Modellenrecht - 28 mei 2003 - Stibbe Amsterdam Dirk Visser 30/12/2018 Dirk.Visser@stibbe.com tel. 020-5460451

Modellenrecht - 28 mei 2003 - Stibbe Amsterdam Overzicht Gemeenschapsmodellenvo. 12 december 2001 geregistreerd gemeenschapsmodel (sinds 1 april 2003) (25 jr. bescherming) niet- geregistreerd gemeenschapsmodel (sinds 6 maart 2002) (3 jr. bescherming) Protocol wijziging BTMW 20 juni 2002 (2004?) Implementatie modellenrichtlijn (sinds 28 oktober 2001 conform interpreteren !) Afschaffing ‘instandhouding auteursrecht’ Afschaffing 14 lid 8 BTMW 30/12/2018 Dirk.Visser@stibbe.com tel. 020-5460451

Definitie model Als tekening of model kan worden beschouwd het nieuwe uiterlijk van een voortbrengsel dat een gebruiksfunctie heeft. BTMW oud Als tekening of model wordt beschouwd het uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan. BTMW nieuw 30/12/2018

30/12/2018

HR 10 maart 1995, NJ 1995, 670 m.nt. DWFV (Kinderkapperstoel) Kinderkapperstoel is een voortbrengsel met een andere gebruiksfunctie dan een trapauto, dus de kinderkapperstoel is nieuw in modelrechtelijke zin. 30/12/2018

Gem. comm. “Hoewel de richtlijn het begrip “gebruiksfunctie” niet kent, is de uitkomst hetzelfde, omdat de bescherming via de definities van model en voortbrengsel is gekoppeld aan een voorwerp en een kinderkapperstoel is een ander voorwerp dan een trapauto”. 30/12/2018

Is dat zo? Cornish en Speyart denken daar anders over. Zie ook Odle in in BMM-bulletin 2002/2. Kinderkapperstoel exit? 30/12/2018

Beschermingsvoorwaarden (4 Vo.) Een model wordt als Gemeenschapsmodel beschermd voorzover het nieuw is en een eigen karakter heeft. (1 lid 1 BTMW nieuw) 30/12/2018

Zichtbaarheid (4 lid 2 Vo.) Een onderdeel is slechts beschermd: a) voorzover het onderdeel,wanneer het in het samengestelde voortbrengsel is verwerkt, bij normaal gebruik van dit laatste zichtbaar blijft; en b) voorzover deze zichtbare kenmerken van het onderdeel als zodanig aan de voorwaarden inzake nieuwheid en eigen karakter voldoen. 30/12/2018

Vervolg 4 lid 2 Vo. “Normaal gebruik” in de zin van lid 2,onder a), houdt het gebruik door de eindgebruiker in, met uitzondering van handelingen in verband met onderhoud, service of reparatie. (1ter BTMW nieuw) 30/12/2018

Nieuwheid (5 Vo.) Een model wordt als nieuw beschouwd, indien [eerder] geen identiek model voor het publiek beschikbaar is gesteld. Modellen worden geacht identiek te zijn, indien de kenmerken ervan slechts in onbelangrijke details verschillen. (1bis lid 1 BTMW nieuw) 30/12/2018

Eigen karakter (art. 6 Vo.) Een model wordt geacht een eigen karakter te hebben, indien de algemene indruk die het bij de geïnformeerde gebruiker wekt, verschilt van de algemene indruk die bij die gebruiker wordt gewekt door modellen die [eerder] voor het publiek beschikbaar zijn gesteld. (1bis lid 2 BTMW nieuw) 30/12/2018

Draagwijdte van de bescherming (art. 9 Vo. - 14 lid 1 BTMW nieuw) 1. De door een Gemeenschapsmodel verleende bescherming omvat elk model dat bij de geïnformeerde gebruiker geen andere algemene indruk wekt. 2. Bij het beoordelen van de draagwijdte van de bescherming wordt rekening gehouden met de mate van vrijheid van de ontwerper bij de ontwikkeling van het model. 30/12/2018

Art. 4 én 14 BTMW oud “hetzelfde uiterlijk vertoont als de gedeponeerde tekening of het gedeponeerde model, dan wel daarmede slechts ondergeschikte verschillen vertoont in de belanghebbende kring van nijverheid of handel van het Beneluxgebied feitelijk bekendheid heeft genoten”. 30/12/2018

