PP Koliek

Wat is koliek? Geen ziekte Algemene term voor buikpijn Elk geval moet als spoed beschouwd worden! 80-90 % is “gewoon” krampkoliek”. De overige 10-20 % zijn wel ernstig!!! 2

Welke organen? Maag Dunne darm Caecum )blinde darm) Colon (dikke darm) vervolg colon Rectum (endeldarm) 3

KRAMP OORZAKEN KOLIEK: OBSTRUCTION = VERSTOPPING STRANGULATION = DARMDRAAIING INFLAMMATION = ONTSTEKING 4

VOORBEELD VERSTOPPING 5

VOORBEELD DARMDRAAIING 6

LIPOOM (VETTUMOR) “WURGT” DE DARM 7

VOORBEELD VAN ONTSTEKING Ontsteking: ROODHEID! Tevens (buik)pijn, functieverlies (diarree) VOORBEELD VAN ONTSTEKING 8

Torsio testicularis (bal draaiing) Hernia inguinalis (zak breuk) Valse koliek: hengst Torsio testicularis (bal draaiing) Hernia inguinalis (zak breuk) 9

Torsio uteri (draaiing baarmoeder) Dracht Valse koliek: merrie Torsio uteri (draaiing baarmoeder) Dracht 10

Herkennen van koliek Verminderde eetlust Depressie Krabben met hoef Kijkt naar de flank Zweten Strekken Liggen Rollen 11

Symptomen Milde pijn Krabben met de hoef Zweten Kijken naar de buik Rusteloosheid Geen eetlust Stamp met de achterbenen Liggen 12

Meer Symptomen Zoals een hond gaan zitten Op de rug rollen of blijven liggen Verlaagde temperatuur door aanvang shock Versnelde ademhaling Verhoogde hartslag Weinig tot geen borborygmie (darmgeluiden) 13

Meer Symptomen Ernstige pijn Hevig krabben met hoef Opgeblazen uiterlijk Gespannen spieren Hevig schoppen Hevig zweten Vaak afwissellen liggen en staan 14

Zeer ernstige koliek Laat zich steeds vallen Ernst zegt niets over het aangetaste darmdeel Behandeling doet nauwelijks iets 15 15

EHBO koliek Dierenarts bellen Extra handen regelen Anamnese voorbereiden: Gegeten? Wanneer/ wat? Gedronken? Wanneer/ wat? Gemest? Ontwormd? Wanneer/ waarmee?

EHBO koliek vervolg Paard rustig houden Evt rustig laten staan/ liggen Veel rollen: rustig stappen

Lichamelijk onderzoek: Houding Volle buik Slijmvliezen/CRT Buik auscultatie (luisteren) Neus sondering Rectaal onderzoek 18

Anatomie: wat is rectaal benaderbaar? Colon(dikke darm) Cecum(blinde darm) Dunne darm? (linker)Nier Uterus Blaas? Ter illustratie, geen leerstof Rectaal exploreren; je kunt je voorstellen dat een paard dat niet fijn vindt. Bovendien is het niet zonder gevaar; de endeldarm kan scheuren doordat de dierenarts het paard opvoelt, met als risico een dodelijke peritonitis. Taak van de assistent: paard rustig houden en goed fixeren. 19

Neus sonderen Vermindert pijn Geeft diagnostische informatie Basis voor behandeling (paraffine)

Vermijd sedatie Sta nooit direct voor het paard Houd altijd een hand op het paard zijn hoofd

Preventie van koliek Niet te koud water Voedsel verdelen over de dag Goede kwaliteit voer Vaste tijden van voeren Tanden goed verzorgen Voorkom stress Voorkom oververmoeidheid Regelmatig ontwormen Belangrijk!!!! Dit zijn adviezen die een assistent ook vaak geeft! 22

Preventie Rust (geen stress) Reinheid (geen zand) Regelmaat Wat voeren betreft Wat beweging betreft 23