Verblijfsrecht België

Inhoud 1. Enkele begrippen 2. Algemene principes 3. Soorten verblijf 4. Wat is attest van immatriculatie 5. Overzicht e-kaarten 6. Zonder wettig verblijf, rechten ?

Verblijfsrecht 1. Enkele begrippen / statuten - vreemdeling : iedereen die geen Belgische nationaliteit heeft - derdelander : vreemdeling, afkomstig uit land dat geen EU / EER is - EU-burger : nationaliteit lidstaat Europese Unie - EER-burger : nationaliteit lidstaat Europese Economische Ruimte (= EU + Noorwegen, Ijsland, Lichtenstein)

Verblijfsrecht - langdurig ingezetene : verwijst naar verblijfsstatuut derdelander in één van de EU-lidstaten, bezit permanent verblijfsrecht (CE) - staatloze, apatride, vaderlandsloze : persoon zonder nationaliteit - asielzoeker of kandidaat-vluchteling : asielaanvraag ingediend, dossier in onderzoek - erkend vluchteling of UNO vluchteling : is erkend - subsidiaire of bijkomende bescherming : terugkeer herkomstland is ernstig risico - niet-begeleide minderjarige : zonder ouders

Verblijfsrecht - gezinshereniger : vervoegt gezin - arbeidsmigrant - student - geregulariseerde (medisch of humanitair) - zonder wettig verblijf : vreemdeling niet (meer) geldig verblijfsrecht Aanverwante begrippen gastarbeider, migrant, etnisch culturele minderheden, allochtonen, nieuwkomers, inburgeraars, nieuwe Belgen, …  géén verblijfsstatuten  enkel sociologische- of beleidscontext

Verblijfsrecht statuut erkend vluchteling - asielzoeker dient aanvraag in - eerst onderzoek criteria vluchteling  Conventie van Genève 1951  gegronde vrees voor vervolging omwille van ras, religie, nationaliteit, behoren sociale groep, politieke overtuiging én géén bescherming kunnen krijgen in herkomstland (individuele situatie is doorslaggevend)

Verblijfsrecht statuut subsidiaire bescherming - asielzoeker komt niet in aanmerking statuut vluchteling (Conventie Genève 1951) - CGVS onderzoekt automatisch mogelijkheid  bij terugkeer naar land van herkomst reëel risico op ernstige schade, bescherming in herkomstland onmogelijk, geen duurzame verbetering in herkomstland (situatie van herkomstland is doorslaggevend)

Verblijfsrecht 2. Algemene principes - internationaal recht : elk staat regelt zelf toegang + verblijf, voorwaarden, uitwijzing vreemdelingen - Belgische overheid beslist soeverein, maar wel volgens vastgestelde regels toepasselijk wet : vreemdelingenwet 15.12.1980, KB 08.10.1981 - dus toegang België = geen absoluut recht, maar wel gunst Belgische overheid

Verblijfsrecht Soevereiniteit Belgische overheid soms wel beperkt ! Verplicht rekening houden met : 2 uitzonderingen : grondrechten + vrij verkeer EU  grondrechten : gezinshereniging, aanvraag asiel  vrij verkeer EU : economische integratie binnen EU ! België eigen beslissingsrecht afgestaan aan EU ! kloof tussen verblijfsstatus vreemdeling en EU-bg

Verblijfsrecht Doel van verblijf bepaalt : - voorwaarden - documenten - procedure - verblijfsstatuut en -kaart Verblijfsstatuut en -kaart = rechten + beperkingen

Verblijfsrecht Verblijfsstatuut bepaalt : - mogelijkheid werken ? arbeidskaart ? vrijstelling ? - mogelijkheid reizen - duur toegestane afwezigheid buiten België - voorwaarden terugkeer naar België - beperkingen (vb. welke gezinsleden) - …… Dus : statuut is bepalend, niet steeds verblijfskaart !

