Waterstroming bij zandwinlocaties (herinrichting diepe plassen) 2 januari 2019 Waterstroming bij zandwinlocaties (herinrichting diepe plassen) Deltares laat bodemkennis stromen Wim de Lange 14 oktober 2010 ECB platform

Context Doel: Vraag komt van: 2 januari 2019 Context Doel: Eenvoudige beoordeling op basis van geohydrologie van geschiktheid van diepe plassen voor toepassen van bodemslib en bagger . Vraag komt van: RWS, DGW (SPA), en Bodem+, STOWA. 2 januari 2019

Inhoud Commissie Verheyen Onderzoek “Schellerwaard, Van Put naar Plas” 2 januari 2019 Inhoud Commissie Verheyen Onderzoek “Schellerwaard, Van Put naar Plas” Onderzoek “verdunning bij stroming uit met slibgevulde diepe plassen” “Concrete handreiking“ Aanbevelingen 2 januari 2019

Commissie Verheyen Geochemie Geohydrologie 2 januari 2019 Commissie Verheyen Geochemie Geohydrologie veilig onduidelijk onwenselijk veilig onduidelijk onwenseljk 2 januari 2019

Grond en slib zijn significant verschillend. 2 januari 2019 Grond en slib zijn significant verschillend. weerdgrond nat slib weerdgrond vs. aquifer zand 2 januari 2019

2 januari 2019 SLIB 2 januari 2019

2 januari 2019 ZAND 2 januari 2019

2 januari 2019 SLIB ZAND 2 januari 2019

2 januari 2019 ZAND SLIB 2 januari 2019

VAN PUT NAAR PLAS bergen van grond onder water Onderzoek 2009 2 januari 2019 VAN PUT NAAR PLAS bergen van grond onder water Onderzoek 2009 2 januari 2019

Systematiek: 5 stappen (vb. Schellerwaard) 2 januari 2019 Systematiek: 5 stappen (vb. Schellerwaard) B A 4 3 1 5 E D 2 C Put Schellerwaard: uitgangssituatie; water en grond Instroming & aanvoer van grond naar put Doorstroming en processen in put & bodemlaag Uitstroming en processen buiten put Hoeveelheden water en stoffen, verblijftijden tot waterwinning 2 januari 2019

Stap 5: Concentraties in plas en bij winning 2 januari 2019 Stap 5: Concentraties in plas en bij winning Initiële concentratie verdeling in plas  piek in Arseen ZAND piek concentratie As 2 januari 2019

Scenario: met minder schone grond gesorteerd 2 januari 2019 Scenario: met minder schone grond gesorteerd 1/22 uit put 1/40 bij waterwinning 2 januari 2019

Verdunning in grondwater 2 januari 2019 Verdunning in grondwater 1/60 lokaal 1/600 regionaal 1/3000 bij waterwinning verdunning 2 januari 2019

2 januari 2019 Geohydrologische analyse van stroming uit met slib gevulde diepe plassen (Locatie specifieke beoordeling diepe plassen R.E.D.-rapport) Onderzoek 2010 2 januari 2019

2 januari 2019 2 januari 2019

2 januari 2019 2 januari 2019

2 januari 2019 2 januari 2019

Verdunningsfactor Relatie verdunningsfactor 2 januari 2019 Verdunningsfactor Infiltratie kwel selectie voor kwvp/slib = 5000 Relatie verdunningsfactor de opvullingen A, D1, D2 en E alle geohydrologische profielen topsysteem 1 en topsysteem 3 2 januari 2019

k_slib meting Haringvliet 2 januari 2019 k_slib meting Haringvliet 3 10-3 m/d k_wvp > 5 m/d k_slib meting Delft Geotechniek Kaq/Kslib > 2x10-3 10-3 m/d 2 januari 2019

Verdunningsfactor studie 2 januari 2019 Verdunningsfactor studie Infiltratie kwel Bij niet-infiltrerende eindplas: Verdunningsfactor: > 100 x Relatie verdunningsfactor de opvullingen A, D1, D2 en E alle geohydrologische profielen topsysteem 1 en topsysteem 3. 2 januari 2019

Geohydrologie als beslisbasis 2 januari 2019 Geohydrologie als beslisbasis Geochemie Geohydrologie veilig onduidelijk onwenselijk veilig onduidelijk onwenseljk 2 januari 2019

2 januari 2019 Concrete handreiking geohydrologische beoordeling herinrichting diepe plassen Project 2010, lopend 2 januari 2019

Intermezzo: Leven met onzekerheden: Parallellen met chemische criteria 2 januari 2019 Intermezzo: Leven met onzekerheden: Parallellen met chemische criteria Parallel met impliciete acceptatie onzekerheden door beleid van onzekerheden in onderbouwing van chemische criteria Impliciete acceptatie in chemie: - representativiteit monsters - menging monsters - bepaling concentraties, stofextractie - relatie normen en effecten, geen effect - niet meetbaar effect: concentratie Parallel in criteria grondwater: - representativiteit kennis ondergrond en putvulling - gecombineerd grondwater uit putsysteem - bepaling snelheden, stroombanen - relatie verspreiding en kwetsbare objecten, geen effect - niet meetbaar effect: verdunning of uittree locatie 2 januari 2019

2 januari 2019 Doel van het project Handleiding voor waterbeheerders bij herinrichting diepe plassen Screenen van geschikte en ongeschikte diepe plassen: 1 - Simpel als het kan 2 - Waar nodig met beperkte ondersteuning 3 - Indien nodig; beperkte modelstudie met eenduidige uitkomsten Begrijpbaar voor waterbeheerder en publiek 2 januari 2019

Beslisboom 2 januari 2019 1 Eenvoudig 2 Beperkt hydrologisch Ongeschikt Nader bepalen Geschikt aanwijzingen Beslissing 1 Eenvoudig Ongeschikt Nader bepalen Geschikt aanwijzingen Beslissing 2 Beperkt hydrologisch Ongeschikt Nader bepalen Geschikt aanwijzingen Beslissing 3 Eenvoudig model 2 januari 2019

Kwelzone als grens van beïnvloed grondwater 2 januari 2019 Zandwinput Kwelzone als grens van beïnvloed grondwater 2 januari 2019

2 januari 2019 Aanbevelingen Uitbreiding “verdunning vanuit slib” naar “gemengd slib/zand”. Eenvoudig monitoringplan voor evaluatie op werkelijke verdunning. (acceptatie omgeving Grote Veenderplas) Aanbevelingen uit “Concrete handreiking” 2 januari 2019

2 januari 2019

2 januari 2019 Monitoring rond MoBaGat Intern concept presentatie voor discussie van uitgangspunten binnen projectgroep Onderzoek 2008 2 januari 2019

2 januari 2019 Eindsituatie 2 januari 2019

Monitoring 2 ? 2 januari 2019 2 januari 2019 KD=150 m2/dag K=10 -15 m/dag K=0.1-10? m/dag K=0.001-0.1 m/dag ? C=4000 dagen KD=4600 m2/dag 2 januari 2019

2 januari 2019 Eindsituatie k=1 Eindsituatie k=0.1 meetpunt diep bovenste pakket: 3 meetpunten voor bepaling stroomrichting Extra meetpunt midden in stagnatie zone meetpunt diep meetpunt waterpeil 2 januari 2019 Eindsituatie k=1 Eindsituatie k=0.1 2 januari 2019