CAR: Vlaanderen-breed? Met lokale input? Met/zonder DC? Reflecties en bevindingen vanuit ervaringen in het Gentse basisonderwijs 25 november 2016 / 1 februari 2017

1. Uniforme tijdslijn: per niveau BaO & SO: verschillende noden 2. Vlaanderen-breed CAR ondersteunt Ouders: versterkt vrije schoolkeuze Scholen: administratieve facilitering

CAR biedt: Leerlinggegevens kant-en-klaar Documenten print-klaar Intakegesprek rustiger Inschrijvingstool voor late inschrijvingen Elektronisch inschrijvingregister Bericht van schoolkeuze-verandering (ook vóór instap) Automatische update (doorstreept indien later elders ingeschreven) Helpt dus dubbele inschrijvingen te voorkomen Aanduiding van wie te contacteren op wachtlijst Gevraagd: Koppeling met schoolsoftware/Discimus

CAR vraagt: Invullen capaciteitenblad & overzicht zittende lln. Jaarlijks aangeven van wijzigingen in capaciteit  Zittende lln: directe import uit leerlingendatabank mogelijk ‘Heeft dit kind broer/zus - mama/papa op school?’ Tijdens aanmeldingsperiode, bij voorrangclaims Inloggen op Meldjeaan.be  realisatie inschrijving Na afloop aanmeldingsperiode & bij late inschrijvingen Ouders contacteren Die nog niet langskwamen voor realisatie inschrijving Om vrijgekomen plaats aan te bieden Niet weigeren?  aanmelden = inschrijven

3. Lokale input mogelijk / nodig Ordeningscriteria Bepaal op lokaal niveau de waarden / range voor x, y en z Lokale helpdesk voor scholen en ouders Maak gebruik van lokale expertise Vrije plaatsen x naar afstand 1 - x vlg. toeval x * y naar thuis - school x * (1 – y) nr. kortste van 3 vr. kinderen vr. wie deze school tot hun top z behoort

CAR: modulaire opbouw Identificatie Module Toewijzing school aan Voorkeuren BZ / KvP? IND / nIND? … Toewijzing school aan leerlingen Afstanden- berekening Ordening lln. binnen scholen mail ouders Input ouders Geolocatie Admini- stratie- module Lokale input Input scholen Suggestie voor toewijzingsprocedure: gebruik “student proposed deferred acceptance algorithm” ipv huidige “school proposed deferred acceptance algorithm”. Beheer scholen School- software Capaciteiten-blad Input lln.-databank Discimus

Van DC naar 2V Relevantie van streven naar sociale mix Via 2-zijdige voorrang voor kansrijk (57) én kansarm (40), Die niet discrimineert, maar wel B/Z-effecten corrigeert, Geen plaatsen onbenut laat, De keuzevrijheid van de ouders 100% respecteert, Doordat 2V enkel werkt binnen marges die hun keuzes laten, Wat scholen ook toelaat eigen profiel te behouden, Niet meer weigeringen (-57), Hoger aantal toewijzingen in voorkeurscholen (+17), Kinderen geen veel grotere afstanden doet afleggen, 2V ‘corrigeert’ het afstandscriterium ( gem. 172 m verder, max. 2,8 km) Scholen geen bijkomende planlast oplevert – dankzij CAR, Eenvoudig uit te leggen, Flexibel toe te passen, maar nog verbetering mogelijk CAR efficiënter door 2V

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied A Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR ‘16 A 1 63% 47% 89% 70% 48% 46% 5 nIND 25 12 + 13 23 + 6 2 83% 56% 4 nIND 16 + 4 3 50% 30% 76% 60% 38% 2 nIND 810 3 + 5 7 + 6 4 79% 68% 3 nIND 12 6 + 6 17 + 2 5 42% 40% 62% 6 IND 45 28 + 17 5 + 16 6 94% 93% geen 18 16 + 2 3 + 0 Hoe leggen we aan NL-talige ouders uit dat er in school 1 en 4 maar 25% NL-talige kinderen (of minder) zijn/binnen kunnen terwijl er in het deelgebied 50% wonen?