Verblijfsrecht 3. Soorten verblijf - kort verblijf : visum type C, verblijf max. 3 m (sommige landen visumvrijstelling kort verblijf) - tijdelijk verblijf : verblijf meer dan 3 m tot 1 j jaarlijks verlengbaar mits voorwaarden - duurzaam verblijf : onvoorwaardelijk verblijf : verlenging per 5 jaar - onwettig verblijf : vreemdeling niet (meer) geldig verblijfsrecht

Kort verblijf < 3 m Tijdelijk verblijf > 3 m Duurzaam verblijf Onwettig verblijf Bijlage 3 - aankomstverklaring vreemdelingen Bijlage 3 ter - melding van aanwezigheid EU-bg + familielid Bijlage 15 - aanvraag voor inschrijving Bijlage 19 - aanvraag verklaring inschrij. Bijlage 19 ter - aanvraag verblijfskaart familielid Unieburger Bijlage 26 - indiening asielaanvraag Bijlage 35 - bijzonder verblijfsdocument telkens 1 m verlengbaar in afwachting beroep Bijlage 37 - attest van afneming Verblijfskaart A Attest van immatriculatie - model A - oranje kaart Verblijfskaart H - Europese blauwe kaart - hooggeschoolde vreemde werknemer - sedert 10.09.2012 Verblijfskaart B Verblijfskaart C Verblijfskaart D E kaart Verklaring van inschrijving controle voorwaarden 5j E+ kaart Document ter staving duurzaam verblijf E+ kaart = geen voorw. Verblijfskaart F Familielid EU-bg of Belg Verblijfskaart F+ Duurzaam verblijfskaart familielid EU-bg of Belg F+ kaart = geen voorw. Attest van inontvangst- name art. 9 bis Beslissingen tot weigering van toegang Bevelen om grondgebied te verlaten Beslissingen tot niet- inoverwegingneming

Gezinshereniging - Gezinsleden vreemdeling, onbeperkt verblijfsrecht – art. 10 beperkt verblijfsrecht – art. 10 bis Belg art. 40 ter EU-burger art. 40 bis - wettelijke echtgenoot - partnerschap gelijkgesteld met huwelijk - wettelijk geregistreerd partnerschap - ongehuwd -18j kind - ongehuwd gehandicapt +18j kind - ouders niet-begeleide -18j erkend vluchteling -18j subsidiair bescherm wettelijke echtgenoot wettelijk geregistreerd - descendenten - ouder minderjarige Belg descendenten ascendenten

Attest van Immatriculatie model A (oranje kaart) 4. Wat is AI ? Voorlopige verblijfskaart in afwachting beslissing van DVZ over procedure van : - asielzoeker tijdens procedure CGVS  AI 3 maand geldig, verlenging per 3 maand - gezinshereniging met derdelander : procedure gezinshereniging ingediend bij gemeente tijdens legaal verblijf in België  AI 6 maand geldig eventueel verlenging 2 x 3 m

Attest van Immatriculatie - derdelands gezinshereniger van Unieburger of Belg : procedure gezinshereniging ingediend bij gemeente  AI 6 maand geldig (vanaf bijlage 19 ter), geen beslissing = positief - meerderjarige student–derdelander (hoger onderwijs) - indien inschrijvingsattest ontbreekt  AI 4 maand geldig - medische regularisatie (9ter) : aanvraag ontvankelijk, onderzoek naar gegrondheid  AI 3 maand geldig, verlenging 3 x 3 maand, nadien maandelijks verlengbaar

Attest van Immatriculatie - slachtoffer mensenhandel : medewerking gerechtelijk onderzoek  AI 3 maand geldig, verlengbaar 1 x 3 maand - niet-begeleide minderjarige vreemdeling : in afwachting duurzame oplossing  AI 6 maand geldig, verlengbaar met 6 maand

5. Overzicht elektronische kaarten Overzicht A F E B F+ E+ C D H

Elektronische vreemdelingenkaart A Bewijs inschrijving vreemdelingenregister - tijdelijk verbl - gezinshereniging met vreemdeling : 3 x 1 j - student vreemdeling (kan niet overgaan naar B kaart) - arbeidsmigrant vreemdeling - subsidiaire bescherming : 1 j + 2 j + 2 j - humanitaire regularisatie art. 9 bis (uitzonderlijk ook EU-bg mogelijk) - medische regularisatie art. 9 ter : 5 x 1 j

Elektronische vreemdelingenkaart A - langdurig ingezetene : 5 x 1 j vreemdeling met CE kaart afkomstig uit ander EU-land - niet-begeleide minderjarige vreemdeling : 3 x 1 j (eerst AI 6m + verlenging 6m = A kaart) - slachtoffer mensenhandel : verlenging per 6 m

