N-lijn. Dat zijn zeugen die zijn ontstaan door een kruising van het Nederlands Landvarken met het Duitse Landvarken en Deense rassen. Ook dit ras is in de jaren 30 ontstaan. De grote meerderheid van alle zeugen bestaat nu uit combinaties van Groot Yorkshire en het Nederlands Landvarken.” Hoe zie je het verschil? “Ha, dat is erg makkelijk. De Groot Yorkshire varkens hebben recht opstaande oren en het Nederlands Landvarken heeft hangoren. Simpel dus.” En de mannetjes? “Dat is ook vrij overzichtelijk. Bij de mannetjes, de beren, gaat het om drie rassen: de Pietrain, Duroc en de Large White. Het Pietrain ras komt uit het Belgische dorpje Pietrain, dat ligt op de grens van Wallonië en Vlaanderen. Geeft veel gespierde varkens, dus veel vlees. Het Duroc ras ziet er een beetje rood uit, heeft ook veel vlees maar vooral ook intramusculair vet. Het Duroc-varken is van oorsprong in Amerika gefokt. Het is een sterk en duurzaam varken. Het Large White ras komt net als de zeugen uit Engeland. Het zijn vooral harde groeiers.” Hoe ontwikkelen de rassen zich nu? “In de varkenshouderij beschikken we over moderne technieken om eigenschappen van varkens in kaart te brengen. We noemen dat hier met een moeilijk woord ‘genomic selection’. We kunnen steeds verder in het DNA kijken en de verschillende eigenschappen ontdekken. Dat zorgt voor veel meer snelheid in het fokprogramma. De essentie van fokkerij is kijken waar de markt om vraagt en zorgen dat je varkens fokt die aan de eisen van de markt voldoen. Dus als de consument een mager stukje vlees op het bord wil, dan kunnen wij daar met de moderne technieken steeds sneller op inspelen. Overigens zonder aan het DNA te sleutelen. We kunnen in het laboratorium wel steeds meer eigenschappen zien in het DNA, maar we blijven ouderwets varkens kruisen. Dus meten en kijken hoe de varkens presteren (bijvoorbeeld hoe zuinig het dier is met voer en dan de beste gebruiken voor de volgende generatie. Dat is de basis van ons werk.”  - See more at: http://www.overvarkens.nl/het-varken/varkensrassen-in-de-nederlandse-varkenshouderij#sthash.3I2o6S1I.dpuf

Verschillende rassen  paren Indeling rassen Gebruikswaarde van dieren Ras erfelijke aanleg overeenkomsten generaties doorgefokt Varkensrassen mogen dan van elkaar verschillen, ze kunnen in elk geval wel onderling paren. De indeling van de rassen gebeurt vooral op de gebruikswaarde van de dieren. Een ras is een groep dieren die qua erfelijke aanleg onderling grote overeenkomsten vertonen en mede op basis daarvan van soortgenoten te onderscheiden zijn. Tevens is deze groep varkens reeds enkele generaties als een gesloten groep gefokt.

Verschillende lijnen  afzondering door fokkerij Wijken af van oorspronkelijke ras Bepaalde eisen aan ras Vermeerdering/slacht Ouderdieren van de vermeerderingszeug (zeugenlijn) dienen aan andere eisen te voldoen dan ouderdieren van het slachtvarkenvaderdier (berenlijn).

Indeling naar gebruikswaarde Reproductie Productie Constitutie

Reproductie-eigenschappen: in het stand houden van de soort: Vruchtbaarheid Moedereigenschappen kengetal gespeende biggen per zeug per jaar. Aan dit kengetal liggen kenmerken ten grondslag als: op tijd berig en snel drachtig willen worden; veel levend geboren biggen en een laag percentage uitval tot het spenen.

Overzicht van de vruchtbaarheidskenmerken

Constitutie: levensduur van het varken Beenwerk De kwaliteit van de klauwen Het weerstandsvermogen Duurzaamheid van de uier

Productie-eigenschappen: het vleesvarken Vleesproductie-eigenschappen: het houden van een vleesvarken b.v. groei, voeropname, voerverbruik, uitval% en uniformiteit Slachteigenschappen: hebben te maken met de waarde van het geslachte dier b.v. vleeskwaliteit, magervlees%, Spekdikte, spierdikte

Overzicht van de productie-eigenschappen

Varkensrassen Hampshire Berkshire Duroc Piëtrain Landras Large White Topigs deens landvarken en…. Large White York

Verschillen in leefomgeving (natuurlijke selectie) Rassen Bouw Kleur Aftekening Vruchtbaarheid Groei Enz. Varkens in koude streken, zoals in Tibet, hebben lang haar, terwijl Chinese rassen vaak een lang darmenstelsel hebben. Zij hebben zich moeten aanpassen aan het eten van (water)planten. Verschillen in leefomgeving (natuurlijke selectie) Doelgerichte fokkerij

Nederlands Landvarken Vruchtbaarheid Moedereigenschappen Redelijke slachteigenschappen Hangende oren Sterk beenwerk

Nederlands Groot Yorkshire Gespierd Veel mager vlees Dun rugspek Reproductie- eigenschappen Goede constitutie 2 lijnen Yz en Ys De Yz-lijn wordt vooral aan de moederskant van de vleesvarkens gebruikt, de Ys-lijn als vader.

Piëtrain Belgisch en Duitse Slachtkwaliteit Extreme bespiering Slechte mesteigenschappen Stressgevoelig Minder extreem bespiering Beter mesteigenschappen Groei

Duroc Sterk ras Kortgebogen sterke rug Redelijk/goede mesteigenschappen Veel rugspek Goede vleeskwaliteit Meestal berenlijn

Noors Landvarken Groot lang varken Geringe bespiering Dun spek Redelijke mesteigenschappen Goede reproductie en constitutie

Large White Lang varken Speen plaatsing Goede vruchtbaarheid Constitutie Veredeling van Yz-lijn

Lezen ‘leestekst varkensrassen’ en maken van vragen