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied A Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR ‘16 A 1 63% 47% 89% 70% 48% 46% 5 nIND 25 12 + 13 23 + 6 2 83% 56% 4 nIND 16 + 4 3 50% 30% 76% 60% 38% 2 nIND 810 3 + 5 7 + 6 4 79% 68% 3 nIND 12 6 + 6 17 + 2 5 42% 40% 62% 6 IND 45 28 + 17 5 + 16 6 94% 93% geen 18 16 + 2 3 + 0 Hoe leggen we aan NL-talige ouders uit dat er in school 1 en 4 maar 25% NL-talige kinderen (of minder) zijn/binnen kunnen terwijl er in het deelgebied 50% wonen? In 5 op 6 scholen (sterk) direct DC-effect – in bedoelde richting In dezelfde scholen duidelijke evolutie richting beoogde sociale mix als verdeling ‘vals-kansrijke’ peuters meevalt Eén school legt zich toe op bijzonder publiek van AN & kinderen op de vlucht

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied A Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR ‘16 A 1 63% 47% 89% 70% 48% 46% 5 nIND 25 12 + 13 23 + 6 2 83% 56% 4 nIND 16 + 4 3 50% 30% 76% 60% 38% 2 nIND 810 3 + 5 7 + 6 4 79% 68% 3 nIND 12 6 + 6 17 + 2 5 42% 40% 62% 6 IND 45 28 + 17 5 + 16 6 94% 93% geen 18 16 + 2 3 + 0 Hoe leggen we aan NL-talige ouders uit dat er in school 1 en 4 maar 25% NL-talige kinderen (of minder) zijn/binnen kunnen terwijl er in het deelgebied 50% wonen? In 5 op 6 scholen (sterk) direct DC-effect – in bedoelde richting In dezelfde scholen duidelijke evolutie richting beoogde sociale mix als verdeling ‘vals-kansrijke’ peuters meevalt Eén school legt zich toe op bijzonder publiek van AN & kinderen op de vlucht

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied A Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Jan ‘17 CAR ‘16 A 1 63% 47% 89% 70% 48% 5 nIND 25 12 + 13 23 + 6 2 83% 56% 52% 4 nIND 16 + 4 3 50% 30% 76% 60% 38% 2 nIND 810 3 + 5 7 + 6 4 79% 68% 22% 3 nIND 12 6 + 6 17 + 2 5 42% 40% 62% 59% 6 IND 45 28 + 17 5 + 16 6 94% 93% 78% geen 18 16 + 2 3 + 0 Hoe leggen we aan NL-talige ouders uit dat er in school 1 en 4 maar 25% NL-talige kinderen (of minder) zijn/binnen kunnen terwijl er in het deelgebied 50% wonen? In 5 op 6 scholen (sterk) direct DC-effect – in bedoelde richting In dezelfde scholen duidelijke evolutie richting beoogde sociale mix als verdeling ‘vals-kansrijke’ peuters meevalt Eén school legt zich toe op bijzonder publiek van AN & kinderen op de vlucht

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied B Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Nov ‘16 CAR ‘16 B 7 68% 56% 42% 33% 25% 2 IND 12 4 + 8 0 + 12 8 88% 87% 100% Geen 24 15 + 0 0 + 0 9 72% 90% 16 3 + 0 10 76% 55% 53% 2 nIND 40 22 + 18 6 + 1 11 60% 50% 1 nIND 6 + 6 6 + 7 94% 89% 85% 71% 2436 17 + 3 13 77% 81% 50 20 + 6 Vier scholen moeten niet weigeren  geen DC/2V. De twee scholen die wel moeten weigeren bereiken voor °2014 evolutie nagestreefde sociale mix. Eén methodeschool krijgt (iets) kansrijker publiek.

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied B Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Jan ‘17 CAR ‘16 B 7 68% 56% 42% 33% 17% 2 IND 12 4 + 8 0 + 12 8 88% 87% 100% Geen 24 15 + 0 0 + 0 9 72% 16 3 + 0 10 76% 55% 2 nIND 40 22 + 18 6 + 1 11 60% 50% 1 nIND 6 + 6 6 + 7 94% 89% 85% 2436 17 + 3 13 77% 59% 50 20 + 6 Vier scholen moeten niet weigeren  geen DC/2V. De twee scholen die wel moeten weigeren bereiken voor °2014 evolutie nagestreefde sociale mix. Eén methodeschool krijgt (iets) kansrijker publiek. S13 evolueert gunstig.

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied C Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ’12 Jan ’16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR’16 CAR ‘16 C 14 32% 17% 20% 14% 18% 13% 3 IND 3338 6 + 27 0 + 20 15 16% 21% 24 5 + 19 0 + 28 16 39% 46% 25% 2 IND 4 + 10 17 42% 34% 27% 31% Geen 30 7 + 19 0 + 0 Deelgebied C telt veel meer kinderen in de scholen dan er wonen. Grote verschillen tussen de scholen in 2012. Verschillen sterk verminderd voor °2014 door 2V, behalve voor school 17. Die lijkt terug uit te komen op Gents gemiddelde.

