Loskomen van taal Defusie
Ik dacht altijd dat mijn brein het geweldigste orgaan van mijn hele lichaam was. Tot het tot me doordrong wie me influisterde dat dit zo was. -Emo Philips
Ik ben OK Ik ben goed Ik ben perfect Oefening Ik ben OK Ik ben goed Ik ben perfect
Defusie Fusie : ‘samensmelten’ met de psychologische inhoud van een verbale gebeurtenis. Defusie: het verzwakken van de grip die de letterlijke betekenis van een verbale gebeurtenis op ons heeft.
Defusie Concreet betekent dit dat we de client leren om: gedachten en gevoelens te zien zoals ze zijn (namelijk een verbaal onontwarbaar proces van een denkmachine) in plaats van wat ze ‘beweren’ te zijn (namelijk realiteit)
Defusie Het gaat om het aanleren van verbale conventies die ‘gedachte’ en ‘denker’, en ‘emotie’ en ‘voeler’ scheiden. Paradox: Door middel van taal de impact van taal verzwakken
Functionele theorie van taal De functie van taal is niet een ‘ware’ beschrijving van de werkelijkheid De functie van taal bestaat eruit dat het de aandacht van de luisteraar richt.
Fusie Taalprocessen (relaties afleiden, transformatie van stimulusfuncties) verlopen grotendeels automatisch en onbewust. Binnen een bepaalde context leidt dit ertoe dat we fuseren met de psychologische inhoud van verbale gebeurtenissen, dat we zonder meer serieus nemen wat we denken.
Context van letterlijkheid We nemen onze woorden letterlijk, ofwel woorden hebben de stimulusfuncties van datgene waar ze naar verwijzen. We vergeten dat woorden niet zijn waar ze naar verwijzen.
Contexten van redenen geven Innerlijke ervaringen als oorzaken “ Ik kan niet werken omdat ik depressief ben (en daarom kan ik niet anders) Levensverhaal als oorzaak “ Ik ben vroeger gepest en daarom kan ik niet met mensen omgaan” .
Oefening Denk eens na over de laatste keer dat je te laat gekomen bent op een afspraak (vergadering e.d.). Wat was de reden? En: heb je je redenen met jezelf gerepeteerd om verantwoording af te leggen? Ben je ermee weg gekomen? Had je ook op tijd kunnen komen?
Gevangen in taal
Als de cliënt: Gevangen in taal zijn gedachten/denken probeert onder controle te brengen woorden letterlijk neemt, erdoor in beslag genomen wordt, ermee in gevecht is, er aan vast houdt gevangen zit in redenen geven vast zit aan ‘gelijk hebben’
Defusie in therapie : De therapeut creëert ervaringen die de cliënt het verschil duidelijk maken tussen directe ervaring en afgeleide ervaring. De therapeut maakt de cliënt gevoelig voor het leerproces: alles is programmering. We worden opgevoed met redenen geven, evalueren e.d.
Het verstand als ‘derde partij’ Loskomen van taal 04-02-09
De therapeut helpt de cliënt te ervaren dat woorden woorden zijn De therapeut helpt de cliënt te ervaren dat woorden woorden zijn. Bijvoorbeeld: melk-melk-melk. De therapeut laat zien dat denken en voelen doorgaande gedragsprocessen zijn, waardoor afstand ontstaat tot de letterlijke inhoud.
Doorgaande gedragsprocessen Bladeren in de stroom, e.d. Naam geven aan gedachten of het verstand (bijv de innerlijke criticus) Benoemen: je hebt de gedachte dat..
Verborgen aspecten van taal De therapeut helpt de client het verschil op te merken tussen beschrijvingen en evaluaties. Veel evaluaties worden gezien als waarheden, als beschrijvingen van de realiteit (‘Ik ben minderwaardig’).
Valkuilen De therapeut probeert de cliënt via de weg van taal en logica te overtuigen en gaat een debat aan met de cliënt. Defusie wordt vanuit een positie van ongelijkheid gebracht, waardoor de cliënt zich dom of vernederd voelt. De therapeut laat metaforen en oefeningen niet aansluiten bij waar de cliënt psychologisch aan toe is