Geneesmiddelen en PIJN
Wat is pijn? De meest gebruikte definities van pijn zijn: Pijn is een onplezierige, gevoelsmatige en emotionele beleving die wordt geassocieerd met een daadwerkelijke of dreigende beschadiging van weefsel, dan wel beschreven wordt in termen van een dergelijke weefselbeschadiging. Pijn is wat een patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt.
Omgaan met pijn.
Omgaan met pijn Nociceptie Pijnbeleving Emotionele aspect van de pijn. Het ontstaat als gevolg van een pijn-ervaring, maar ook als een reactie op andere bedreigende gebeurtenissen zoals: eenzaamheid, angst en onzekerheid. Pijngedrag Gedragingen waaruit een hulpverlener kan afleiden dat er sprake is van pijn. Dit pijngedrag is een uiting van de interactie tussen de pijnlijder en zijn omgeving. Nociceptie Pijn begint bij nociceptie, dit is het omzetten van pijnprikkels in elektrische signalen in de zenuw, persoon ervaart nog geen pijn. Pijngewaarwording Het centrale zenuwstelsel registreert de pijn.
Functie van pijn Pijn is essentieel voor het behoud van leven. Pijn heeft een signaalfunctie Zodra we pijn ervaren of dreigen te ervaren wordt dit als waarschuwing gezien We komen onmiddellijk in actie; een terugtrekreflex treedt op en we willen de pijn sussen (denk aan wrijven over de pijnlijke plek) of voorkomen, we willen controle krijgen over het onaangename dat ons lichaam bedreigt
PIJN Signaalfunctie: er is iets mis! Hoe meet je pijn bij een volwassene? Hoe meet je pijn bij een kind?
PIJN Acuut: oorzaak (vaak) duidelijk Pijnstillers werken Ontstaat plotseling (is daardoor waarschuwend) Duurt korter dan een half jaar Is goed te behandelen Er is een duidelijke relatie tussen de schadelijke prikkel en pijn
PIJN Chronisch: Bestaat langer dan 3 – 6 maanden (en heeft daardoor zijn waarschuwende functie verloren) Rol van weefselbeschadiging kan variëren van duidelijk tot onduidelijk Wanhoop Pijnstillers, acupunctuur, chirurgisch ingrijpen, zenuwblokkade, hypnose, gedragstherapie, kalmeringsmiddelen, antidepressiva
Pijnbestrijding Weghalen signaal!! Niet-opioïden=gewone pijnstillers Opioïden=sterke pijnstillers (opiumwet)
Niet-opioïden Paracetamol NSAID’s (non steroid anti inflammatory drug) Stof die bij weefselbeschadiging vrijkomt, kan geen zenuwprikkel geven Werken bij lichte tot matige pijn Incl. middelen met koortsdempende of ontstekingsremmende werking Paracetamol NSAID’s (non steroid anti inflammatory drug) Combi
Paracetamol 1e keus meestal Pijnstilling + koortsdemping Geen interacties Nauwelijks complicaties/bijwerkingen Nadeel: zeer giftig bij chronisch gebruik of overdosering (onherstelbare leverbeschadiging)
NSAID, non steroid anti inflammatory drug Pijnbestrijding Ontstekingsremming en/of koortsdemping Bij lichte/matige pijn Bij ontstekingen van gewrichten en spieren/pezen Bijwerking: maagklachten (prostaglandine, komt vrij bij pijn, geeft prikkels door aan het centrale zenuwstelsel. Prostaglandine E2 is een hormoon dat pijnsignalen stuurt naar onze hersenen.) overgevoeligheid (eens en nooit weer) chronisch gebruik: nierbeschadiging
Vervolg NSAID Interactie Complicatie Maagzweer Interactie Antistolling (wordt versterkt) Plaspillen (werking neemt af) Acetylsalicylzuur - aspirine/ carbasalaatcalcium - ascal / diclofenac / ibuprofen / naproxen
Combi van paracetamol met codeïne (opiaat) of coffeïne Codeïne versterkt niet-opioïden Codeïne dempt de hoestprikkel. Het is ook een pijnstiller. Het wordt gebruikt bij kriebelhoest en bij matige tot hevige pijn. Paracetamol/codeïne wordt voor volwassenen gebruikt bij: koorts en pijn bij griep en verkoudheid; hoofdpijn, kiespijn, zenuwpijn, spierpijn. Coffeïne: De combinatie van paracetamol en coffeïne stilt pijn, werkt ontstekingsremmend en verlaagt koorts. Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend. Coffeïne versterkt mogelijk het pijnstillende effect van paracetamol en werkt opwekkend. Te gebruiken bij verschillende soorten pijn, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Opioïden Sterke pijnstilling Andere beleving Achter slot / Noteren Bijwerkingen!! Obstipatie Sufheid Ademhalingsdepressies GEWENNING VERSLAVING
Anesthetica Plaatselijke verdoving Lidocaïne Oppervlakteanesthesie (op weefsel) Infiltratieanesthesie (in weefsel) Geleidingsanesthesie (via zenuw) Lidocaïne
Pijnstillers bij reuma / jicht Zie hoofdstuk 3 GMD. Zie ook www.thuisarts.nl Jicht is een pijnlijke ontsteking in een gewricht veroorzaakt door urinezuurkristallen. Het geneest meestal binnen een tot drie weken, maar kan na verloop van tijd weer terugkomen. Bij een aanval van jicht helpen NSAID’s zoals diclofenac , naproxen of ibuprofen. Deze middelen kunnen de pijn binnen een of twee dagen verminderen. Let op: NSAID's zijn goede pijnstillers, maar ze geven regelmatig vervelende bijwerkingen. Ze kunnen (soms ernstige) maagklachten geven en de werking van andere medicijnen beïnvloeden. Heeft u maag-, darm-, hart-, vaat- of nierproblemen? Bent u ouder dan 60 jaar? Gebruikt u medicijnen? Of heeft u ooit een allergische reactie gehad na een NSAID? Overleg dan eerst met uw huisarts of apotheker.