Hoofdstuk 8 Nonverbal behavior The interview as mime

Edward T Hall 80’s Burgoon 90’s Communicatie 90% non-verbaal

Studie van non-verbaal gedrag Leert veel over patiënt Leert iets over je eigen non verbale gedrag.

Terminologie Non verbaal gedrag = alle gedragingen van een persoon anders dan echte inhoud van zijn/haar woorden. 1) non verbale communicatie Vaak makkelijk te interpreteren, MAAR soms cultuurbepaald 2) non verbale activiteiten

Non verbale activiteiten Ekman Friessen 1) illustrators 2) regulators 3) adaptors 4) affective displays

Illustrators Regulators Handgebaren om verhaal te verduidelijken Sturen gesprek –> ga door met vertellen geven ‘je beurt’ aan (even oogcontact)

Adaptors Affective displays Gedrag om een comfortabeler gevoel in het gesprek te krijgen Affective displays Voornamelijk gezichtsbewegingen, vaak spontaan reacties op wat de ander verteld

Hoofdstuk 8 Verdeling I = core fields of study in nonverbal behavior II = clinical application of nonverbal behavior III = bold new frontiers – web, social media

Part I Proxemics Kinesics Paralanguage

Proxemics Invloed van verhoudingen in ruimte Beschermen van interpersoonlijk territorium Hall spreekt over 4 soorten interpersoonlijke afstand Intimate distance Personal distance Social distance Public distance

Kinesics Lichaam is constant in beweging. Niet alleen wat je doet, maar ook hoe je dat doet heeft effect.

Paralanguage Hoe woorden uitgesproken woorden. Nb: Immediacy = gedragingen in proxemics – kinesics en paralanguage Kan van hoge naar lage valentie. Non verbale context.

Part II Aanwijzingen voor bv Verborgen psychotisch proces Lange pauzes in spraak Oogcontact afwijkend – indringend – kamer rondkijken

Morris spreekt over 4 ‘normale’ visuele cut offs Non verbale adaptors gemaakt om omgevingsstress te verminderen Morris spreekt over 4 ‘normale’ visuele cut offs Evasive eye – patient kijkt express naar de grond Shifty eye – patient kijkt steeds weg en terug Stuttering eye – patient is veel aan het knipperen Stammering eye – patient heeft ogen steeds lang gesloten

Non verbale hints voor klassieke psychiatrische diagnoses Schizofrenie Neiging om weg te kijken Afgevlakt affect Ineengezakt postuur Houding – meer weghangen van interviewer

Depressie Teruggetrokken Geagiteerd Soms langer aankijken Vertraagde bewegingen Zichzelf aanraken ter comfort Geen emotionele expressie (of weinig) Leunen eerder weg van interviewer Geagiteerd Verbaasde uitdrukking Grimassen en fronsen Kijkt eerder weg Geagiteerde, levendige bewegingen Lichaam eerder richting interviewer

Non verbale hints voor specifiek persoonlijkheids diagnose Passief agressief Als voeten bv stoten – niet terugtrekken Borderline Dichter bij iemand, anders gaan zitten

Non verbale indicatoren van angst Toename sympatisch zenuwstelsel – fight flight Verhoogde hartslag Toename ademhalingsfrequentie Bleek – bloed naar spieren Zweten, vochtige handpalmen

Non verbale tekenen van liegen Adaptors van mogelijk liegen zijn Aanraken of deels verbergen van mond Aanraken van de neus RTL – response time latency neemt toe.

Gebruik van non verbaal gedrag voor engagement – Welke opstelling in behandelkamer?

Bewust inzetten van knikken en andere faciliterende technieken Goed oogcontact Glimlachen Handgebaren Meer overtuigend

Nonverbale technieken voor engagement met guarded of paranoïde patiënten Empathische opmerking met lage valentie in intuïtie ! in eerste contact; niet teveel immediacy gedrag.

Nonverbal aspects of calming potentially violent patients

Clues of impending violence Early warning signs Sneller spreken Geagiteerder spreken / sarcastische opmerkingen Onrustig, niet willen zitten Late warning signs

Part III Non verbal impact of technology, the web Phantom presence effect ! Proxemics = verhouding in ruimte gaat verloren