Netwerkbijeenkomst Zorgpad: valpreventie Liesbeth de Vries: POH ouderen Marcel Fokker: Geriatriefysiotherapeut 12-05-2016

Screening

Valrisicofactoren

Valanalyse Door POH bij verhoogd valrisico Uitslag test   Uitslag test Advies en /of interventie Doorverwijzende instantie 1 Duizeligheid 2 Problemen met balans, lopen, spierkracht 3 Voetproblemen 4 Gewrichtsproblemen 5 Osteoporose 6 Cognitie 7 Valangst 8 Gezichtsvermogen 9 Medicijngebruik 10 Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen 11 Omgevingsfactoren

Sarcopenie Roubenoff R. J. Gerontol 2003

Factoren sarcopenie Bautmans ea. Acta Clinica Belgica, 2009; 64-4

Gevolgen sarcopenie 0,7% tot 1,5% 30-70 jaar 3,5% vanaf 70 jaar Spierzwakte Afname contractiesnelheid Afname fijne motoriek Ond. Ex. meer afname dan Bov. Ex. ACSM Position Stand: Exercise and Physical Activity for Older Adults. Medicine & Science in Sports & Exercise, 2009

Sarcopenie en ADL

Gevolgen… 70+ functioneren submaximaal bij ADL-activiteiten en gebruiken 80% van de maximale spierkracht 75 – 84 jaar: de helft heeft moeite met staan en verplaatsen Vermoeidheid Verhoogd valrisico 1. 5 kg dragen over 10 m (29 %); 2. 400 m lopen (19,6 %); 3. Opstaan uit een stoel (18,3 %); 4. Verplaatsen buitenshuis (17,5 %); 5. Traplopen, op en af (16,3 %); 6. Buigen, iets van de grond oprapen (15,8 %) - JCG Winkelman:RGF, kwetsbare ouderen, nov 2009 - Bautmans ea. Acta Clinica Belgica, 2009; 64-4

Richtlijn Training ACSM Position Stand: Exercise and Physical Activity for Older Adults. Medicine & Science in Sports & Exercise 41 (7), 2009. UHV Kracht Lenigheid Balans Frequentie Intensiteit Duur Type 5 X per week. BORG 5-8/10 55-90% HF max Minimaal 10 min. 30-60 min. Per keer Wandelen, fietsen etc. 3 X per week 60-80% 1RM Minimaal 1 set 3X aanbevolen 8-12 HH 8-10 oefeningen Min. 2X per week BORG 5-6/10 4 herhalingen 10-30 sec. vasthouden Grote spiergroepen Statische + dynamische oefeningen

Effecten krachttraining Verbetering van de kracht tot 170% in 8 weken Verbetering van de contractiesnelheid Betere aansturing Motor-units Hypertrofie type-2 vezels Verminderde stijfheid pezen Verbetering spieruithoudingsvermogen bij training met hoge intensiteit Korte termijneffect: neurologische adaptaties zoals motorisch leren en coördinatie Krachtwinst blijft 12 weken behouden Eén intensieve krachtsessie per week is noodzakeljk om de opgebouwde kracht en hypertrofie te behouden - ACSM Position Stand: Exercise and Physical Activity for Older Adults, 2009 - Bautmans ea. Evaluatie, preventie en behandeling sarcopenie 2009

Effecten krachttraining

Nederlandse Norm Gezond Bewegen 5X per week 30 minuten matig intensieve lichaamsbeweging RIVM, 2013

NOC NSF sportagenda 2016 Beweegaanbod Revalidatie Aangepast Regulier Ambitie: Sportparticipatie 65+ stijgt met meer dan 25% Inspelen op de behoefte van de doelgroep aan beleven, genieten en gezelligheid. Verbetering van de vitaliteit, zowel fysiek als mentaal. Werving van de doelgroep via lokale netwerken, huisartsen, buurtwerkers en fysiotherapeuten. Beweegaanbod Revalidatie Aangepast Regulier NOC NSF sportagenda 2016 TNO doorstroom naar sport- en beweegaanbod. 2013

Doorstroming Liefst sport men bij welzijnswerk en fysiotherapie Maken het liefst gebruik van de mogelijkheden doordeweeks en overdag Het sportaanbod moet afgestemd zijn op het niveau van de groep Meer variatie tussen en binnen het aanbod Het sporten moet betaalbaar zijn Het aanbod moet duidelijk zijn terug te vinden TNO doorstroom naar sport- en beweegaanbod. 2013

Einde Wees alert op valrisico bij ouderen!! Is iemand gevallen afgelopen 12 maanden? Heeft iemand moeite met bewegen? Stok/rollator? Is iemand bang om te vallen? Graag verwijzen naar POH voor een valanalyse