Elektronische vreemdelingenkaart B Bewijs inschrijving vreemdelingenreg. - onbeperkt verbl - erkend vluchteling : meteen onbeperkt verblijf B - vreemdeling met tijdelijk verblijf A kaart, na afloop bepaalde periode, vb. : - gezinshereniging met derdelander : na 3 jaar - niet-begeleide minderjarige : na 3 jaar - medische regularisatie : na 5 jaar - subsidiaire bescherming : na 5 jaar - langdurig ingezetene uit ander EU land : na 5 jaar - andere statuten : niet wettelijk bepaald, DVZ beslist discretionair

Elektronische vreemdelingenkaart C Identiteitskaart voor vreemdelingen - onbeperkt verblijf C kaart = recht op vestiging wanneer recht op vestiging ? - vreemdeling bezit onbeperkt verblijf : B kaart - principe : na 5 jaar ononderbroken legaal verblijf - gezinshereniging na 3 jaar B kaart (aanvraag C kaart zonder bijkomende voorwaarden) C kaart : inschr. bevolkingsregister, meer bescherming uitwijzing, sociale rechten (OCMW, tegemoetkoming FOD Sociale Zekerheid)

Elektronische vreemdelingenkaart D EU verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene inschrijving bevolkingsregister (kaart 5 jaar geldig) - vreemdeling in België - voorafgaand aanvraag ononderbroken 5 jaar legaal verblijf

Vreemdelingenrecht Langdurig ingezetene in ander EU land “2e verblijf in België” - juiste verblijfskaart ander Unieland - arbeider of zelfstandige (arbeidskaart of beroepskaart vereist, mits vrijstelling) - student - voldoende bestaansmiddelen - geen gevaar openbare orde en volksgezondheid - verblijfskaart A  na 5 jaar verblijfskaart B

Verklaring van inschrijving E kaart Verblijfsrecht voor EU-bg : inschrijv. vreemdelingenreg. EU-bg komt naar België om : - werk te zoeken (uitzondering Kroatië tot 30.06.2015) - werken als arbeider (vrijstelling arbeidskaart, uitzondering Kroatië 30.06.2015) - werken als zelfstandige - niet te werken, maar om te wonen, beschikt zelf over voldoende bestaansmiddelen - studeren (hoofdbezigheid) - gezinshereniging  naargelang keuze statuut documenten voorleggen

Verklaring van inschrijving E kaart overgangsmaatregel Kroatië voorlopig tot : 30.06.2015 voorleggen arbeidskaart B = afgifte E kaart geldigheid E kaart = 5 jaar ! controle voorwaarden = 5 jaar ! Overgangsmaatregelen Bulgarije + Roemenië afgelopen op 01.01.2014.

Document ter staving duurzaam verblijf E+ kaart Duurzaam verblijfsrecht voor EU-bg : inschrijving bevolkingsregister - na 5 jaar ononderbroken verblijf - na 5 jaar nog steeds voorwaarden voldaan Aanvraag indienen gemeente ?  indien voorwaarden voldaan : automatisch recht  verkrijgen E+ kaart : via aanvraag bijlage 22

Verblijfskaart familielid EU-bg of Belg : F kaart Inschrijving vreemdelingenregister - vreemdeling gezinshereniging met Belg of EU-bg - geldigheid F kaart = 5 jaar ! - controle voorwaarden = 5 jaar ! (uitzonderingen : vb. partnergeweld)

Duurzaam verblijfskaart familielid EU-bg / Belg : F+ kaart Inschrijving bevolkingsregister - na 5 jaar ononderbroken verblijf - na 5 jaar nog steeds voorwaarden voldaan

Europese blauwe kaart : H in werking sedert 10.09.2012 - voor Hooggekwalificeerde vreemde werknemers - diploma hogere studies (duur min. 3 jaar) - salaris min. 50.974 euro bruto per jaar - arbeidsovereenkomst min. 1 jaar of onbepaalde duur - werkgever vraagt arbeidsvergunning - 1e kaart H voor 13 maanden, nadien verlengbaar aanvraagprocedure : soepele verloop

Verblijfsrecht Kinderen vreemde nationaliteit :  elektronische identiteitskaart : vanaf 12 jaar  identiteitsbewijs : jonger dan 12 jaar kids-ID enkel voor Belgen

Verblijfsrecht - consulaire IK consulaire ambtenaren + familieleden - diplomatieke IK diplomatieke ambtenaren + familieleden - bijzondere IK bedienend + administratief + technisch personeel (consulaten + ambassaden)  uitgegeven door FOD Buitenlandse Zaken  gedurende duur zending

