BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS Vogels Caroline BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS Dr C. Vogels Gent

Persoonlijkheidsstoornis Patroon van functioneren waardoor een grote lijdensdruk ontstaat met secundair optreden van depressie, angst, middelenmisbruik,.. Rigied en langdurig patroon Dr C. Vogels Gent

Kenmerken volgens de DSM IV Vogels Caroline Kenmerken volgens de DSM IV 5/9 Onmogelijkheid om reele of/en ingebeelde verlating te verdragen Patroon van intense en instabiele relaties Impulscontrolestoornissen Verstoord, negatief of onrealistisch zelfbeeld met identiteitsstoornissen Dr C. Vogels Gent

Kenmerken volgens de DSM IV Woede Leegte en verveling Autodestructief gedrag, suïcidaliteit Intense en snelle stemmingsschommelingen Achterdocht en dissociatieve symptomatologie Dr C. Vogels Gent

Kern van een borderline stoornis is een emotionele dysregulatie Kernsymptomen: intense stemmingslabiliteit en impulsiviteit Dr C. Vogels Gent

Prevalentie van BPD: 1.5 à 2% Poliklinisch: 10% Opgenomen patiënten: 20% Dr C. Vogels Gent

Uitgesproken co-morbiditeit Suïciderisico: 10% Uitgesproken co-morbiditeit Borderline patiënten zijn grote gebruikers van geestelijke en somatische gezondheidszorg Dr C. Vogels Gent

Mythes Er is een trauma in het verleden… Manipulatieve, chanterende, teamsplittende lastpakken… Er is niets aan te doen…

Mythe 1 Bij borderline moet je op zoek gaan naar een (seksueel) trauma in het verleden Misbruikverhalen bij 40 à 71% Verklaring en validatie van de intensiteit van hun lijden

Ontstaansmechanismen “childhood sexual abuse is neither necessary nor sufficient for the development of borderline” * Mary Zanarini - 2005 (80% van de volwassenen met abusus in de kindertijd ontwikkelen geen enkele psychopathologie!) Dr C. Vogels Gent

Genetische factoren bepalen voor ruim 50% de persoonlijkheidstrekken van de volwassene Bij tweelingstudies zijn er sterke argumenten voor erfelijkheid bij borderline Bij borderline zijn er aanwijzingen dat de rol van de omgeving een grotere rol speelt dan bij de andere persoonlijkheidsstoornissen Dr C. Vogels Gent

BPS wordt geconceptualiseerd als “pervasieve stoornis van emotie regulatie”, die het gevolg is van de interactie tussen intrinsieke emotionele kwetsbaarheid & ervaren van invalidatie Biologische component: dysfunctioneren van het emotieregulatiesysteem Sociale component: invaliderende omgeving Resultaat: pervasieve emotionele dysregulatie dr. L.M.C. van den Bosch

Emotionele kwetsbaarheid: * Hoge sensitiviteit het individu reageert op emotionele cues van geringe sterkte * Intensiteit van de reactie het individu vertoont extreme emotionele reacties * Trage terugkeer naar het baseline niveau emotionele reacties duren lang * Vaardigheden in het moduleren van emotie meer noodzakelijk dr. L.M.C. van den Bosch

Mythe 2 Borderline patienten zijn manipulatief en gaan snel over tot acting-out Manipulatie: 2 partijen nodig Spanningsreductie door automutilatie en suicidepogingen Belang van de acceptatie van het lijden

Mythe 3 Borderline patienten zijn hopeloze gevallen

Zanarini, AM. J. Psychiatry May 2006 290 gehospitaliseerde patiënten: 88% remissie op 10j tijd 2j 39.3 % 4j + 22.3 % 6j + 21.9 % 8j + 12.8 % 10j + 3.7 %

Therapie Medicatie vooral symptomatisch Cave polyfarmacie Dr C. Vogels Gent

Psychotherapie Schema focused therapy van Young Mentalisation based treatment van Bateman & Fonagy Transference focused psychotherapy van Yeomans Dialectische gedragstherapie van Marsha Linehan

Psychotherapie Lange duur (jaren) Duidelijke structuur Therapietrouw benadrukken Actieve houding van de therapeut Consequent toepassen van een duidelijk theoretisch kader

DBT DBT is een behandelprogramma dat effectief is in de behandeling van ernstige borderline problemen. In DBT is de wijze waarop het programma uitgevoerd moet worden beschreven, waardoor de methode overdraagbaar is. DBT is vooral gebaseerd op de gedachte dat de houding van therapeuten tov borderline patiënten moet veranderen wil behandeling mogelijk zijn.

Doel van DBT Verbreken van de verbinding tussen Ontregelde emotie-regulatie Dysfunctioneel gedrag dr L.M.C. van den Bosch

Kern Theorieën ZEN-Validatie Mindfulness Gedragsleer Dialectische filosofie dr L.M.C. van den Bosch

Samenstelling standaard DBT programma Individuele psychotherapie (1 uur pw) Groeps vaardigheidstraining (2,5 uur pw) Consultatie team voor therapeuten en trainers (1 uur pw) Zo nodig telefonische consultatie (24 uur/dag) dr. L.M.C. van den Bosch

Stadia in behandeling Pretreatment: overeenstemming over doelen en therapie. Eerste stadium: controle over gedrag. Tweede stadium: kunnen verdragen van emoties, verwerken trauma’s. Derde stadium: ‘gewone’ problemen aankunnen, vergroten zelf-respect dr. L.M.C. van den Bosch

Outcome 1 jaar DBT: minder drop-out minder parasuïcidaliteit minder hospitalisatie DBT leert de borderline ander gedrag/tolerantie voor de emotionele pijn