Effectief % INDicatorkleuters Case: deelgebied C Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ’12 Jan ’16 CAR‘16 Jan ‘17 CAR’16 CAR ‘16 C 14 32% 17% 20% 14% 18% 3 IND 3352 6 + 27 0 + 20 15 16% 21% 8% 24 5 + 19 0 + 28 16 39% 46% 24% 2 IND 2421 4 + 10 17 42% 34% 27% 57% Geen 30 7 + 19 0 + 0 26 jan 2017, Sch 17: 17 + 13 Deelgebied C telt veel meer kinderen in de scholen dan er wonen. Grote verschillen tussen de scholen in 2012. Door sterke verschuivingen na de aanmeldperiode in 2 scholen (in tegengestelde richting voor S15 en S17) krijgen we terug grotere verschillen tussen de scholen. Cijfers van januari 2017 nog niet eenduidig. S14 heeft nog extra capaciteitsuitbreiding.

2V: flexibele toepassing mogelijk Afbakening deelgebieden In functie van realistisch streefdoel voor sociale mix Basis voor bepalen streefverhouding Aandeel IND-kinderen dat er woont Aandeel IND-kinderen dat er school gaat Minimum 5-regel Van belang bij kleine capaciteiten Correctie voor instapklas Om te compenseren voor ‘vals-kansrijke peuters’ Stapsgewijs evolueren naar nagestreefde mix Gevraagd: lokaal meebepalen wie INDicator-leerling is TNN als IND-criterium zou gerichter voorrang voor Nederlands-taligen mogelijk maken via het niet-IND-contingent

School 1: meer NL-taligen?  Actueel (°2014)  Met TNN als INDicator   IND n-IND totaal Streven 12 13  25 14 11 B/Z 6 17 4 TNN 2 NL CAR 1 7 TNN 68% 52%  NL 3 8 Aangemeld 16 23 Aandeel TNN in buurt: 48% 15 24 37 Hoe leggen we aan Nederlandstalige ouders uit dat hun kind 2 tot 3 keer minder kans heeft op inschrijving in deze school in de buurt dan het anderstalige buurmeisje of -jongetje, terwijl de helft van de buurtbevolking Nederlandstalig is? Uitkomst op basis van afstandscriteria

School 1: meer NL-taligen? Oplossing  Actueel (°2014)  Met TNN als INDicator   IND n-IND totaal ‘IND’ ‘n-IND’ Streven 12 13  25 14 11 B/Z 6 17 4 TNN 2 NL CAR 1 7 TNN 68% 52%  NL 3 8 Aangemeld 16 23 Aandeel TNN in buurt: 48% 15 24 37 Toename verste afstand van 487 m  980 m Toename gemiddelde afstand tot thuis: + 180 m DC met TNN-criterium compenseert B/Z-effect Betere uitkomst mogelijk gelet op keuzes van ouders Door (in dit geval) voorrang aan NL-taligen

Voordelen van TNN-criterium Betere afspiegeling van de buurt mogelijk In de mate dat de keuzes van ouders dat toelaten  vrije keuze van ouders blijft primeren Compenseert voor ‘scheve’ effecten van voorrang B/Z en historisch gegroeide ongelijkheid Door – naargelang van het geval – Voorrang aan NL-taligen óf Voorrang aan TNN-kinderen Automatisch, in functie van te bereiken evenwicht Resulteert in meer gelijke kansen voor NL-taligen en TNN TNN ≠ ‘voorrang voor anderstaligen’

Korte terugblik op analyses

Analyse van 2V-effecten Macro-analyse: Hoeveel scholen bereiken nagestreefde verdeling (+/- 10%) Welk parcours legden ze af? Welk aandeel van de kinderen zit in die scholen? Micro-analyse: Hoeveel & welke kinderen krijgen voorrang / weigering door 2V? Hoeveel komen daardoor in hogere/lagere schoolkeuze? Hoeveel verder moeten ze daardoor naar school? Hoeveel meer weigeringen zijn er door de 2V? Hoeveel meer/minder toewijzingen? Samenhang tussen micro- en macro-analyse

