Gelijke onderwijskansen dankzij zorg. Jean Pierre Verhaeghe Gelijke onderwijskansen dankzij zorg? Jean Pierre Verhaeghe 18 november 2003
Overzicht Een middenkader voor zorgbeleid Zorgbeleid vanuit kwaliteitszorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten Criteria voor slagen van zorgbeleid Bereikt iedereen de eindtermen? Zijn de verschillen verdwenen? Heeft iedereen zijn leerpotentieel gerealiseerd?
Een middenkader voor zorgbeleid “Het is belangrijk om te zien dat nu ook in het basisonderwijs stilaan de condities gecreëerd worden voor het uitbouwen van een ondersteunend middenkader.” “Een goed doordachte combinatie van mensen en middelen biedt immers kansen om de draagkracht van basisscholen effectief te versterken.” Omzendbrief BaO/2003/2 “Hertekening van het onderwijslandschap”
Doelstellingen uren zorgbeleid Coördinatie van zorg op schoolniveau Ondersteunen van leerkrachten Begeleiding van leerlingen
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau leer- / ontwikkelingsachterstand: wie, hoeveel? gerelateerd aan leerstoornissen: welke? sociale / culturele achtergrond: welke categorieën? sociaal-emotionele problemen: gerelateerd aan…? hoe gespreid over leerjaren? welke evoluties tekenen zich af?
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau = in kaart brengen van schoolbevolking vertrekken van GOK-indicatoren clusteren verfijnen (b.v. naar thuistaal) uitbreiden (b.v. naar gezinssamenstelling) genuanceerd benaderen effectieve leerachterstand in kaart brengen met leerlingvolgsysteem
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau = in kaart brengen van schoolbevolking tijd
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau = in kaart brengen van schoolbevolking
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgaanbod specifieke activiteiten vr. spec. categorieën maar ook: punctuele maatregelen bij “gewone” activiteiten algemene onderwijskwaliteit soepele groeperingsvormen positieve attitudes vereiste competenties Wat in de klas gebeurt, staat centraal Relatie met externe HV
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod afgestemd op zorgbehoeften? voldoend aan kwaliteitscriteria? brengt het baat bij? leerwinst?
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg ondersteuning van leerkrachten niet als “hulp bij overlast” wel: ondersteunen in ontwikkeling van competentie informeren samen uitwerken en uitproberen feedback geven leerlingen begeleiden?
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften op schoolniveau analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten
Zorgbeleid bekeken als interne kwaliteitzorg analyse van zorgbehoeften analyse van zorgaanbod evaluatie van zorgaanbod exploratie van nieuwe mogelijkheden uitwerken en voorleggen van voorstellen ondersteuning van leerkrachten Monitor-functie
Waaraan kan het slagen van een zorgbeleid afgemeten worden?
Gelijke onderwijskansen voor iedereen, ongeacht herkomst, sekse, … Elke leerling kan zich ten volle ontplooien = realiseren wat hij/zich in zich heeft Effect van belemmerende factoren wordt geneutraliseerd / gecompenseerd
Bereiken we de gewenste effecten? Bereikt iedereen de eindtermen?
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Bereiken we de gewenste effecten? Bereikt iedereen de eindtermen? Zijn de verschillen tussen sociale groepen verdwenen? Verschillen in leerresultaten
Hoe achtergesteld zijn Vlaamse / Belgische jongeren met een lage SES? De Meyer, De Vos & Van de Poele (2002), Wereldwijd leren op 15. De eerste resultaten van PISA 2000. Vakgroep Onderwijskunde - UGent
Hoe achtergesteld zijn Vlaamse / Belgische jongeren met een lage SES? De Meyer, De Vos & Van de Poele (2002), Wereldwijd leren op 15. De eerste resultaten van PISA 2000. Vakgroep Onderwijskunde - UGent
Bereiken we de gewenste effecten? Bereikt iedereen de eindtermen? Zijn de verschillen tussen sociale groepen verdwenen? Verschillen in leerresultaten Verschillen in leerwinst Verschillen in realisatie van leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Toetsresultaten in functie van leerpotentieel
Moet het verkleinen van verschillen in leerresultaten op zich een doel zijn? Neen, omdat: er verschillen in leerpotentieel (kunnen) zijn, verschillen in cultureel kapitaal en beginniveau groei ook kunnen beïnvloeden beste aanpak van achterstand goed onderwijs is, daarvan profiteert iedereen en de sterksten nog het meest
Hoe de balans opmaken? Kinderen komen de school binnen Het onderwijs met verschillend leerpotentieel met verschillend cultureel / sociaal kapitaal met verschillend beginnniveau met verschillende groeikansen Het onderwijs compenseert meer/minder voor sociale ongelijkheid voegt daar evt. nog ongelijkheid aan toe
Hoe de balans opmaken? Door zicht proberen te krijgen op de effecten van wat we doen door de juiste vergelijkingen te maken vertrekkend vanuit een kritische maar positieve ingesteldheid
Gelijke onderwijskansen dankzij zorg. Jean Pierre Verhaeghe Gelijke onderwijskansen dankzij zorg? Jean Pierre Verhaeghe 18 november 2003