Evidence based post operatieve zorg Prof. dr. Van den Broecke R UZ Gent

Evidence based? Start perorale voeding? Vloeistof toediening Antibiotica? Sondebeleid? Ontslagbeleid Andere: heffen, hervatten activiteiten, sexualiteit

Start perorale voeding A meta-analysis of selective versus routine nasogastric decompression after elective laparotomy (Cheatham ML et al Ann Surg 1995; 221: 496-478) Preventieve maagsonde heeft geen nut Meer febriele complicaties, atelectasen en pneumonie

Start perorale voeding Early feeding compared with nasogastric decompression after major oncologic gynecologic oncologic surgery (Cutillio G. Obstet Gynecol 1999, 93(1): 41-45) Prospectief gerandomiseerd onderzoek Maagsonde (B) tot eerste flatus of drainage <50 ml/dag ivm vroegtijdige (dag 1)orale voeding (A) Orale voeding: dag 1 vloeibaar – opklimmend tot vezelarm binnen 24 uur, daarna gewone voeding Eind punt: herstel van de GI functie

Start perorale voeding Postoperative management and restrictionhs for female pelvic surgery: a systematic review Murphy et al Int J Urogynecol (2013) 24; 185-193

Start perorale voeding Postoperative management and restrictionhs for female pelvic surgery: a systematic review Murphy al Int J Urogynecol (2013) 24; 185-193

Start perorale voeding Postoperative management and restrictionhs for female pelvic surgery: a systematic review Murphy al Int J Urogynecol (2013) 24; 185-193

Start perorale voeding Besluit Routine maagsonde bij electieve gynaecologische heelkunde is obsoleet Vroegtijdige perorale voeding is zeker mogelijk Beter comfort voor de patiënten Korter ziekenhuisverblijf

Vloeistof toediening Een gezonde persoon heeft nood aan ongeveer 2,5 liter/dag – post op zal dit meer zijn Mictie, huidturgor, kleur urine, droge mucosae zijn een weerspiegeling van de nood aan vloeistof: een mictie < 30ml/u: bolus vocht toedienen – geen diuretica Indien vochttoediening niet helpt; denk aan CVD (cave oudere patiënten) Bij overvloedig braken: cave electrolietenstoornissen Temperatuurverhoging van 1,5°C geeft aanleiding tot 15% meer vochtverlies

Sondebeleid De sonde moet zo snel mogelijk verwijderd worden Blaastrainig is zinloos (Bergman et al Obstet Gynecol 1987;70:909) Vroegtijdig verwijderen van de sonde verhoogt comfort (Dunn et al Am J Obstet Gynecol 2003; 189:435) Aanvaardbaar residu: < 100 ml Vroegtijdig verwijderen van de sonde geeft minder UWI Vroegtijdig verwijderen van de sonde - sneller ontslag

Antibioticabeleid post op Electieve gynaecologische ingrepen Eerste trimester miskraam: curettage Erythromycine gedurende 7 dagen versus placebo: NS (Sorensen et al Br J Obstet Gynecol 1992: 99(5); 434) Clindamycine vaginaal: NS (Larsson et al Acta Obstet Gynecol Scan 2000; 79(5): 390) Ceftriaxone versus standard of care? Naargelang risico tHenriqeus et al Br J obstet Gynecol 1994; 101(7): 610 Metronidazole versus placebo: post op infectie 3,9 versus 20,4% (p<0,025) (Heisterberg et al Obstet Gynecol 1985; 65(3): 371)

Antibioticabeleid post op Electieve gynaecologische ingrepen Hysterectomie: indicatie voor profylaxie, niet voor routine post op toediening Laparotomie (zonder openen van de vagina en/of darm) Geen echte evidentie Laparoscopie (exclusief hysterectomie) Geen evidentie (ook niet voor profylaxie) Vaginale chirurgie (exlusief hysterectomie) Geen echte evidentie in literatuur voor post op AB

Ontslagbeleid Hysterectomie Een verblijf in het ziekenhuis < 6 dagen versus langer (Clarck et al J Epidemiol Community Health 1996;50:545) Kostenbesparend Patient tevredenheid na 3 maand vergelijkbaar Na 3 maand significant minder infecties, mider gastro-intestinale en urologische klachten in de groep met kort verblijf

Seksuele activiteit Geen studies die verschillende duur van abstinentie vergelijken Pre-operatieve informatie omtrent verwachte impact van de ingreep op de seksualiteit zou post-operatieve problemen vermijden (Bradford et al J Sex Med 2007; 4: 106-114) Welk advies moet gegeven worden?

Fysische activiteit Heffen na vaginale chirurgie wegens descensus Geen invloed van beperking van activiteit op kans op herval (Ottensen et al Acta Obstet Gynecol Scan 2003; 82: 395) Heffen vanuit hurken veroorzaakt een hogere intra-abdominale druk dan heffen vanuit rechtstaande positie (Gerten et al Am J Obstet Gynecol 2008; 198:306e1) Gedifferentieerd advies?