6. Zonder wettig verblijf ? Wie ? - vreemdeling geen (niet meer) legaal verblijf Waarom blijven ? - oorlog, geweld, geen toekomstperspectief, betere toekomst voor zichzelf of hun kinderen - legale migratiekanalen binnen Europa zéér beperkt ! Onwettig verblijf is strafbaar - opsluiting gesloten centra, repatriëring

Zonder wettig verblijf ? Basisrechten Gezondheidszorg - enkel recht op dringende medische hulp (medische kaart) - OCMW betaalt kosten terug aan zorgverstrekker  voorwaarden - persoon is onwettig in België (Gent) - persoon is behoeftig (sociaal onderzoek) - medisch getuigschrift : door RIZIV erkende zorg- verstrekker dringende noodzakelijkheid vermelden OCMW, Offerlaan 6, T. 09.266.93.07, onthaal.gezondheidszorg@ocmwgent.be

Zonder wettig verblijf ? Onderwijs - recht op onderwijs voor minderjarigen (6j – 18j) - weigeren inschrijving omwille van geen legaal verblijfsstatuut  niet wettelijk - school krijgt subsidie, afleveren schooldiploma’s - schoolverzekering is van toepassing - school geen meldingsplicht aan politie of DVZ - politie mag geen controles uitvoeren via school of aan schoolpoort, geen kinderen meenemen tijdens schooluren (enkel indien ouders opgepakt zijn : politie in burger, vergezeld door ouder)

Zonder wettig verblijf ? Onderdak “iedereen heeft recht op behoorlijke huisvesting” - recht woning huren, eigenaar niet strafbaar ! - brandverzekering afsluiten - waarborg geblokkeerde rekening (identiteitsbewijs) Werken - onmogelijk : illegale tewerkstelling hoge boetes - indien toch illegale tewerkstelling : uitbuiting door werkgever, wanbetaling  verboden, strafbaar

Zonder wettig verblijf ? Gezinsleven - recht om te huwen, verklaring wettelijk samenwoonst - nadien aanvraag verblijfskaart, afhankelijk regels gezinshereniging (zeer strenge voorwaarden !) - geboorte kind : aangifte + verkrijging geboorteakte (geboorte kind opent géén verblijfsrecht) Sociale- en juridische bijstand - recht op pro-deo advocaat  recht, doch toewijzing steeds moeilijker

Zonder wettig verblijf ? Hulp bieden - hulp aan mensen onwettig verblijf  niet strafbaar  hulp louter humanitaire overwegingen Vrijwillig vertrek - regeling vrijwillig vertrek via IOM (Internationale Organisatie voor Migratie)

Zonder wettig verblijf ? Materiële hulp aan illegale gezinnen met kinderen  dit is géén financiële hulp (géén leefloon)  procedure opstarten via OCMW, doch FEDASIL draagt kosten  materiële hulp in afwachting van beslissing procedure, vrijwillig vertrek of repatriëring Materiële hulp huisvesting in opvangcentrum, voeding, kleding, sociale- en medische begeleiding, inschrijving kinderen school (opvangcentrum betaalt schoolkosten) Opvang wijzigt illegale verblijfssituatie NIET !

Bijlagen 1. lijst EER- / EU- / Schengenstaten- / landen 2. lijst DVZ - bijlagen 3. omzendbrief optreden politiediensten 4. omzendbrief recht op onderwijs kinderen zonder legaal verblijf 5. voorblad “infodossier lln. zonder wettig verblijf”

Nuttige gegevens - www.vreemdelingenrecht.be - www.kruispuntmi.be - www.dofi.fgov.be - www.diplomatie.be - www.werk.be - Dienst Migratie en Arbeidsbemiddelingsbureau Oost-Vlaanderen : tel. : 09.235.01.50 - reizigerslijst, tel. : 02.793.90.71 + 02.793.90.75 https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/NL/Pages/Formulieren.aspx http://www.kruispuntmi.be/sites/default/files/bestanden/documenten/infodossier_leerlingenzonderwettigverblijf-2012_lr.pdf

Infopunt Migratie Contact : Administratief Centrum Zuid, Woodrow Wilsonplein 1, 9000 Gent 3e verdieping, lokaal 313 tel.nr. : 09.266.71.40 e-mail : infopuntmigratie@gent.be

Vragen ?

Dank voor uw aandacht