Beschermings- én inbreukcriterium BTMW (oud): slechts ondergeschikte verschillen vertonen Vo. en BTMW (nieuw): (slechts in onbelangrijke details verschillen) geen andere algemene indruk wekken 30/12/2018

Sinds 28 oktober 2001 richtlijn conform interpreteren Hof Arnhem 13 mei 2003, AF9022, (noodverlichtingsarmatuur) “algemene indruk - bij normaal gebruik zichtbaar” (Niet: Pres. Rb. Utrecht 29 november 2001, IER 2002, p. 97 (Fonkel/W&B meubelen) en Vzr. Rb. Utrecht 8 augustus 2002, IER 2002, p. 325 (Chipsverpakkingen)) 30/12/2018

Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel (19 lid 2 Vo.) (3 jr. bescherming) Aan een niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel is voor de houder echter alleen het recht verbonden om de in lid 1 genoemde handelingen te beletten, als het aangevochten gebruik voortvloeit uit het namaken van het beschermde model. 30/12/2018

(19 lid 2 Vo. - vervolg) Het aangevochten gebruik wordt niet beschouwd als voortvloeiende uit het namaken van het beschermde model indien dit gebruik voortvloeit uit onafhankelijk scheppend werk door een ontwerper van wie redelijkerwijs mag worden aangenomen dat hij het door de rechthebbende openbaar gemaakte model niet kende. 30/12/2018

Modellen die bepaald zijn door hun technische functie en modellen van verbindingen (8 Vo. & 2 lid 1 sub a BTMW nieuw) Een recht op een Gemeenschapsmodel geldt niet voor de uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel die uitsluitend door de technische functie worden bepaald. (Rb. Maastricht 16 mei 2002, IER 2002, p. 317 (Synergis/Geha), richtlijn conform). 30/12/2018

Must fit (8 lid 2 Vo. & 2 lid 1.b BTMW nw.) Een Gemeenschapsmodel geldt niet voor de uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel die noodzakelijkerwijs in precies dezelfde vorm en afmetingen gereproduceerd moeten worden om het voortbrengsel waarin het model verwerkt is of waarop het toegepast is, mechanisch met een ander voortbrengsel te kunnen verbinden of om het in, rond of tegen een ander voortbrengsel te kunnen plaatsen,zodat elk van beide voortbrengselen zijn functie kan vervullen. 30/12/2018

Modulair systeem (8 lid 3 Vo. & 2 lid 2 BTMW nieuw) In afwijking van lid 2 kan een model dat tot doel heeft binnen een modulair systeem de meervoudige samenvoeging of verbinding van onderling verwisselbare voortbrengselen mogelijk te maken,onder de in de artikelen 5 en 6 gestelde voorwaarden als Gemeenschapsmodel worden beschermd 30/12/2018

Reparatie-clausule (110 Vo. & 14ter lid 3 BTMW nieuw) [voorlopig] bestaat er geen bescherming als Gemeenschapsmodel voor een model dat een onderdeel vormt van een samengesteld voortbrengsel dat […] wordt gebruikt voor de reparatie van dit samengestelde voortbrengsel om het de oorspronkelijke uiterlijke kenmerken terug te geven. 30/12/2018

Niet-geregistreerd gemeenschaps model Belangrijke vraag: Moet het een model zijn van ná 6 maart 2002 ? OHIM meent (ongemotiveerd) van wel Zie verder: Van der Kooij, BIE 2002, p. 115-116. 30/12/2018

Voordelen niet-geregistreerd gemeenschapsmodel: Het ontstaat van zelf. Europa-wijd verbod mogelijk. Beschermingsduur is drie jaar, maar tegen die tijd is de slaafse nabootsing helemaal terug. 30/12/2018

Afschaffing ‘instandhouding auteursrecht’ Artikel 21 BTMW 1. Tekeningen of modellen, die een duidelijk kunstzinnig karakter vertonen, kunnen tegelijkertijd door deze wet en door de auteurswet worden beschermd, indien aan de in deze beide wetten gestelde voorwaarden is voldaan. 30/12/2018

(achterhaald door Screenoprints) 2. Van bescherming uit hoofde van de auteurswet zijn uitgesloten tekeningen of modellen die geen duidelijk kunstzinnig karakter vertonen. (achterhaald door Screenoprints) 30/12/2018

