Toelichting op besluit routes en vervolgproces Lelystad Airport Toelichting op besluit routes en vervolgproces 27 december 2018

Voorstel Agenda Proces en besluit Minister – René van der Ent (IenW) Aanpassing routeontwerp – Richard Versteegh (LVNL) Effecten routes (MER) en vervolgproces – René van der Ent (IenW) Proces & participatie Luchtruimherziening – René Vrugt (IenW) Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Besluit Minister (1) Brief aan TK 21 februari jl. over Aansluitroutes, Actualisatie MER en Luchthavenbesluit Openingsdatum is uitgesteld: resultante van zorgvuldig proces Het gaat om tijdelijke aansluitroutes: verhoging harde voorwaarde voor herindeling van het luchtruim (2023) Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Besluit Minister (2) Op basis van: Internetconsultatie, consultatie luchtruimgebruikers, advies bewonersdelegatie Beoordeling LVNL/CLSK van verbetervoorstellen Bestuurlijke overleggen provincies Gesprekken lokale/regionale bestuurders, bewoners, ondernemers Actualisatie van het MER + contra-expertises Geleid tot verbetering van aansluitroutes: minder overlast bewoners + ontzien natuur- en stiltegebieden Zienswijzen geleid tot aanpassingen routes NH-Fryslan Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Besluit Minister (3) Aanvullende maatregelen: Voor langere termijn wordt maximering 45.000 vliegbewegingen vastgelegd in het LHB Ook voor korte termijn wordt 10.000 vliegbewegingen vastgelegd Evaluatie bij 7.000 vliegbewegingen (ingroeischema: 4.000-7.000-10.000) en bij 25.000 Twee extra handhavingspunten Monitoring aantal en hoogtes vliegbewegingen over sectoren Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Deel 2 Effecten tijdelijke aansluitroutes (actualisatie MER) Geluidseffecten Effecten emissies Risico op vogelaanvaringen Vervolgproces Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Actualisatie MER Lelystad Airport Herstel fouten Te lage stuwkracht bij ‘level’ vliegen bij Boeing 737 in de nadering Fouten in profielen voor naderend verkeer (te vroeg op 3.000 voet) Actuele inzichten geluid Actuele gegevens B737-700 en -800 (55% v/d vloot in eindsituatie) Vliegprocedures B+ (aanpassing bij Biddinghuizen) Vliegroutes VFR verkeer Afhandeling aankomend verkeer (verkeersverdeling) Aansluitroutes Woningsituatie Doel Antwoord op vraag of keuze voor routevariant B+ herbevestigd kan worden Antwoord op vraag of luchthavenbesluit gewijzigd moet worden. In beeld brengen milieueffecten tijdelijke aansluitroutes. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Resultaten Actualisatie MER Routevariant B+ blijft voorkeursrouteset: (ruim) laagste aantallen ernstig gehinderden en slaapverstoorden Wijziging luchthavenbesluit: hogere geluidbelasting in handhavingspunten op koppen van de baan. Beperkt andere ligging wettelijke contouren geluid en externe veiligheid. Overige milieueffecten wijzigen niet of zeer beperkt ten opzichte van het MER uit 2014. Er is geen sprake van overschrijding van wettelijke normen. Effecten tijdelijke situatie met 10.000 vliegtuigbewegingen passen binnen effecten eindsituatie met 45.000 vliegtuigbewegingen, ook met langer “level” vliegen op 6.000 voet (1.800 meter). MER commissie: positief oordeel over actualisatie (en overige effecten) met een aantal aanbevelingen Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Wettelijke geluidscontouren (Lden) bij 10 Wettelijke geluidscontouren (Lden) bij 10.000 (tijdelijke situatie: beperkt tot Flevoland) Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Wettelijke geluidscontouren (Lden) bij 45.000 (eindsituatie) In Actualisatie inzichtelijk gemaakt: verschilanalyse per stap (fout en actualisatie) met MER 2014 Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Piekbelasting (LaMax) (baan 5, 10k) Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Piekgeluid (LaMax) Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Cumulatie geluid Berekeningen van de cumulatie van geluid geeft inzicht in de geluidsbelasting van alle geluidsbronnen tezamen, zoals spoorwegen en wegverkeer. In de Actualisatie van het MER is onderzoek gedaan naar het effect van luchtverkeer op de cumulatie van geluid (zie paragraaf 7.5). Daaruit blijkt dat dit effect alleen optreedt binnen de grenzen van de provincie Flevoland. Dit komt omdat vliegtuigen van en naar Lelystad Airport daar veel lager vliegen. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Luchtkwaliteit In de Act.MER zijn emissies en concentraties van verschillende stoffen, zoals CO2, NOx, fijnstof (PM10 en PM2,5), onderzocht Stoffen die door vliegtuigen worden uitgestoten boven een hoogte van 3.000 voet (circa 900 meter) bereiken niet het aardoppervlak. De berekeningen zijn daarom gedaan tot een hoogte van 3.000 voet (circa 900 meter). Is conform internationale voorschriften. Conclusie: geen overschrijding van wettelijke normen. Alle routes in N-H bevinden zich boven de 6000 voet (1800m). Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Gevolgen ultra-fijnstof bij luchthavens Onderscheid effect op hoogte vs effect in omgeving luchthavens In opdracht van IenW voert het RIVM een uitgebreid onderzoeksprogramma uit naar de effecten op de gezondheid van blootstelling aan ultra-fijnstof. Dit gebeurt op Schiphol. Dit onderzoek is medio 2021 gereed. Op grond van de resultaten kunnen volgens RIVM ook uitspraken worden gedaan over andere luchthavens. Zie RIVM: https://www.rivm.nl/Onderwerpen/F/Fijn_stof/Ultrafijn_stof/Onderzoek_Gezondheidsrisicos_Schiphol Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Risico vogelaanvaringen In MER2014 is onderzoek gedaan naar het risico op vogelaanvaringen op lagere hoogtes in nabijheid luchthaven (m.n. foeragerende vogels). Voor de MER-actualisatie is aanvullend onderzoek verricht naar het risico op vogelaanvaringen op aansluitroutes tussen 1800-4000m (m.n. trekvogels). Gebaseerd op meerjarige radargegevens van KNMI/Defensie. Conclusie: er is op deze vlieghoogtes geen verhoogd risico. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Continuering overleg over Lelystad Airport Continuering overleg en participatie rond LA belangrijk voor o.a.: Diverse stappen vervolgproces (zie hiervoor) Opzetten monitoring (aantallen, geluid, beleving, gezondheid) Na opening inregelen: evalueren, leren, verbeteren “Nieuwe land” Alderstafel Lelystad wordt beëindigd Commissie Regionaal Overleg Luchthaven Lelystad (CROL) “Oude land” Bestuurlijk overleg provincies: voorstel iig 2x per jaar Per provincie daaraan voorafgaand overleg met gemeenten Project Evaluatie en Monitoring in coproductie; start na zomer 2018 Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Overleg en participatie luchtvaart Continuering overleg over Lelystad Airport irt andere Luchtvaart-projecten Luchtvaartnota Herziening Luchtruim Ontwikkeling Schiphol Participatievoorstel voor zomer Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018

Einde Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 27 december 2018