Rijksbrede aanpak Jezelf voorstellen Evt aanleiding, persoonlijke noot 14 september heeft Sharon Dijksma het Rijksbrede programma Circulaire economie gepresenteerd en aangeboden aan de Tweede Kamer Plaatje: jeugd, 3d printen, toekomst Mooi: gezamenlijk product, samen met EZ maar ook mede namens BUZA en BZK Hannie Vlug Directeur Duurzaamheid IenM 29 september 2016

Wat wil het kabinet bereiken? 100% circulaire economie in 2050 50% minder grondstoffen in 2030

Kenmerken van een circulaire economie Grondstoffen worden efficiënt ingezet en hergebruikt Mochten er nieuwe grondstoffen nodig zijn, dan duurzaam gewonnen Slim ontwerp van producten, zodat ze kunnen worden hergebruikt en doorgegeven

Van lineair naar circulair Circulaire Economie: Een systeem dat zo min mogelijk nieuwe grondstoffen gebruikt en welvaart behoudt: Komend vanaf take-make-waste (lineair) Via een recycle-economie (nu al 80% recycling in Nl) Naar een circulaire economie waarin grondstoffen waarde houden Evt aanvullend: Een Circulaire Economie is niet alleen noodzakelijk voor het milieu maar ook noodzakelijk is voor onze economie. Met de kennis die we met deze transitie opdoen zullen wij onze concurrentiepositie versterken. Een economie waarin grondstoffen volledig in de cyclus blijven en oneindig kunnen worden hergebruikt is niet alleen minder grondstofafhankelijk, dat levert economisch voordeel en milieuwinst op en is slimmer dan de aarde afgraven terwijl we grondstoffen verbranden en onze vuilnisbelten groeien.

Waarom circulaire economie?

We gebruiken samen steeds meer grondstoffen Gebruiken steeds meer grondstoffen (rechts), 9 miljard inwoners in 2050, welvaartstoename in bv Azië

De wereld bevolking groeit

De welvaart groeit ook! Inkomen per persoon Inkomen per persoon

Europa is afhankelijk van andere landen Grondstoffen komen uit het buitenland (links), en vaak van minder betrouwbare landen (leveringszekerheid), ongeveer 90% importeren we Winnen en gebruiken van grondstoffen bedreigt draagkracht planeet, dat gaat om klimaat, biodiversiteit, natuurlijk kapitaal, dus over ons, onze kinderen en hun kinderen….. En we hebben maar 1 aarde Daarom transitie naar circulaire economie

De baten: onderzoek TNO 2013 Dit onderzoek laat baten zien Weet dat hier veel discussie over is Alhoewel iedereen het wel eens is over de belangrijke bijdrage aan de CO2 reductie Kom ik dadelijk op terug

Hoe gaan we de Circulaire Economie bereiken?

Visie en ambitie Stimulerende wet- en regelgeving Biomassa en Voedsel Slimme marktprikkels Internationale samenwerking Kennis en innovatie Financiering Biomassa en Voedsel Kunststoffen Maakindustrie Consumptiegoederen Bouw De transitie door interventies Op prioritaire sectoren en ketens Kennis en Innovatie is dus een belangrijke interventie. Want voor de transitie naar de circulaire economie blijven nog te veel vragen nog onbeantwoord. Dat roept onzekerheid op. En dat vertraagt en belemmert investeringen in noodzakelijke innovaties. Er zijn 3 dingen nodig: Kennis ontwikkelen Kennis delen Kennis overdragen

Kennis en innovatie - We willen dat kennisinfrastructuur goed toegankelijk is voor maatschappelijke partijen om de juiste kennisvragen in de onderzoeksagenda’s een plek te geven. - Daarom gaan we: - in 2017 samen met de kennisinstellingen en ketenpartners een Rijksbrede kennis- en innovatieagenda CE vaststellen; grip krijgen op de grondstoffenstromen en hun impact is hierin een belangrijk onderwerp. - en de gezamenlijke aandacht voor CE versterken in: - de relevante routes van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) - de topsectoren (bedrijfsleven, kennisinstellingen, departementen; de mogelijkheid van een aantal circulaire roadmaps onderzoeken en hierin investeren). - we zetten in op maximaal gebruik van Horizon 2020 door Nederlandse bedrijven. Voor 2016-2017 is binnen het EU-budget voor R&D (Horizon 2020) 650 M€ gereserveerd voor CE-projecten. Nederland maakt daar al goed gebruik van. Voor de periode 2018-2020 wil de Europese Commissie tot circa € 1 miljard reserveren.

Circulaire kennis, die moeten we delen - Via bestaande en nieuwe platforms en netwerken - En met introductie van diverse instrumenten: - zoals de grondstoffentool, die bedrijven zicht geeft op hun gebruik van kritieke grondstoffen. En daarmee op de risico’s voor leveringszekerheid en de noodzaak van alternatieven (o.a. natuurlijke of biobased oplossingen). - CBS en RIVM leveren hiervoor de benodigde informatie aan. - cf de motie Çegerek/Remco Dijkstra wordt een kennisbank gelanceerd.   - We sluiten aan bij het beroepsonderwijs - door voortzetting in 2017 van: de - binnen het VANG-programma opgezette - netwerken voor kennisontwikkeling en kennisoverdracht met de rubber- en kunststofsector en de metaalsector. de ondersteunende KIEM-VANG regeling; daar worden laagdrempelige onderzoeksvragen geadresseerd en opgepakt door onderzoeks- en kennisinstellingen.

Grondstoffenakkoord Biomassa en voedsel Bouw Kunststoffen VNONCW/SNM/VNG….. Transitieagenda’s met ketenpartijen: Biomassa en voedsel Bouw Kunststoffen De transitie voor elkaar krijgen kunnen we niet alleen Daar is samenwerking voor nodig, met bedrijven, overheden, ngo’s, banken, burgers… Stap 1 is afsluiten Grondstoffenakkoord Maar allerbelangrijkste zijn de transitieagenda’s per keten; in elk van die transitieagenda’s zullen kennis en innovatie terug komen. De sprekers van vandaag gaan nu inzoomen in op circular design en productie- en distributieprocessen. Ik ben heel benieuwd naar hun verhaal! Maakindustrie Consumptiegoederen September Kerst Zomer ‘17