16 Evalueren Introductie & Overzicht KRITISCH DENKEN 16 Evalueren Introductie & Overzicht © Kritisch Denken

Een slaghout en een bal kosten € 1,10 in totaal Een slaghout en een bal kosten € 1,10 in totaal. Het slaghout kost € 1,00 meer dan de bal. Hoe veel kost de bal?

Waarschijnlijk dacht je direct: 10 ct Dit probleem roept een sterke directe, intuïtieve reactie op die logisch lijkt, - maar hij is fout Tel maar na: als een bal 10 ct kost, dan zijn de totale kosten 120 ct: 10 ct voor de bal en 110 ct voor het slaghout – en niet 110 ct in totaal Het juiste antwoord is: 5 ct.

Cognitive Reflection Test van Shane Frederick +50% (IVY league studenten) fout +80% (gemiddelde studenten) fout Mensen hebben te veel zelfvertrouwen Mensen hechten te veel waardering aan hun intuïtie Mensen hebben een hekel aan cognitieve inspanning en proberen die te voorkomen

Vandaag Evalueren – wat is dat? In de praktijk… Basisprocedure Evalueren van casussen Evalueren van afzonderlijke redeneringen Evalueren van beweringen - lemma’s en basis- premissen Meer informatie..

Cumulatief geordend om je te helpen deze vaardigheden te verwerven Overzicht Zes belangrijke KD vaardigheden

Voorbeeld:

Wat is een redenering evalueren? Een redenering evalueren houdt in dat je de kracht ervan bepaalt, d.w.z. vaststelt in hoeverre die de hoofdstelling ondersteunt of tegenspreekt. Noot: het evalueren van een redenering houdt niet in dat je vaststelt of de hoofdstelling waar is. (zie onderdeel Oordelen)

Hoe mensen meestal redeneringen evalueren..… Ze onderzoeken of de algemene strekking van wat men hoort, bevalt. Als het ze aanstaat wat ze horen, denken ze: de redenering moet goed zijn. Als het ze niet bevalt wat ze horen, dan: bedenken ze een negatieve reactie, doet er niet toe wat . concluderen ze dat dit punt bewijst dat de redenering waardeloos is.

Evaluatie: basisprocedure 1. Verhelder de redenering Maak een redeneerschema! Voeg ontbrekende co-premissen toe 2. Evalueer de afzonderlijke onderdelen van de redeneringen 3. Evalueer de kracht van het geheel

Casussen, redeneringen, premissen Een samengestelde redenering bestaat uit casussen, die bestaan uit afzonderlijke redeneringen, en die bestaan op hun beurt uit premissen.

Casus Een geheel van redenen en bezwaren binnen een samengestelde redenering, bij elkaar gegroepeerd omdat ze daarin een zelfde rol spelen. Soorten: ondersteunende en weerleggende casus ‘casus van ..’: de bijdrage van bepaalde deelnemer casus van degene die evalueert, tegenover die van auteur totale casus: ALLE redenen en bezwaren die relevant zijn voor het vaststellen van de waarheid van een bepaalde bewering (een ideaal).

Evaluatie: Bottom up procedure Evalueer basispremissen Evalueer gevolgtrekkingen Evalueer casussen Evalueer lemma’s Herhaal 2-4 indien nodig

Evaluatie van basispremissen Een basispremisse is een premisse waar geen verdere redenen of bezwaren onder staan. Basispremissen worden geëvalueerd vanuit hun basis. Twee soorten bases Die al worden aangeleverd Die jij toevoegt Bases kunnen solide zijn, zwak zijn of geen enkele ondersteuning bieden (nil).

Evalueren van afzonderlijke redeneringen Twee stappen Bepaal of alle premissen voor waar gehouden kunnen worden. Wil een redenering sowieso goed kunnen zijn, dan moeten alle premissen waar zijn. Ja? Bepaal dan de kracht van de reden in relatie tot de stelling. “ In welke mate maakt de reden het meer waarschijnlijk dat de stelling waar is? ( resp. bezwaar, onwaar)”

Zie Rationale, Basisoefeningen, Les 8:

Evalueren van casussen Twee stappen Verzeker je ervan dat alle afzonderlijke redeneringen in de casus beoordeeld zijn Bepaal het totaal van ondersteuning of bezwaar. Gebruik het beeld van de balans

Evalueren van lemma’s Een lemma is een niet- basispremisse, d.w.z. een bewering die een stelling in de ene en een premisse in een andere redenering is.

Evalueren van lemma’s Bepaal de waarheid van het lemma vanuit: de kracht van de casus elke toegevoegde basis NOOT: deze beoordeling is prima facie – d.w.z. ‘op het eerste gezicht’ – alleen op basis van de gegeven redenen. Je geeft er zelf geen redenen bij.

Evalueren in Rationale

Meer informatie Redeneerpatronen Gespecialiseerde technieken Klassieke drogredenen Standaard “goede” patronen Gespecialiseerde technieken Formele logica Waarschijnlijkheidstheorie Statistiek Speciale kennisdomeinen Juridisch Ethisch etc.