3. De nietigverklaring van het depot van een tekening of model met een duidelijk kunstzinnig karakter of het verval van het uitsluitend recht voortvloeiend uit het depot van een dergelijke tekening of model houdt in, ... 30/12/2018

… dat het auteursrecht voor die tekening of dat model gelijktijdig vervalt, voorzover beide rechten in handen van dezelfde houder zijn; dit recht vervalt echter niet, indien de houder van de tekening of het model overeenkomstig artikel 24 een bijzondere verklaring aflegt met het oog op de instandhouding van zijn auteursrecht. 30/12/2018

Cassina/Sedeti HR 26 mei 2000, NJ 2000, 671 Art. 21 lid 3 BTMW is in strijd met art. 5 lid 2 Berner Conventie (formaliteiten verbod) (HR 11 mei 2001, AMI 2001, p. 97 (Vredestein)) 30/12/2018

Wijzigingen in de BTMW: De artikelen 21 en 24 komen te vervallen. In artikel 22 wordt het woord ,,kunstwerk’’ vervangen door ,,werk’’. In de artikelen 22 en 23 komt de zinsnede ,,met een duidelijk kunstzinnig karakter’’ te vervallen. 30/12/2018

Afschaffing 14 lid 8 (vroeger 5) BTMW Voor feiten die alleen inbreuk op een tekening of model inhouden kan geen vordering worden ingesteld op grond van de wettelijke bepalingen inzake de bestrijding van de oneerlijke mededinging. Hijskraan komt terug. Niet nu al ‘richtlijn conform’ afgeschaft! (Anders: Vollebregt, IER 2003, p. 14) 30/12/2018

Hyster Karry Krane Er is sprake van slaafse nabootsing, indien nabootser zonder afbreuk te doen aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid van het product op bepaalde punten even goed voor een andere vormgeving had kunnen kiezen en hij door dit na te laten verwarring stichtte (HR 26 juni 1953, NJ 1954, 90) 30/12/2018

“Ik acht de formulering uiterst vaag en. elastisch” W. C. L “Ik acht de formulering uiterst vaag en elastisch” W.C.L. van der Grinten (Ars aequi X oktober 1960, p. 24) 30/12/2018

Hijskraan komt terug. Niet nu al ‘richtlijn conform’ afgeschaft! (Anders: Vollebregt, IER 2003, p. 14) Hof Arnhem 11 december 2001, IER 2002, p. 142 (Hondenkluifjes) is dus onjuist. 30/12/2018

Praktische suggestie Top 3 van beschermingsvormen voor vormgeving en de achtervolgers 30/12/2018

Met stip op 1: het auteursrecht Duurt heel lang!, Wereldwijd succes!, Ontstaat van zelf!, Beschermt bijna alles! Kan niet verwateren!, Kan zonder problemen in combinatie met andere middelen worden gebruikt! Oorspronkelijkheid een probleem? Dan ... 30/12/2018

Een goede 2e: merkenrecht Een vormmerkdepot (zonodig een spoed- registratie) Nawerking! Als geld geen rol speelt: deponeer maar raak (de van Toblerone, IER ‘02, p. 242) 30/12/2018

Nieuw binnengekomen op 3: het niet-registreerde gemeenschapsmodel Geeft zonder depot bescherming in heel Europa Kost niks, dus doe ‘m d’r maar bij! (alleen gedurende de eerste drie jaar) 30/12/2018

De achtervolgers 30/12/2018

Volgend jaar vrijwel zeker in de top 3: de slaafse nabootsing Het vangnet komt terug (in 2004) Altijd subsidiair een beroep op doen! Je weet niet hoe een koe een haas vangt. 30/12/2018

Nieuwkomer in de middenmoot: Het geregistreerde gemeenschapsmodel Leuk als u van indrukwekkend papierwerk houdt. Wat voegt het toe in de Benelux? Zinvol in andere Europese landen waar het auteursrecht minder ver gaat. 30/12/2018

De hekkensluiter: het Benelux modeldepot Ondanks veel verbeteringen: Voegt het in Nederland iets toe aan het auteursrecht? Soms wel nuttig: vermoeden van makerschap/overdracht 30/12/2018