Macro-analyse: meer scholen bereiken nagestreefde sociale mix Teldatum 01.02.2012 28.01.2016 28.02.2016 Bron Ministerie CAR (cap.blad) CAR (brussen, KvP & aanmeldingen) Geboortejaren 2006 – 2009 2011– 2012 2014 (89%) Kleutergroep K3 - instap K2 – K1 Instap 2016-2017 Aantal 9737 5961 2710 Scholen rond norm +/- 10% 40 / 94 46 / 95 54 / 95 Aandeel kleuters in scholen rond norm +/- 10% 46% 51% 64%

Micro-analyse (°2014) 97 voorrang: 40 IND + 57 niet-IND = evenredig met verdeling onder 11.000 kleuters in Gent  niet discriminerend Geweigerd door 2V: niet veel verder naar school Gemiddeld: 172 m verder, maximaal 2,8 km 35% zelfs dichter naar school Minder weigeringen 131 extra W door 2V  188 W ontlopen dankzij 2V Meer toewijzingen 16 k geen toewijzing door 2V  33 k geen toewijzing zonder 2V Zie ook: rapport 8 mei 2016 CAR efficiënter door 2V

Samenhang micro - macro Voor geboortejaar 2014 verschillen tussen Bereiken beoogde verdeling vrije plaatsen 40 scholen met direct DC-effect 25 (62,5%) 55 scholen zonder direct DC-effect 5 ( 9,1%) Significantietoets 2 = 30,6 ***

Samenhang micro - macro Voor geboortejaar 2014 verschillen tussen Bereiken beoogde verdeling vrije plaatsen Bereiken beoogde sociale mix +/- 10% 40 scholen met direct DC-effect 25 (62,5%) 30 (75,0%) 55 scholen zonder direct DC-effect 5 ( 9,1%) 24 (43,6%) Significantietoets 2 = 30,6 *** 2 = 9,3 *** Sterk significante verschillen. Kans dat ze op toeval berusten < 0,5%.

Toeval als alternatief voor afstand & 2V ? School 1 - °2014 Wat is de kans   IND n-IND totaal dat we Streven 12 13  25 bij een selectie van 8 kinderen B/Z 11 6 17 door toeval uitkomen op CAR 1 7 deze verdeling Aangemeld gegeven 24 37 deze aanmeldingen? (65% i.p.v. 47% IND) Die kans = 0,00106672137032668 Dat is ietsje meer dan 1 op 1000 Toeval kan niet corrigeren voor effecten B/Z-voorrang Ook niet voor onevenredige verdeling aanmeldingen

Direct DC-effect (swaps) Toeleidingsacties Noodzakelijk & complementair Geen alternatief voor DC Directe DC-effecten vallen niet samen met deelname aan toeleidingsacties (2 = 0,95 ; p > 0,30 – niet-significant) Effect van toeleidingsacties en DC: onafhankelijke werking Direct DC-effect (swaps) JA NEEN TOTAAL Toeleidings-acties 17 18 35 23 37 60 40 55 95

Aanvullende cases

Effectief % INDicatorkleuters Case: M Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR ‘16 S M 68% 56% 94% 89% 85% 71% GEEN 2436 17 + 3 0 + 0 R Bis 58% 51% 72% 77% 50% 2 nIND 12 6 + 6 5 + 1 Bi Kla 43% 29% 44% 45% 46% 36% 11 5 + 6 1 + 11 De twee kleinere vestigingsplaatsen behalen beoogde sociale mix makkelijker (als verdeling ‘vals-kansrijke’ peuters meevalt) De grote school voerde recentelijk een drastische capaciteitsvehoging door (+12) beoogde verdeling is: 20 / 16 (gecorrigeerde streefcijfers voor instappers) CAR 26 jan 2017: M: 89% (32 + 4); Mbis 67% (8 + 4); Kla 46% (5 + 6)

Effectief % INDicatorkleuters Case: V Wijk School Streef % IND-kleut. Effectief % INDicatorkleuters DC direct CAP Toege-wezen Gewei-gerd ‘15-16 ‘16-17 °06-°09 °11-°12 °14 3-5j Inst. Feb ‘12 Jan ‘16 CAR‘16 Okt ‘16 CAR ‘16 S V 35% 26% 32% 31% 28% 1 IND 46 12 + 34 0 + 3 Vrij constante samenstelling schoolbevolking (kleuters) die sterk aansluit bij nagestreefde verhouding in het deelgebied. Beperkt DC/2V-effect ten voordele van één IND-peuter helpt voor °2014 het status quo te behouden. Aandeel TNN bij kleuters (19,4%) lager dan in deelgebied (26,2%). Onder de geweigerde peuters evenwel geen TNN, wellicht door de ligging van de school. CAR 26 jan 2017: 35% (16 + 30)